H εμπορική πρόταση των ΗΠΑ που ενδέχεται να κατατεθεί σύντομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα τη φέρει αντιμέτωπη με μια κρίσιμη επιλογή: να αποδεχτεί μια προσφορά η οποία δεν είναι ιδανική ή να ρισκάρει να εξασφαλίσει εξαιρέσεις της τελευταίας στιγμής για βασικούς κλάδους.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Ουάσιγκτον πρότεινε μια συμφωνία που θα καθόριζε έναν βασικό δασμό 10% και θα παρείχε κάποια ελάφρυνση στους ευρωπαϊκούς κλάδους αεροσκαφών και οινοπνευματωδών ποτών. Τώρα η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίζεται ότι η συμφωνία είναι επικείμενη.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση, προς τιμήν της, έχει πλέον υποβάλει σημαντικές, πραγματικές προσφορές» για το άνοιγμα των αγορών της στον τομέα της γεωργίας και σε άλλους τομείς, δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ. «Ο πρόεδρος έχει αυτές τις συμφωνίες στο γραφείο του και σκέφτεται πώς θέλει να τις χειριστεί».
Ωστόσο, το έγγραφο που βρίσκεται στο γραφείο του Τραμπ δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί «συμφωνία». Αντίθετα, θα αντιπροσωπεύει μια μονομερή απόφαση για τον καθορισμό νέων δασμολογικών συντελεστών από την 1η Αυγούστου.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έστειλε πρόσφατα επιστολές σε 14 χώρες, ενημερώνοντάς τις ότι, ελλείψει συμφωνίας, θα αντιμετωπίσουν υψηλότερους δασμούς από τις αρχές του επόμενου μήνα. Αυτές θεωρούνται γενικά χώρες με τις οποίες οι διαπραγματεύσεις έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία δεν έχει ακόμη λάβει καμία τέτοια κοινοποίηση, δηλώνει ότι οι διαπραγματευτικές της προσπάθειες έχουν προστατεύσει την Ένωση από την επιβολή περισσότερων δασμών.
«Είναι κρίσιμο ότι, ενώ άλλες χώρες αντιμετωπίζουν αύξηση των δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αποτέλεσμα των επιστολών που έστειλε ο πρόεδρος Τραμπ, οι διαπραγματεύσεις μας έχουν γλιτώσει την ΕΕ από την επιβολή υψηλότερων δασμών», δήλωσε ο Μάρος Σέφτσοβιτς, επικεφαλής των εμπορικών διαπραγματεύσεων της ΕΕ στους ευρωβουλευτές.
«Η συμφωνία επί της αρχής που προσπαθούμε να οριστικοποιήσουμε δεν είναι το τέλος, αλλά μάλλον η αρχή ενός νέου ξεκινήματος. Τη βλέπω ως ένα θεμελιώδες πλαίσιο που ανοίγει τον δρόμο για μια μελλοντική ολοκληρωμένη εμπορική συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ», δήλωσε ο Σέφτσοβιτς, πριν προχωρήσει σε άλλη τηλεφωνική συνομιλία με τον ομόλογό του από τις ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ.
Η προοπτική μιας συμφωνίας θέτει στην ΕΕ ένα δύσκολο δίλημμα: να αποδεχτεί την πρόταση που έχει τεθεί στο τραπέζι ή να προσπαθήσει να επιτύχει καλύτερους όρους, μετά την αναβολή της προθεσμίας για την επιβολή δασμών από τον Τραμπ κατά τρεις εβδομάδες, έως την 1η Αυγούστου.
Ωστόσο, η Ουάσιγκτον δεν έδωσε καμία ένδειξη στην πρότασή της αυτή την εβδομάδα ότι θα εξαιρέσει ευαίσθητους κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η χαλυβουργία και η αλουμινουργία ή η φαρμακευτική βιομηχανία, όπως ζήτησε η ΕΕ. Ούτε έχει εξασφαλίσει η Βρυξέλλες εγγυήσεις ότι η Ουάσιγκτον δε θα κάνει περαιτέρω ανατροπές όσον αφορά τους δασμούς.
Μέχρι στιγμής, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει παρουσιάσει τη στρατηγική της — να παίζει κυρίως αμυντικά στις δύσκολες διαπραγματεύσεις. Έχει δίκιο: η ΕΕ δεν έχει λάβει επιστολή από τον Τραμπ όπως αυτές που έστειλε στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, απειλώντας με δασμούς 25% σε όλες τις εξαγωγές.
Πέρα από τις καταστροφικές επιπτώσεις που θα είχαν τόσο υψηλοί δασμοί στους ευρωπαίους εξαγωγείς, η φον ντερ Λάιεν έχει πλήρη συναίσθηση ότι διακυβεύεται και η ασφάλεια της Ένωσης σε μια εποχή ρωσικής επιθετικότητας. Αυτό αναγκάζει την ομάδα της για το εμπόριο να κινηθεί με προσοχή απέναντι στον Τραμπ, ο οποίος, εκτός από τη σκληρή στάση του για τους δασμούς, έχει απειλήσει να αποσύρει τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Η διαπραγματευτική τακτική της Επιτροπής, μέχρι στιγμής, ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις εκκλήσεις ορισμένων κρατών-μελών της ΕΕ, όπως η Γερμανία ή η Ιταλία, για μια γρήγορη συμφωνία με τις ΗΠΑ — ακόμη και με το κόστος ενδεχομένως επώδυνων παραχωρήσεων.
Μιλώντας σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την Τρίτη, ο Τραμπ είπε για την ΕΕ ότι «είναι πολύ σκληροί, αλλά τώρα είναι πολύ ευγενικοί μαζί μας και θα δούμε τι θα συμβεί». Το ερώτημα, σύμφωνα με το POLITICO είναι αν η ευγένεια οδηγεί κάπου.
Την ιδέα αυτή δεν υποστηρίζουν όλοι οι διπλωμάτες και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις Βρυξέλλες. Ο Λάνγκε, Γερμανός Σοσιαλδημοκράτης, προειδοποίησε ότι μια μονομερής συμφωνία ενδέχεται να μην κερδίσει την υποστήριξη του Κοινοβουλίου.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βιετνάμ — που έχουν ήδη συνάψει συμφωνίες με τις ΗΠΑ — «ήθελαν γρήγορα αποτελέσματα και οι ΗΠΑ αναδείχθηκαν τελικά ως ο μεγάλος νικητής», προειδοποίησε ο Λάνγκε σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα RND.
Η παράταση της προθεσμίας «παίζει υπέρ της ΕΕ», δήλωσε ο Ντέιβιντ Κλάιμαν, ανώτερος αναλυτής εμπορίου στο think tank ODI στις Βρυξέλλες, επισημαίνοντας τις εκκρεμείς δικαστικές διαβουλεύσεις στις ΗΠΑ κατά των δασμών του Τραμπ και τις απαιτήσεις εσωτερικού συντονισμού εντός της ΕΕ.
Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την προθυμία της ΕΕ να υιοθετήσει σκληρότερη στάση στις διαπραγματεύσεις. Ο χρόνος για την έναρξη της πρώτης σειράς αντιμέτρων τελειώνει.
«Εάν δεν καταλήξουμε σε μια δίκαιη εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, η ΕΕ είναι έτοιμη να λάβει αντίμετρα», προειδοποίησε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Λαρς Κλίνγκμπειλ σε πρόσφατες δηλώσεις του.
