Shakespeare and Company, Paris

Αν ρωτήσεις κάποιον ποιο είναι το πιο φημισμένο βιβλιοπωλείο στον κόσμο, λογικά θα σου απαντήσει το Shakespeare and Company, στο Παρίσι. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα κι αν δεν έχεις πάει ποτέ στο Παρίσι, σίγουρα έχεις ακούσει γι’ αυτό ή έχεις δει κάποια φωτογραφία. Το Shakespeare and Company άνοιξε το 1919 από τη Sylvia Beach, στη rue Duputryen, ενώ λίγα χρόνια μετά, μετακόμισε στη rue L’ Odeon. Στα ράφια του έβρισκε κανείς Ernest Hemingway, Anais Nin, Ezra Pound, κ.α., μέχρι την περίοδο της κατοχής του Παρισιού, το β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε και το κατάστημα παρέμεινε κλειστό. Ο λόγος ήταν ότι η ιδιοκτήτρια δε θέλησε να πουλήσει κανένα βιβλίο σε Ναζί.

Μια μέρα ένας αξιωματικός των Ναζί ζήτησε από την Beach το τελευταίο αντίγραφο του Finnegans Wane. Όταν η ιδιοκτήτρια αρνήθηκε να του το δώσει, αυτός την απείλησε ότι θα επιστρέψει το απόγευμα για να την κατασχέσει τα βιβλία και να κλείσει το μαγαζί. Την επόμενη στιγμή, η Beach μετέφερε όλα τα αγαθά της σε ένα διαμέρισμα πάνω από το βιβλιοπωλείο. Τελικά, η ιδιοκτήτρια πέρασε 6 μήνες σε ένα στρατόπεδο υπό κράτηση και το Shakespeare and Company δεν άνοιξε ξανά.

Το 1951 ένας άνδρας ονόματι George Whitman άνοιξε στη rue de la Bucherie, το βιβλιοπωλείο “Le Mistral”. Η Beach του πρόσφερε το όνομα του παλιού της καταστήματος, γιατί όπως είχε δηλώσει στη Washington Post ήθελε οι άνθρωποι ν’ ανοίγουν την πόρτα του βιβλιοπωλείου της, σαν να ανοίγουν ένα βιβλίο. Να μεταφέρονται, δηλαδή, σε έναν άλλο, μαγικό κόσμο.

Από τότε το Shakespeare&Company λειτουργεί, συλλέγοντας σωρούς από συγγραφείς και αναγνώστες που πολλές φορές κοιμούνται κι εκεί. Ο George Whitman έφυγε από τη ζωή το 2011 και από τότε το κατάστημα το τρέχει η κόρη του, την οποία ονόμασε Sylvia Beach Whitman.

The Strand, New York City

Το 1927 ο Λιθουανός, Benjamin Bass ίδρυσε το The Strand, σε ένα τετράγωνο της 4^ης λεωφόρου, όπου υπήρχαν μαζεμένα 48 βιβλιοπωλεία, με το όνομα “Book Row”. Πλέον, είναι το μοναδικό που έχει απομείνει από αυτή τη μεγάλη επιχείρηση. Το 1956, όταν ο γιος του Bass ανέλαβε το βιβλιοπωλείο και το μετέφερε στην τωρινή του τοποθεσία, όπου έγινε γνωστό για τα «βιβλία του ποδιού» και τα κουίζ του.

Πέρυσι, έφυγε από την ζωή και ο Fred Bass, ενώ τη διαχείριση ανέλαβε η κόρη του, Nancy, η οποία δηλώνει πως το Strand διαθέτει τη μεγαλύτερη γκάμα βιβλίων τέχνης στη Νέα Υόρκη και την καλύτερη συλλογή χρησιμοποιημένων βιβλίων, καθώς και καινούριους τίτλους.

City Lights Books, San Francisco

Το City Lights είναι η πρώτη βιβλιοθήκη-βιβλιοπωλείο που δημιουργήθηκε το 1953, από τον ποιητή Lawrence Ferlinghetti. Σε μια εποχή που τα βιβλιοπωλεία λειτουργούσαν τις ώρες των τραπεζών, το City Lights προσέφερε μια στέγη για τους αναγνώστες και τους συγγραφείς που είχαν την ανάγκη για συγκέντρωση και διάβασμα.

Όπως και το Shakespeare & Company, έτσι και το City Lights ήταν και εκδότης των πελατών της (π.χ. δημοσίευσε το Howl του Allen Ginsberg το 1956). Ήταν ένα σημαντικό τουριστικό σημείο από τότε και το 2001 το Σαν Φρανσίσκο το ονόμασε επίσημο ιστορικό ορόσημο, αναφέροντας τον «σημαντικό ρόλο του στη λογοτεχνική και πολιτιστική εξέλιξη του Σαν Φρανσίσκο και του έθνους».

Το Μπουένος Άιρες ονομάστηκε πρωτεύουσα των βιβλιοπωλείων γιατί περιέχει περισσότερα καταστήματα από οποιαδήποτε άλλη πόλη. Το πιο διάσημο και όμορφο είναι το El Ateneo Grand Splendid, το οποίο χτίστηκε από τους αρχιτέκτονες Pero και Torres Armengol. Το 1919 λειτουργούσε σαν χοροθέατρο, ενώ 10 χρόνια αργότερα έγινε ο πρώτος κινηματογράφος της πόλης που πρόβαλε ταινίες με ήχο. Το 2000, το θέατρο κινδύνεψε να κατεδαφιστεί, αλλά αγοράστηκε από το Grupo Ilhsa, ανακαινίστηκε και άνοιξε εκ νέου ως βιβλιοπωλείο, με τα όμορφα αρχικά κιβώτια όπερας και τις τοιχογραφίες οροφής άθικτες. Τώρα αντλεί περίπου 1 εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως.

