Η OpenAI που βρίσκεται πίσω από το ChatGPT, ανακοίνωσε ότι το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης της πλέον μπορεί να παράγει εικόνες με βάση την αισθητική συγκεκριμένων καλλιτεχνών, με αποτέλεσμα τα social media να έχει ξεσπάσει φρενίτιδα και κατακλυσμός από τις περίφημες δημιουργίες «Ghibli Style»: από editαρισμένες φωτογραφίες celebrities, μέχρι memes της επικαιρότητας, σαν να έχουν βγει από έργα του Χαγιάο Μιγιαζάκι όπως το «Spirited Away» και το «My Neighbor Totoro».
Το νέο viral trend, κατά… τραγική ειρωνεία, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το ήθος του Studio Ghibli που συνίδρυσε ο Ιάπωνας δημιουργός. Γεννημένος τον Ιανουάριο του 1941 στο Τόκιο, ο Μιγιαζάκι θεωρείται ως μία από τις μεγαλύτερες μορφές στις ταινίες Anime και μέχρι πριν από μερικά χρόνια εξέφραζε παθιασμένα την αντίθεσή του στην ΑΙ. Όταν του έδειξαν ένα κινούμενο σχέδιο που δημιουργήθηκε από την τεχνητή νοημοσύνη, εξοργισμένος δήλωσε πως: «Αισθάνομαι έντονα ότι αυτό είναι προσβολή για την ίδια τη ζωή».
Σε ένα ντοκιμαντέρ του 2016 με τίτλο «Never-Ending Man: Hayao Miyazaki» ο 84χρονος αφηγήθηκε μία ιστορία. «Κάθε πρωί, όχι τελευταία, έβλεπα έναν φίλο μου με αναπηρία. Είναι τόσο δύσκολο για αυτόν να κάνει ακόμη και ένα high five. Το χέρι του με δύσκαμπτους μύες δεν μπορεί να φτάσει στο χέρι μου. Τώρα, που τον σκέφτομαι, δεν μπορώ να παρακολουθήσω αυτά τα πράγματα ούτε είναι ενδιαφέροντα. Όποιος δημιουργεί αυτό το υλικό δεν έχει ιδέα τι είναι ο πόνος» υπογράμμισε
Τόνισε ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα πηγάζει από τη συναισθηματική εμπειρία, τον πόνο και την ενσυναίσθηση – πράγματα που μια μηχανή δεν μπορεί να αναπαράγει. Οι ταινίες από το Studio Ghibli, το «παιδί» του Μιγιαζάκι αλλά και των συνεργατών του, Ισάο Τακαχάτα και Τόσιο Σουζούκι, από το 1985 έχουν πάντα υπέροχη αισθητική και προσεγμένα σενάρια ενώ θεωρούνται κορυφαίες στον κόσμο του animation και εύλογα έχουν δύο Όσκαρ μεταξύ άλλων διακρίσεων.
Αν και ξεκίνησε να παρουσιάζει δείγματα της δουλειάς του ήδη από τη δεκαετία του 1970, ο Μιγιαζάκι παρέμενε σχετικά άγνωστος στη δύση μέχρι το 1999 που η Miramax διένειμε στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο την ταινία του Πριγκίπισσα Μονονόκε. Εκείνη την εποχή οι ταινίες του ήταν ήδη εμπορικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες στην πατρίδα του και σε όλη την Ασία.
Το Spirited Away (2001) είναι η πιο επιτυχημένη εμπορικά ταινία όλων των εποχών στην Ιαπωνία. Οι ταινίες του Μιγιαζάκι συχνά περιστρέφονται γύρω από κοινά θέματα, όπως η σχέση των ανθρώπων με τη φύση και την τεχνολογία και η δυσκολία επικράτησης μιας ειρηνιστικής δεοντολογίας. Οι πρωταγωνίστριές του είναι συνήθως ανεξάρτητα και δυναμικά κορίτσια ή νεαρές γυναίκες, ενώ οι κακοί έχουν αμφισήμαντους χαρακτήρες και κάποια καλά στοιχεία.
Πολιτιστικά, το Ghibli συνδέει την Ανατολή με τη Δύση. Ο ίδιος ο Μαγιαζάκι υπήρξε η ανθρώπινη «γέφυρα» που βοήθησε πολλούς δυτικούς να κάνουν τη μετάβαση από το Western Animation στο Anime. Οι χαρακτήρες του σε αντίθεση με την Disney, η οποία πήρε μπρος όταν εμφανίστηκε η Pixar, είχαν πολυδιάστατες προσωπικότητες και ο θεατής μπορούσε να ταυτιστεί καθώς η απλότητα έκανε διάχυτο το συναίσθημα της νοσταλγίας.Ο CEO της Open AI, Σαμ Άλτμαν έχει κάθε λόγο να χαίρεται για την ξέφρενη τάση που επικρατεί, καθώς το γεγονός πως στην πλατφόρμα OpenAI σπάει το ένα ρεκόρ πίσω από το άλλο, όσον αφορά την επισκεψιμότητα και τις εγγραφές νέων χρηστών, τον πλουτίζει σημαντικά. Ενδεικτικά, στις 31η Μαρτίου, 1 εκατ. χρήστες έκαναν εγγραφή στο ChatGPT μέσα σε μία ώρα.
Ωστόσο, ελέω της ακραίας άνθισης, εγείρεται και η ηθική διάσταση για τα πνευματικά δικαιώματα, ως προς το πόσο το AI μπορεί να «οικειοποιηθεί» ένα στυλ τέχνης από ανθρώπινο χέρι για το κέρδος. «Το νομικό τοπίο των εικόνων που δημιουργούνται με ΑΙ στο χαρακτηριστικό ύφος του Studio Ghibli βαδίζει σε σαθρό έδαφος. Η νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων προστατεύει γενικά μόνο συγκεκριμένες εκφράσεις και όχι τα ίδια τα καλλιτεχνικά στυλ», εξήγησε ο δικηγόρος Έβαν Μπράουν στον Independent.
