Η Ελλάδα του 2025 δεν θυμίζει σε τίποτα την εικόνα της χώρας που μόλις πριν μια δεκαετία θεωρούνταν «προβληματική» και απειλούσε με μετάδοση την ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Σήμερα, η Ελλάδα καταγράφει την ταχύτερη αποκλιμάκωση δημόσιου χρέους στον κόσμο, με σταθερή ανάπτυξη, περιορισμένο κόστος δανεισμού και στρατηγική πρόνοια για το μέλλον.
Οι εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και η πρόσφατη έκθεση του Fitch, επιβεβαιώνουν ότι το ελληνικό χρέος θα υποχωρήσει από το 153% του ΑΕΠ το 2024 στο 123,9% το 2032, ενώ ήδη από το 2027 δεν θα είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη – τον τίτλο αυτό θα αναλάβει η Ιταλία.
Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η διάρθρωση του χρέους: μέσο επιτόκιο μόλις 1,73%, με μέση διάρκεια αποπληρωμής σχεδόν 19 έτη, όταν για παράδειγμα η Γερμανία πληρώνει 2,93% με μέση διάρκεια 8 ετών. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η Ελλάδα πληρώνει λιγότερους τόκους από τη Γερμανία!
Η «υποσχετική» που κάνει τη διαφορά
Αυτή η εικόνα δεν είναι μόνο αποτέλεσμα σωστής διαχείρισης. Είναι και προϊόν ενός στρατηγικού deal με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, που υπογράφηκε –αθόρυβα– το Μάιο του 2018 στο Eurogroup. Τι προβλέπει; Ότι αν η Ελλάδα τηρεί τις μεταρρυθμίσεις και τους δημοσιονομικούς στόχους έως το 2032, τότε σε περίπτωση παγκόσμιας κρίσης ή κατάστασης ανωτέρας βίας που καταστήσει το χρέος της μη βιώσιμο, η Ευρώπη θα παρέμβει για να την προστατεύσει.
Η συμφωνία αυτή δημιουργεί έναν άτυπο μηχανισμό στήριξης, που μπορεί να περιλαμβάνει μέτρα όπως:
-
Επιμήκυνση των δανείων
-
Μειώσεις επιτοκίων
-
Περίοδοι χάριτος ή αναβολές αποπληρωμής
Με απλά λόγια: η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει ένα μοναδικό δίχτυ ασφαλείας, αρκεί να μην παρεκκλίνει από τη συμφωνημένη πορεία σταθερότητας. Και αυτό δεν ισχύει για καμία άλλη χώρα της Ευρωζώνης.
Το μεγάλο στοίχημα του 2032
Το έτος-κλειδί είναι το 2032, καθώς τότε:
-
λήγει η ρήτρα επανεξέτασης του χρέους από τους Ευρωπαίους
-
εκπνέει η περίοδος χάριτος για τόκους 25 δισ. ευρώ από τα δάνεια του EFSF/ESM
-
ολοκληρώνεται η μεταμνημονιακή επιτήρηση, που περιλαμβάνει ρήτρες μεταρρυθμιστικής συνέπειας
Μέχρι τότε, οποιαδήποτε δημοσιονομική εκτροπή μπορεί να ακυρώσει αυτό το «μπόνους» προστασίας. Αντιθέτως, η τήρηση των συμφωνηθέντων εξασφαλίζει ότι σε κάθε νέα παγκόσμια κρίση, οι εταίροι θα είναι υποχρεωμένοι θεσμικά να προστατεύσουν τη χώρα.
Πιερρακάκης – ΥπΟικ: Στόχος το 2031
Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη στο τιμόνι, έχει ήδη χαράξει στρατηγική πρόωρης αποπληρωμής των δανείων του 1ου μνημονίου ως το 2031, 10 χρόνια πριν την κανονική λήξη. Έτσι, η Ελλάδα θα εισέλθει στη δεκαετία 2033–2042 με λιγότερες υποχρεώσεις, αξιοποιώντας το διάστημα ως περίοδο καθαρής ανάπτυξης.
Το σχέδιο αυτό ενσωματώνεται πλέον στις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων, που αναγνωρίζουν όχι μόνο την πρόοδο, αλλά και τον θεσμικό μηχανισμό προστασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι οίκοι όπως ο Fitch αναβαθμίζουν συνεχώς την ελληνική οικονομία, κόντρα στο παγκόσμιο κλίμα που οδηγεί ακόμη και σε υποβαθμίσεις χωρών όπως οι ΗΠΑ.
Η ευθύνη της επόμενης κυβέρνησης
Το «σωσίβιο» για το ελληνικό χρέος δεν είναι αυτόματο. Είναι υποσχετικό υπό όρους. Αν η Ελλάδα αποδειχθεί συνεπής μέχρι το 2032, τότε –και μόνο τότε– μπορεί να ενεργοποιηθεί σε μελλοντική κρίση. Αν όμως υπάρξει πισωγύρισμα, είτε από λάθος πολιτικές είτε από εσωτερικές παραλείψεις, η ρήτρα ακυρώνεται και η χώρα μένει μόνη της.
Το στοίχημα για την Ελλάδα είναι διπλό: σταθερή διαχείριση μέχρι το 2032 και θωράκιση της αξιοπιστίας για όσα μπορεί να συμβούν από το 2033 και μετά. Αν η χώρα μείνει στην πορεία αυτή, τότε για πρώτη φορά θα εισέλθει σε δεκαετία χωρίς δημοσιονομικά ρίσκα, με εθνική κυριαρχία και ευρωπαϊκή εγγύηση – ένα καθεστώς που ούτε η Γερμανία δεν απολαμβάνει.