Libreria Acqua Alta, Venice

Από τα βασικότερα αξιοθέατα στην πόλη της Βενετίας είναι το πλωτό βιβλιοπωλείο “Libreria Acqua Alta”, το οποίο άνοιξε το 2004 από τον Luigi Frizzo. Στην πραγματικότητα, το βιβλιοπωλείο δεν είναι πλωτό, αλλά ονομάστηκε έτσι καθώς τα βιβλία που περιέχονται σε αυτό είναι τοποθετημένα σε δοχεία, μπανιέρες και σε μία μεγάλη γόνδολα, ώστε όταν έρθει η περίφημη περιοδική άνοδος της στάθμης του νερού στη Βενετία, να σωθούν όλα.

Powell’s, Portland, Oregon

Το βιβλιοπωλείο Powell’s είναι μια οικογενειακή επιχείρηση, με τη διαφορά ότι το «μικρόβιο» πέρασε από τον υιό στον πατέρα. Ο Michael Powell άνοιξε με δάνειο το πρώτο βιβλιοπωλείο του στο Σικάγο, όπου ένα καλοκαίρι τον επισκέφτηκε ο πατέρας το, Walter, και του άρεσε τόσο ώστε ν’ ανοίξει ένα δικό του στο Πόρτλαντ. Σύντομα, ο Michael εντάχθηκε στο βιβλιοπωλείο του πατέρα του και πλέον το κατάστημα διευθύνεται από την κόρη του Michael, Emily. Το Powell’s είναι γωνστό και ως City of Books, αφού ειναι το μεγαλύτερο ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο στον κόσμο.

Selexyz Dominicanen, Maastricht, The Netherlands

Το Selexyz Dominicanen είναι μια εκκλησία του 13^ου αιώνα που χρησίμευε ως τόπος λατρείας των πιστών, μέχρις ότου μεταμορφώθηκε σε αποθηκευτικό χώρο, από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1794 κι έπειτα σε αποθήκη. Το 2005 ανακαινίστηκε από την αρχιτεκτονική εταιρεία Merkx + Girord σε βιβλιοπωλείο. Το Merkx + Girod κέρδισε το Βραβείο Εσωτερικού Αρχιτεκτονικού Lensvelt de Αρχιτέκτονα το 2007 γι’ αυτή τους την εργασία, καθώς το κτίριο είναι από μόνο του αξιοθέατο.

Atlantis Books, Oía, Santorini, Greece

Το 2002 δύο Αμερικανοί φοιτητές ενώ έκαναν διακοπές στη Σαντορίνη διαπίστωσαν ότι δεν υπάρχει κανένα βιβλιοπωλείο. Έτσι, υπό την επήρρεια κρασιού, αποφασίζουν ν’ ανοίξουν αυτοί ένα. Και το κάνουν! Με τη βοήθεια ορισμένων συνεργατών και κατασκευάζοντας μόνοι τους τα ξύλινα ράφια κατορθώνουν και φτιάχνουν το Ατλαντίς, εμπνευσμένοι από το κλασικό Shakespear & Company. Το μόνο βέβαιο είναι ότι αυτό το βιβλιοπωλείο έχει την πιο όμορφη θέα, αφού ατενίζει το Αιγαίο.

Livraria Lello, Porto, Portugal

Ακόμα ένα βιβλιοπωλείο που συχνά επισημαίνεται ως το πιο όμορφο στον κόσμο. Η Livraria Lello φημίζεται για την πολυτέλεια του «παλιού κόσμου» που αναπαριστά και την κυματοειδή σκάλα της, η οποία ενέπνευσε και τη J.K. Rowling στις περιγραφές της για το Hogwarts. Άνοιξε το 1906 από τους αδελφούς José και António και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Xavier Esteves. Η Livraria Lello είναι τώρα τόσο επιτυχημένος τουριστικός προορισμός που χρεώνουν την είσοδο 3 ευρώ (τα οποία επιστρέφονται αν αγοράσεις βιβλίο)!

Honesty Bookshop, Hay-on-Wye, Wales

Η μικρή πόλη Hay-on-Wye θα πρέπει να θεωρείται απλά ένα βιβλιοπωλείο, που τα ράφια του τυχαίνει να χωρίζονται από δρόμους και παμπ . Είναι μακράν η πιο διάσημη από όλες τις «βιβλιουπόλεις», με περίπου 40 βιβλιοπωλεία σε μία πόλη με 1.400 κατοίκους, καθώς και το ετήσιο λογοτεχνικό φεστιβάλ Hay-on-Wye, το οποίο προσελκύει τόνους τουριστών. Αν πρέπει να περιοριστούμε μόνο σε ένα, τότε ένα από τα καλύτερα βιβλιοπωλεία που έχουν εκεί είναι το βιβλιοπωλείο Honesty, το οποίο υπάρχει από τη δεκαετία του ’60. Είναι ακριβώς αυτό που ακούγεται: ένα τεράστιο υπαίθριο βιβλιοπωλείο,  όπου το καθένα βιβλίο κοστίζει 1 ευρώ (50p) και δε διαθέτει προσωπικό. Υπάρχει απλά ένα κιβώτιο για να αφήσεις την πληρωμή σου, η οποία πηγαίνει στο Hay Castle Trust.