Νέο προσωπικό ρεκόρ του Γιώργου Λάνθιμου θα αποτελέσει, όπως φαίνεται από τα μέχρι τώρα στοιχεία, η νέα του ταινία “Poor Things”, που “σπάει” τα ταμεία σε Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό.
Ας είμαστε ειλικρινείς: Ενδεχομένως, αυτή να ήταν η χρονιά που ενδιαφερόμαστε περισσότερο ως Έλληνες για τις φετινές υποψηφιότητες στα Oscars 2024, καθώς έχουμε ηχηρή εκπροσώπηση και μάλιστα, εξαιρετική κατά γενική ομολογία. Λίγοι άλλωστε, είναι εκείνοι που είδαν το Poor Things του Γιώργου Λάνθιμου και δεν αγάπησαν τη Bella Baxter, γεγονός που αποτιμάται και μέσω των βραβείων που έχει ήδη κατακτήσει και ο ίδιος ο σκηνοθέτης, αλλά και η μούσα του Emma Stone. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων: Δεν περιμένουμε τα όσκαρ για την αναγνώριση της ήδη ευρέως αποδεκτής δουλειάς του Λάνθιμου και του κάθε Λάνθιμου, αλλά για την επιπρόσθετη επιβράβευσή της.
Το “Poor Things” έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο 80ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας την 1η Σεπτεμβρίου του 2023, όπου, εκτός από το 8λεπτο χειροκρότημα του κοινού, απέσπασε και τον “Χρυσό Λέοντα” -ήτοι την υψηλότερη διάκριση της διοργάνωσης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό αιθουσών στις 8 Δεκεμβρίου, με την ευρεία κυκλοφορία να ξεκινά στις 22 Δεκεμβρίου. Στην Ελλάδα, η ταινία έκανε ντεμπούτο στις αίθουσες την Πρωτοχρονιά, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία κυκλοφόρησε στις 12 Ιανουαρίου 2024.
Τα πρώτα νούμερα μιλάνε από μόνα τους, αφού η ταινία, μόλις στο πρώτο της σαββατοκύριακο (8-10/12) στις ΗΠΑ, κέρδισε 661 χιλιάδες δολάρια από μόλις εννέα αίθουσες, δηλαδή κατά μέσο όρο 73 χιλ. δολ. ανά αίθουσα, καταγράφοντας την τρίτη καλύτερη επίδοση του 2023. Αξίζει να αναφερθεί ότι το περσινό κινηματογραφικό… success story “Everything Everywhere All at Once” είχε καταγράψει χαμηλότερα νούμερα στο opening, με μέσο όρο 50 χιλ. δολ. ανά αίθουσα, από δέκα συνολικά αίθουσες.
Με την κυκλοφορία να επεκτείνεται σε 82 αμερικανικές αίθουσες το επόμενο σαββατοκύριακο, η ταινία απέσπασε 2,2 εκατομμύρια δολάρια, τερματίζοντας στη 10η θέση, ενώ στο τρίτο της σαββατοκύριακο, η ταινία κέρδισε 2,4 εκατομμύρια δολάρια από 800 αίθουσες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ιστοσελίδας “Box Office Mojo”, στις ΗΠΑ οι εισπράξεις αυτή τη στιγμή διαμορφώνονται γύρω στα 18 εκατομμύρια δολάρια, ενώ παγκοσμίως “αγγίζουν” τα 24,5 εκατομμύρια δολάρια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η ταινία παίζεται μόνο μία εβδομάδα (και μεσολαβεί μόνο ένα σαββατοκύριακο), οι εισπράξεις ανέρχονται σε 2,5 εκατ. δολ.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στην Ελλάδα, με τον Λάνθιμο να οδεύει σε θρίαμβο. Ακριβή στοιχεία για τις εισπράξεις δεν διατίθενται προς το παρόν, αλλά η ταινία σαρώνει, καταγράφοντας εισιτήρια… μπλοκμπάστερ. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το “Poor Things” έχει ήδη κόψει στη χώρα μας πάνω από 205.000 εισιτήρια (σε μόλις 20 μέρες προβολών).
