Ένα από τα σημαντικότερα πρώιμα πορτρέτα μη λευκού προσώπου στη Βρετανία, ένα αριστουργηματικό έργο, το «Πορτρέτο του Mai (Omai)» του Joshua Reynolds, έφερε κοντά το Λος Άντζελες και το Λονδίνο, σε μια σύμπραξη και μια καινοτόμο συμφωνία.

Η Katherine E. Fleming, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του J. Paul Getty Trust, δήλωσε ότι ο διαμοιρασμός της κυριότητας του πίνακα μεταξύ της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων του Λονδίνου και του Μουσείου Getty στο Λος Άντζελες θα «μεγιστοποιήσει την προσβασιμότητα και την προβολή αυτού του αριστουργήματος».

Η συμφωνία είναι ένα «σπουδαίο νέο μοντέλο για τον τρόπο σκέψης σχετικά με την ιδιοκτησία» των έργων τέχνης, είπε, προσθέτοντας ότι ελπίζει ότι και άλλα ιδρύματα θα ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα.

Πρόκειται για μια εξαιρετικά ασυνήθιστη κίνηση, δυο μουσεία, όπως το Μουσείο J. Paul Getty στο Λος Άντζελες και η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων στο Λονδίνο, να αγοράζουν από κοινού ένα σημαντικό έργο.

Στη συμφωνία που ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες, ο πίνακας θα πωληθεί έναντι 50 εκατομμυρίων λιρών ή περίπου 62 εκατομμυρίων δολαρίων. Τα δύο μουσεία θα πληρώσουν το καθένα το μισό του κόστους.

Το έργο σε χρυσή κορνίζα απεικονίζει έναν ξυπόλητο άνδρα που στέκεται και κοιτάζει προς το πλάι, φοράει λευκά ρούχα και τουρμπάνι και κρατάει το ένα χέρι την υφασμάτινη ζώνη του. Στο βάθος διακρίνονται σύννεφα και ένα τροπικό τοπίο.

Ο άνδρας του πίνακα ταξίδεψε από την Πολυνησία στη Βρετανία το 1773 και έγινε γνωστή φυσιογνωμία στο Λονδίνο. Ο πίνακας «θα ταξιδεύει περιοδικά» μεταξύ της Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, σύμφωνα με δελτίο τύπου που ανακοινώνει τη συμφωνία.

Παρόλο που ο πίνακας ήταν επί μακρόν γνωστός ως «Πορτρέτο του Omai», ο άνδρας που απεικονίζεται ονομαζόταν στην πραγματικότητα Mai. Ταξίδεψε στη Βρετανία ζητώντας βοήθεια για να διώξει τους αντίπαλους νησιώτες από την πατρίδα του. Συναντήθηκε με τον βασιλιά Γεώργιο Γ’ και ζωγραφίστηκε από τον Ρέινολντς.

Ο Nicholas Cullinan, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτρέτων, δήλωσε σε τηλεφωνική συνέντευξη στους ΝΥΤ ότι η συμφωνία, η οποία θα βγάλει το έργο από την ιδιωτική ιδιοκτησία για πρώτη φορά, ήταν σημαντική σε πολλά επίπεδα. «Ο πίνακας είναι ένα κορυφαίο έργο τέχνης», είπε, σημειώνοντας ότι ο Ρέινολντς ήταν τόσο περήφανος γι’ αυτόν που τον κράτησε για τον εαυτό του μέχρι τον θάνατό του. Το έργο θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει σημαντικές συζητήσεις για την παγκόσμια ιστορία και την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία, δήλωσε ο Cullinan.

Από τότε που ιδρύθηκαν τα πρώτα δημόσια μουσεία τέχνης, τα περισσότερα προσπάθησαν να αποκτήσουν άμεσα έργα τέχνης, θεωρώντας τις συλλογές τους απαραίτητες για την προσέλκυση επισκεπτών. Αλλά υπήρξαν και άλλα πρόσφατα παραδείγματα μεγάλων ιδρυμάτων που μοιράστηκαν την ιδιοκτησία έργων τέχνης.

Το 2009, η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και οι Εθνικές Πινακοθήκες της Σκωτίας αγόρασαν από κοινού το έργο του Τιτσιάνο «Η Άρτεμις στο λουτρό της και ο Ακταίωνας». Τρία χρόνια αργότερα, ακολούθησε η από κοινού απόκτηση του έργου «Άρτεμις και Καλλιστώ» του ίδιου καλλιτέχνη.

Το 2015 η ολλανδική και η γαλλική κυβέρνηση συμφώνησαν να αγοράσουν από κοινού δύο πορτρέτα του Ρέμπραντ για να αποτρέψουν τα μουσεία των χωρών τους να πέσουν σε πόλεμο προσφορών. Το Λούβρο στο Παρίσι και το Rijksmuseum στο Άμστερνταμ μοιράζονται τώρα τα έργα.

Η ακριβή απόκτηση του «Πορτρέτου του Mai» είναι ακόμη πιο ασυνήθιστη από αυτές τις συμφωνίες, καθώς έρχεται σε μια στιγμή που πολλά μουσεία βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική θέση, με τον αυξανόμενο πληθωρισμό να δυσχεραίνει την ανάκαμψή τους μετά από παρατεταμένα λουκέτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού.

Τον περασμένο χρόνο, η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων προσπάθησε να συγκεντρώσει μόνη τα 50 εκατομμύρια λίρες, ελπίζοντας να αγοράσει το έργο του Ρέινολντς από τον ιδιώτη ιδιοκτήτη του, που σύμφωνα με τους Financial Times και άλλα δημοσιεύματα είναι ο Τζον Μάγκνιερ, Ιρλανδός μεγαλοεπιχειρηματίας και ιδιοκτήτης κορυφαίου ιπποτροφείου. Η βρετανική κυβέρνηση έθεσε φραγμό εξαγωγής στον πίνακα, εμποδίζοντάς τον να φύγει από τη Βρετανία.

Αλλά το μουσείο αγωνίστηκε να συγκεντρώσει ακόμη και τα μισά χρήματα και κατάφερε να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση με τη συμμετοχή του Getty. Η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων πρέπει ακόμη να συγκεντρώσει κάτι λιγότερο από 1 εκατομμύριο λίρες, περίπου 1,2 εκατομμύρια δολάρια, για να ολοκληρώσει την αγορά.

Διαβάστε περισσότερα