Τα τελευταία χρόνια, καταβάλλεται μια σημαντική και συντεταγμένη προσπάθεια με κανόνες από το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία να «αναγεννηθεί», να επανενεργοποιηθεί, να διεκδικήσει και να αναλάβει – προοπτικά – υψηλού επιπέδου κατασκευαστικό αντικείμενο, εντός και εκτός χώρας.

Αυτό επεσήμανε μεταξύ άλλων ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στο Συνέδριο του ΕΒΕΠ με θέμα “Το Μέλλον της Ναυπηγικής Βιομηχανίας”.

Στο πλαίσιο αυτό, το γεγονός ότι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά έχουν μακρά εμπειρία σε σημαντικό κατασκευαστικό έργο, αποτελεί σοβαρό εχέγγυο.

Σύμφωνα με τον υπουργό, το ζήτημα της λειτουργίας των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, και ταυτόχρονα η επανεκκίνηση της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας, αποτελεί ένα σύνθετο και φιλόδοξο εγχείρημα.

Σύνθετο, κυρίως λόγω των υφιστάμενων εκκρεμοτήτων ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και φιλόδοξο, λόγω της σημαντικής προστιθέμενης αξίας της επένδυσης για την εγχώρια οικονομική ανάπτυξη και άμυνα της χώρας.

Ο κλάδος της ναυπηγικής και ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας πρέπει να αποτελεί βασικό παράγοντα της ναυτιλιακής υποδομής της χώρας.

Αφ’ ενός γιατί εξυπηρετεί τη ναυτιλία και, αφ ́ ετέρου, γιατί συμβάλλει στην ανάπτυξη της χώρας.

Με τα σημερινά δεδομένα, ο κλάδος και ο εκσυγχρονισμός του ώστε να γίνει ενεργό και προσοδοφόρο μέρος του παραγωγικού ιστού της χώρας, είναι υπόθεση που απαιτεί μια ολοκληρωμένη και συστηματική πολιτική.

Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, στον συγκεκριμένο κλάδο, η Ελλάδα έχει επιδείξει σημαντικές επιδόσεις στο παρελθόν, και – παρά τα προβλήματα – διαθέτει αξιόλογα εχέγγυα για σημαντική και βιώσιμη ανάπτυξη στο μέλλον.

Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Ελευσίνας και Νεωρίου Σύρου, αποτελούν πυρήνες της ναυπηγικής και ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα.

Διαθέτουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη γεωγραφική τους θέση, τις βασικές τους υποδομές και την εμπειρία και τεχνογνωσία του προσωπικού τους.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, τα τρία αυτά ναυπηγεία ήρθαν αντιμέτωπα με σοβαρά, πολλαπλά και αλληλένδετα προβλήματα.

Οικονομική δυσχέρεια, εκκρεμότητες ενωσιακού δικαίου, δικαστικές εμπλοκές, φθορά και απαξίωση υποδομών και μηχανολογικού εξοπλισμού, υψηλό κόστος παραγωγής σε σχέση με τον ανταγωνισμό, χρηματοδοτικά και λειτουργικά προβλήματα, καθυστερήσεις παραδόσεων, συρρίκνωση παραγωγικής δραστηριότητας και εξάρτηση – αμιγώς – από δημόσιες αναθέσεις.

Πως προχωρά η εξυγίανση των ναυπηγείων και της ναυπηγικής βιομηχανίας

‘Οπως επεσήμανε ο υπουργός Οικονομικών, από το καλοκαίρι του 2019, η εξυγίανση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, των μεγαλύτερων ναυπηγείων της χώρας αλλά και ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου, αποτελεί για εμάς προτεραιότητα.

Η εταιρεία παρελήφθη, το 2019, σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης, ενώ είχαν κηρυχθεί παράνομες κρατικές ενισχύσεις από το Δημόσιο, ύψους 700 εκατ. ευρώ, με καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Επιβλήθηκε στην χώρα μας κατ’ αποκοπή πρόστιμο 10 εκατ. ευρώ και ποινή 7,3 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο, το οποίο συνεχίζεται για όσο χρονικό διάστημα δεν επέρχεται συμμόρφωση της χώρας με την απόφαση, η οποία απαιτούσε να εκποιηθεί το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ. Το Υπουργείο Οικονομικών έθεσε εξαρχής ως προτεραιότητά του, την αναστροφή της αβέβαιης πορείας των μεγαλύτερων Ναυπηγείων της χώρας.