Συγκριτικά να αναφέρουμε πως η προηγούμενη ταινία μεγάλου μήκους του Λάνθιμου, το “The Favourite” (“Η Ευνοούμενη” – 2019), είχε κόψει συνολικά περίπου 225.000 εισιτήρια στο ελληνικό box office. Συγκεκριμένα, το “The Favourite”, που αποτελεί μέχρι τώρα το προσωπικό ρεκόρ του Λάνθιμου, είχε καταγράψει παγκόσμιες εισπράξεις περίπου 96 εκατ. δολ., ενώ οι εισπράξεις στην Ελλάδα είχαν ξεπεράσει το 1,7 εκατ. δολ.
Όσον αφορά στις προηγούμενες ταινίες του Λάνθιμου, “Ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού” έκοψε εισιτήρια συνολικής αξίας 6,9 εκατ. δολ. παγκοσμίως και περίπου 330 χιλ. δολ. στην Ελλάδα, ενώ ο “Αστακός” 17,6 εκατ. δολ. παγκοσμίως και 422 χιλ. δολ. στη χώρα μας. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι ελληνόφωνες “Κυνόδοντας” (που το 2011 ήταν υποψήφια για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας) και “Άλπεις” είχαν καταγράψει παγκόσμιες εισπράξεις 689 χιλ. δολ. και 233 χιλ. δολ. αντίστοιχα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία δεν έχει ακόμη ξεκινήσει να προβάλλεται σε μεγάλες αγορές, όπως Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία και Ιαπωνία, ενώ μόλις χθες έκανε πρεμιέρα στην Αυστραλία και προχθές στη Γαλλία.
Το κόστος
Κι ενώ οι εισπράξεις ανεβαίνουν, το ίδιο έκανε και το… budget. Το “Poor Things” φέρεται να κόστισε 35 εκατομμύρια δολάρια όταν η “Ευνοούμενη” είχε κοστίσει 15 εκατ. δολ. και ο “Αστακός” μόλις 4 εκατ. δολ.
Αν και σίγουρα πρόκειται για το υψηλότερο budget σε ταινία του Λάνθιμου, δεν συγκρίνεται με τα φετινά “μεγαθήρια” “Barbie” και “Oppenheimer”, όπου οι προϋπολογισμοί φτάνουν τα 100 εκατ. δολ.
Διακρίσεις
Η ταινία έχει τύχει σημαντικής αναγνώρισης από τους κριτικούς, ιδιαίτερα για την ερμηνεία της Έμμα Στόουν, ενώ το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (AFI) την έχει ήδη κατατάξει ανάμεσα στις 10 καλύτερες ταινίες του 2023, όπως και το National Board of Review.
Στις Χρυσές Σφαίρες το “Poor Things” κέρδισε το βραβείο “Καλύτερης Ταινίας” στην κατηγορία “Μιούζικαλ ή Κωμωδία” και η Στόουν τιμήθηκε για την ερμηνεία της με το βραβείο “Καλύτερης Ηθοποιού σε Μιούζικαλ ή Κωμωδία”. Η ταινία ήταν επίσης υποψήφια στις κατηγορίες Σκηνοθεσίας, Σεναρίου (Τόνι ΜακΝαμάρα) και Μουσικής (Τζέρσκιν Φέντριξ), ενώ είχε επίσης δύο υποψηφιότητες στην κατηγορία Β’ Ανδρικού Ρόλου (Γουίλεμ Νταφόε και Μαρκ Ράφαλο).
Ήταν επίσης υποψήφια σε 13 κατηγορίες στα “Critics’ Choice Awards” (συμπεριλαμβανομένης της Καλύτερης Ταινίας), με την Στόουν να κερδίζει και πάλι στην κατηγορία της Καλύτερης Γυναίκας Ηθοποιού.
