Ένας 13χρονος από τη Ρόδο νοσηλεύεται σοβαρά τραυματισμένος στο νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», έπειτα από προσπάθεια να μιμηθεί το Superman Challenge, μία επικίνδυνη δοκιμασία που έγινε δημοφιλής μέσω του TikTok. Παρόμοιο περιστατικό συνέβη και στην Πάτρα, όπου ένας μαθητής τραυματίστηκε ελαφρά επιχειρώντας το ίδιο trend.
Αυτά τα περιστατικά είναι μόνο μερικά παραδείγματα της επιρροής που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στους εφήβους, φέρνοντας στο προσκήνιο τις προκλήσεις και τους κινδύνους που συνεπάγεται η χρήση του TikTok.
Η κυριαρχία του TikTok στους νέους
Το TikTok, με περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο χρήστες παγκοσμίως, κυριαρχεί στη νεανική κουλτούρα. Το 63% των παιδιών ηλικίας 12-17 ετών χρησιμοποιούν την πλατφόρμα σε εβδομαδιαία βάση. Η ανάγκη για κοινωνική αλληλεπίδραση, που εντάθηκε κατά την πανδημία, έκανε το TikTok ακόμα πιο δημοφιλές, ειδικά στις ηλικίες 10-29 ετών.
Κίνδυνοι για την ψυχική υγεία
Παρά τα οφέλη της σύνδεσης και της δημιουργικότητας, το TikTok ενδέχεται να επιδεινώσει προβλήματα ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με έρευνες, η υπερβολική χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης συσχετίζεται με:
- Άγχος και απομόνωση.
- Αυξημένα επίπεδα κατάθλιψης στους εφήβους.
- Φαινόμενα όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός και η «κουλτούρα της σύγκρισης», που επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση και την αίσθηση αξίας.
Η Anne Marie Albano, ειδικός στην ψυχική υγεία, τονίζει ότι η διαρκής σύγκριση με άλλους μέσω likes και followers μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα ανεπάρκειας και απελπισίας.
Η θετική πλευρά: Εύρεση κοινότητας και υποστήριξης
Από την άλλη πλευρά, το TikTok προσφέρει στους νέους έναν χώρο επιβεβαίωσης και κοινότητας, ιδιαίτερα για άτομα που νιώθουν κοινωνικά απομονωμένα. Όπως αναφέρει ο Kojo Sarfo, ψυχοθεραπευτής με μεγάλη παρουσία στην πλατφόρμα, η σύνδεση αυτή είναι ζωτικής σημασίας για εφήβους που αναζητούν υποστήριξη, ειδικά σε κοινότητες όπου τα θέματα ψυχικής υγείας είναι ταμπού.
Υγιής χρήση του TikTok: Ο ρόλος γονέων και ειδικών
Οι ειδικοί προτείνουν τρόπους για να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειες της χρήσης του TikTok:
- Θέσπιση ορίων: Οι έφηβοι πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται το χρόνο τους στο διαδίκτυο, αποφεύγοντας επικίνδυνα trends.
- Εκπαίδευση: Μαθήματα κοινωνικής και συναισθηματικής αγωγής μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να διαχειρίζονται την αλληλεπίδραση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
- Στήριξη από γονείς: Οι γονείς πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα, περιορίζοντας τη χρήση των δικών τους συσκευών, ενώ είναι σημαντικό να θέτουν γονικούς ελέγχους και να παρακολουθούν τις διαδικτυακές δραστηριότητες των παιδιών.
Η χρήση του TikTok είναι ένα δίκοπο μαχαίρι: μπορεί να προσφέρει αίσθηση κοινότητας και δημιουργικότητα, αλλά ταυτόχρονα κρύβει σοβαρούς κινδύνους για την ψυχική και σωματική υγεία των εφήβων. Η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η υιοθέτηση υγιών συνηθειών είναι κρίσιμες για να διασφαλιστεί ότι οι νέοι θα αξιοποιήσουν τα οφέλη του διαδικτύου, αποφεύγοντας τις παγίδες.