Η προσπάθεια ευοδώθηκε το καλοκαίρι του 2021, με μια ανταγωνιστική, διαφανή και επιτυχή διαγωνιστική διαδικασία – μετά τη διενέργεια δύο πλειοδοτικών διαγωνισμών – με την ανάδειξη υπερθεματιστή επενδυτή και συνολικό τίμημα 53,3 εκατ. ευρώ.

Οι δύο διαγωνισμοί αφορούσαν διακριτά, αφενός ενιαίο λειτουργικό σύνολο της ΕΝΑΕ υπό Ειδική Διαχείριση και αφετέρου δε ακίνητο της ΕΤΑΔ.

Προκειμένου να υπάρξει μεγιστοποίηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος και διασφάλιση της λειτουργικής συνέχειας της επιχείρησης στο καθεστώς της Ειδικής Διαχείρισης και, κατά συνέπεια, διατήρηση των θέσεων εργασίας, το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εθνικής Άμυνας – αλλά και την Ειδική Διαχείριση και την ΕΤΑΔ – προχώρησε σε νομοθετικό, διοικητικό – και πολιτικό – επίπεδο στην επίλυση σειράς ζητημάτων.

Ειδικότερα, δρομολογήθηκαν:

-η παραχώρηση αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και θαλασσίου χώρου, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης της διάρκειας παραχώρησης,

-οι ανταλλαγές ακινήτων μεταξύ ΕΝΑΕ και ΕΤΑΔ,

-η νομιμοποίηση αυθαιρέτων κατασκευών,

-η ολοκλήρωση των εκκρεμών αδειοδοτήσεων και η έκδοση των απαραίτητων πιστοποιητικών,

-η μεταγκετάσταση δομής φιλοξενίας μεταναστών – σε συνεργασία με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου – σε χώρο εκτός του Ναυπηγείου.

Με τις παρεμβάσεις αυτές επιλύθηκαν κάποια χρόνια προβλήματα, όπως ενδεικτικά αυτό της πρόσβασης του Ναυπηγείου στη θάλασσα, αυξάνοντας κατά τεκμήριο το ύψος των προσφορών στο διαγωνισμό που ακολούθησε, διευκολύνοντας τη λειτουργικότητα της επιχείρησης και καθιστώντας αξιοποιήσιμες εγκαταστάσεις και κατασκευές που είναι απαραίτητες για τις εργασίες των Ναυπηγείων.

Παράλληλα, μέσω της αρμόδιας Κεντρικής Μονάδας Κρατικών Ενισχύσεων, παρέχεται τακτική ενημέρωση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με εκκρεμή ζητήματα που άπτονται της πορείας μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων σχετικά με το ενωσιακό δίκαιο.Επιπρόσθετα, πρέπει να αναφερθεί ότι κατά των δύο διαγωνισμών (ΕΝΑΕ και ΕΤΑΔ), είχε προσφύγει, στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ο Δήμος Χαϊδαρίου.

Πρόσφατα, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε αυτές τις προσφυγές οι οποίες, εφόσον γίνονταν δεκτές, θα δημιουργούσαν επιπλοκές στην πώληση των Ναυπηγείων.Επομένως, προοπτικά, ανοίγει ο δρόμος για τη μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων στον πλειοδότη επενδυτή, αλλά και την αποζημίωση των εργαζομένων.

Επιπλέον, μία σοβαρή επένδυση στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εκτιμάται από την κυβέρνηση ότι θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.

Επιπλέον, όπως παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Παρασκευής, πάντα με πρωταρχικό στόχο τη δυναμική επανεκκίνηση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, αξιολογείται – και θα δρομολογηθεί σύντομα προς νομοθέτηση – πλέγμα διατάξεων το οποίο ρυθμίζει περαιτέρω ζητήματα αιγιαλού, χωροθετήσεων και συναφώς υπαγωγής σε καθεστώς στρατηγικής επένδυσης ταχείας αδειοδότησης.

Τίθεται έτσι ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την αξιοποίηση, την απόδοση βιώσιμης προοπτικής ανάπτυξης και την επαναλειτουργία των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, καθώς και την προώθηση της ελληνικής ναυπηγίας εν γένει.