Επόμενα κρίσιμα τεστ μέχρι τη μεγάλη μέρα των Όσκαρ θα είναι τα Βραβεία της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (BAFTA), όπου το “Poor Things” έχει εξασφαλίσει υποψηφιότητες σε 11 κατηγορίες (με αισθητή όμως την απουσία αυτής της Σκηνοθεσίας) και τα βραβεία του Σωματείου Αμερικανών Ηθοποιών (SAG), όπου είναι υποψήφιο σε δύο κατηγορίες.
Η ταινία
Το “Poor Things” είναι μια παραγωγή των Film4 Productions, Element Pictures, TSG Entertainment και Searchlight Pictures, ενώ τη διανομή στην Ελλάδα την έχει αναλάβει η Feelgood Entertainment. Είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας που βασίζεται στο μυθιστόρημα του 1992 ” Poor Things – Χαμένα Κορμιά”. Η πλοκή ακολουθεί την “Μπέλα Μπάξτερ” (Έμμα Στόουν), μια νεαρή γυναίκα της βικτωριανής εποχής, η οποία, αφού αναστήθηκε από έναν επιστήμονα μετά την αυτοκτονία της, παίρνοντας, ωστόσο, το μυαλό ενός μωρού, το “σκάει” με έναν έκλυτο δικηγόρο και ξεκινάει ένα ταξίδι εξερεύνησης του εαυτού της αλλά και σεξουαλικής απελευθέρωσης.
Οι πρώτοι “σπόροι” για τη δημιουργία της ταινίας φυτεύτηκαν το μακρινό 2009, όταν ο Λάνθιμος πήγε στη Σκωτία για να συζητήσει με τον συγγραφέα του “Poor Things”, Aλισντερ Γκρέι, την αγορά των δικαιωμάτων για το μυθιστόρημά του. Ο Γκρέι πέθανε, δυστυχώς, το 2019 και δεν πρόλαβε να δει την ταινία. Ο Λάνθιμος έχει πει σε συνέντευξή του ότι ο Γκρέι τού έκανε μια προσωπική ξενάγηση στη Γλασκώβη, όπου τού έδειξε πολλά από τα μέρη που είχε συμπεριλάβει στην ιστορία του βιβλίου του.
Η ταινία έμεινε στο περιθώριο μέχρι το 2018 που ο σκηνοθέτης επανεξέτασε το project. Εκείνη την εποχή γύριζε την “Ευνοούμενη”, όπου επίσης πρωταγωνιστούσε η Στόουν, την οποία προσέγγισε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, με την Αμερικανίδα ηθοποιό να συμμετέχει και στην παραγωγή. Ο Λάνθιμος ξεκίνησε να αναπτύσσει το “Poor Things” πιο ενεργά μετά την επιτυχία της “Ευνοούμενης”, καθώς έγινε πιο εύκολη η εξασφάλιση χρηματοδότησης.
Το σενάριο είναι του Τόνι ΜακΝαμάρα, με τον οποίο ο Λάνθιμος είχε ξανασυνεργαστεί στην “Ευνοούμενη”, κάτι που αποδεικνύει ότι μόνο συμπωματική δεν ήταν η επιτυχία της πρώτης τους συνεργασίας. Μάλιστα, για την “Ευνοούμενη”, ο ΜακΝαμάρα ήταν υποψήφιος για Όσκαρ στην κατηγορία Πρωτότυπου Σεναρίου, βραβείο που η ταινία έχασε τελικά από το “Green Book”.
Οι λεπτομέρειες
Στην ταινία τίποτα δεν είναι τυχαίο, με τον Λάνθιμο να έχει δώσει μεγάλη έμφαση στις λεπτομέρειες. Για να προετοιμαστεί για τον ρόλο της, η Στόουν έκανε μαθήματα χορού και έβαψε τα μαλλιά της μαύρα, κάτι που, όπως η ίδια έχει παραδεχτεί, ήταν… τυχαίο, ενώ ο Ράμι Γιούσεφ, που επίσης πρωταγωνιστεί στην ταινία, αποκάλυψε σε μια συνέντευξή του ότι για να προετοιμαστούν για τους ρόλους τους, αυτός και ο Νταφόε παρακολούθησαν μαθήματα… νεκροτομίας.
