Oταν η συλλέκτρια Ιζαμπέλα Στιούαρτ Γκάρντνερ αγόρασε για το σπίτι της και μετέπειτα μουσείο στη Βοστώνη το 1896 την «Αρπαγή της Ευρώπης», το έκανε με το αλάθητο ένστικτο βάσει του οποίου συγκρότησε μία από τις σημαντικότερες συλλογές τέχνης παγκοσμίως.

Με την αγορά του έργου του Τιτσιάνο, το μουσείο σήμερα κατέχει έναν από τους σημαντικότερους πίνακες στην ιστορία της δυτικής τέχνης και τον σημαντικότερο αναγεννησιακό πίνακα που υπάρχει σήμερα στις ΗΠΑ.

Ο διάσημος αυτός πίνακας, μετά τη συντήρησή του, επανενώνεται με άλλους πέντε, αποτελώντας ένα σύνολο έξι έργων που βρίσκονται στον ίδιο χώρο για πρώτη φορά από τότε που δημιουργήθηκαν, τον δέκατο έκτο αιώνα. Πρόκειται για ένα μοναδικό γεγονός, με την έκθεση «Titian: Women, Myth & Power» που φιλοξενεί τα έργα να θεωρείται η πιο σημαντική που συμβαίνει στην Αμερική αυτό το φθινόπωρο.

Η ιστορία των έξι μνημειακών έργων ξεκινά, όταν, το 1548, ο Τιτσιάνο γνωρίζει τον πρίγκιπα Φίλιππο, που αργότερα έγινε βασιλιάς της Ισπανίας. Ο Φίλιππος, που ήταν τότε ήδη 60 ετών, έγινε ένας από τους κύριους προστάτες του ζωγράφου. Ως μανιώδης συλλέκτης που αναγνώρισε την ιδιοφυΐα του Τιτσιάνο, ήθελε να δώσει στον ζωγράφο την ελευθερία να δημιουργήσει έναν κύκλο μεγάλων έργων ζωγραφικής για το παλάτι του.

«Poesie»

Μεταξύ των έργων που φιλοτέχνησε εκείνη την περίοδο, ανάμεσα σε αυτά και ένα εξαιρετικό πορτρέτο του ίδιου του Φίλιππου Β’, ολοκλήρωσε μια σειρά μυθολογικών πινάκων υπό τον τίτλο «Poesie» και με έντονο το ερωτικό στοιχείο. Σε αυτήν ανήκουν τα έργα «Δανάη», 1553 (Μαδρίτη, Μουσείο ντελ Πράδο), «Αφροδίτη και Άδωνις», 1554 (Μαδρίτη, Μουσείο ντελ Πράδο), «Περσέας και Ανδρομέδα», 1553-62 (Συλλογή Wallace), «Η αρπαγή της Ευρώπης» (Μουσείο Γκάρντνερ, Βοστώνη), «Άρτεμις και Ακταίων, Άρτεμις και Καλλιστώ» (Συλλογή Ellesmere) και «Ο θάνατος του Ακταίονα» (Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου).

Οι συνθέσεις αυτές παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά με παλαιότερα έργα του και έχουν θέματα δανεισμένα από τη μυθολογία, ωστόσο διακρίνονται για το ύφος τους, τα χρώματά τους και τις μεγαλύτερες διαστάσεις των απεικονιζόμενων μορφών. Ο Τιτσιάνο οραματίστηκε σε αυτά τα έργα επικές ιστορίες από την κλασική αρχαιότητα και τα ζωγράφισε με τρόπο που διαμόρφωσε το μέλλον της δυτικής τέχνης.

Πρόκειται για πίνακες-ορόσημα που παρουσιάζονται στην έκθεση όχι μόνο ως αριστουργήματα αλλά και ως αντικείμενο διερεύνησης των δραματικών σκηνών και της απήχησής τους σε έναν κόσμο που τον απασχολούν ζητήματα φύλου, εξουσίας και σεξουαλικής βίας, τόσο επίκαιρα σήμερα όσο και την περίοδο της Αναγέννησης. Μάλιστα, το μουσείο προσκάλεσε καλλιτέχνες, όπως η Μπάρμπαρα Κρούγκερ, προκειμένου να «συνομιλήσουν» με τα έργα του Τιτσιάνο και, χρησιμοποιώντας τους μύθους ή λεπτομέρειες των έργων, να δώσουν τη δική τους εκδοχή για το τι σημαίνει «ποίηση»

Ο Τιτσιάνο ξεκίνησε να ζωγραφίζει τα πιο τολμηρά, τα πιο όμορφα έργα του με δύο θέματα που είχε ζωγραφίσει και νωρίτερα, τη Δανάη, και την Αφροδίτη και τον Άδωνι. Ήταν ήδη πολύ διάσημος, γνωστός σε όλη την Ευρώπη στα μέσα του δέκατου έκτου αιώνα ως ζωγράφος ενός «παλλόμενου νατουραλισμού που αναπήδησε από τη νέα σχέση μεταξύ της μορφής και του περιβάλλοντος».

Τα ονομάζει «ποίηση» σαν να θέλει να ανταγωνιστεί μια άλλη μεγάλη τέχνη σε κύρος. Οι ποιητικές φαντασιώσεις των μύθων περιστρέφονται γύρω από δύο μεγάλα ζητήματα, αυτά του ερωτικού πάθους και του θανάτου. Τα τολμηρά ζωγραφισμένα, γεμάτα αισθησιασμό γυναικεία σώματα «κλέβουν» την παράσταση από την αίσθηση του κινδύνου και της βίας που ελλοχεύουν, με πεδίο μάχης μεταξύ θνητών και θεών τον έρωτα αλλά και τις συνέπειες της επαφής θνητών και θεών.