Ο Νταφόε περνούσε έξι ώρες κάθε μέρα στο τμήμα μαλλιών και μακιγιάζ – τέσσερις ώρες για να του εφαρμόσουν όλα τα προσθετικά στο πρόσωπό του και δύο ώρες για να τού τα αφαιρέσουν.
Για τα κοστούμια, ο Λάνθιμος συνεργάστηκε στενά με τη σχεδιάστρια Holly Waddington, η οποία κατορθώνει, μέσω της γκαρνταρόμπας της Μπέλα, να αντικατοπτρίσει όλη την πορεία της ανάπτυξής της: από τα πιο φουσκωτά μανίκια της παιδικής ηλικίας μέχρι το φόρεμα-κορσέ που φοράει στην κορύφωση της ταινίας.
Έμφαση δόθηκε και στη μουσική, καθώς πρόκειται για την πρώτη ταινία του Λάνθιμου με πρωτότυπη μουσική από συνθέτη (Τζέρσκιν Φέντριξ).
Επιπλέον, ο Λάνθιμος θέλησε να φέρει στην ταινία του μια αίσθηση “Old Hollywood”, χρησιμοποιώντας σκηνικά ζωγραφισμένα στο χέρι. Το σκηνικό του Λονδίνου χρειάστηκε 16 εβδομάδες για να κατασκευαστεί, ενώ η Λισαβόνα 20. Μια εξειδικευμένη ομάδα τεχνιτών κατασκεύασε σύνθετα σετ (σετ με περισσότερα από ένα δωμάτια ή τοποθεσίες) από το μηδέν. “Ενώ το βιβλίο είναι μία ρεαλιστική απεικόνιση της βικτωριανής εποχής, με έκανε να σκεφτώ άμεσα ότι θα ήταν πιο ενδιαφέρον να φτιαχτεί ένας κόσμος ο οποίος υποστηρίζει αυτή την επιλογή, ένας κόσμος που με έναν τρόπο αντικατοπτρίζει το πώς η Μπέλα Μπάξτερ έρχεται σε επαφή με αυτό τον καινούργιο κόσμο στον οποίο ταξιδεύει. Κι αυτό μ’ έκανε να σκεφτώ ότι θα είχε ενδιαφέρον να φτιαχτούν αυτές οι πόλεις -το σπίτι της, το πλοίο, όπου υπάρχει και ταξιδεύει- σε στούντιο, να χρησιμοποιήσουμε παραδοσιακές, παλιές κινηματογραφικές τεχνικές, όλα να χτιστούν, να μη γίνουν με ψηφιακά εφέ. Χρησιμοποιήσαμε τη νέα τεχνολογία για να συμπληρώσουμε αυτό που είχαμε φτιάξει”, είχε αναφέρει ο Λάνθιμος στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Ελλάδα.
Τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν στην Ουγγαρία και κράτησαν περίπου τέσσερις μήνες. Σε ερώτηση για το εάν το “Poor Things” θα μπορούσε να έχει γυριστεί στη χώρα μας, ο ίδιος απάντησε: “Όταν ψάχναμε μέρος και καταλήξαμε στη Βουδαπέστη, όλες οι επιλογές ήταν ανοιχτές, ακόμα και η Ελλάδα, αλλά αποκλείστηκε γιατί εδώ δεν υπάρχουν στούντιο. Ούτε η τεχνική γνώση και η εμπειρία της κατασκευής τέτοιου επιπέδου σκηνικών. Η Ουγγαρία έχει τα μεγαλύτερα στούντιο στην Ευρώπη και μία παράδοση στην κατασκευή σκηνικών”.
