Ο Σεργκέι Σαβέλιεφ, είναι ένας πρώην κρατούμενος των ρωσικών φυλακών, οι αποκαλύψεις του οποίου για τα βασανιστήρια που πραγματοποιούνται στις ρωσικές φυλακές, και είδαν πριν από μερικές μέρες το φως της δημοσιότητας μέσω του ιστότοπου Gulagu.net, προκάλεσαν την αντίδραση των ρωσικών αρχών, αλλά και του Κρεμλίνου που έδωσαν εντολή να διεξαχθούν έρευνες στους κόλπους του σωφρονιστικού συστήματος της Ρωσίας. Ο Σαβέλιεφ χαρακτηρίζεται ως ο Ρώσος Σνόουντεν καθώς κατάφερε να βγάλει λαθραία από τη Ρωσία έναν σκληρό δίσκο που περιείχε δύο τεραμπάιτ αρχείων της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Φυλακών της Ρωσίας (FSIN) με βασανιστήρια αλλά και για την κατάσταση που επικρατεί σ’ αυτές.
«Ρώσο Σνόουντεν»
Το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου ο Σαβέλιεφ, ως πολιτικός πρόσφυγας πλέον, έβγαινε από το κέντρο απελάσεων στο Παρίσι. Έξω, τον περίμεναν επί τρεις μέρες οι δημοσιογράφοι, ανυπόμονοι να συναντήσουν τον «Ρώσο Σνόουντεν». Ο Σεργκέι, μιλώντας στην εφημερίδα Novaya Gazeta, δήλωσε ότι στις υποχρεώσεις του δεν ήταν απλώς να παρακολουθεί βίντεο με βασανισμούς κρατουμένων, ούτε ήταν δουλειά του να ανταποκρίνεται σε παράπονα. Έπρεπε να επινοήσει «αποδεικτικά στοιχεία» σε περιπτώσεις όπου οι απαντήσεις ήταν ανεπαρκείς., όπως και ότι τα βασανιστήρια είχαν «διάφορους στόχους, να τιμωρήσουν, να συνετίσουν, να αποσπάσουν ομολογίες …και για να εκβιάσουν».
Έξω από το κέντρο απελάσεων του Παρισιού, τον Σεργκέι Σαβέλιεφ περίμενε ο ιδρυτής του Gulagu.net Βλαντίμιρ Οσέτσκιν, και ο Ντενίς Πσενίτσνι, γιος επιχειρηματία ο οποίος είχε υποστεί βασανιστήρια και δολοφονήθηκε σε κρατητήριο της Αγίας Πετρούπολης.
Διακίνηση ναρκωτικών
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σεργκέι Σαβέλιεφ, κάτοικος Λευκορωσίας, είχε καταδικαστεί στην Ρωσία για μεταφορά και διακίνηση ναρκωτικών. Στις φυλακές του Σαράτοφ η διοίκηση τον τοποθέτησε στην θέση του γραμματέα και του διαχειριστή του συστήματος παρακολούθησης των φυλακών, και ο Σαβέλιεφ εξέτισε σχεδόν ολόκληρη την ποινή του στο νοσοκομείο για φυματικούς της φυλακής, όπου ήταν καταχωρημένος ως ασθενής. Ήταν υπεύθυνος για το τοπικό δίκτυο και τις βιντεοκάμερες της ζώνης, αρχειοθετούσε έγγραφα, έδινε βιντεοκάμερες στο προσωπικό, αλλά και σε ορισμένους κρατούμενους (ένα προνόμιο) για να καταγράφουν την κακοποίηση άλλων.
Πριν αφεθεί ελεύθερος ο Σαβέλιεφ αντέγραψε ό,τι μπορούσε σε έναν εξωτερικό δίσκο, τον έβγαλε από τις φυλακές και στη συνέχεια αναχώρησε με τον δίσκο για τη Γαλλία, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο. Εκτός από τον Οσέτσκιν, τον συνδράμει ο Ντενίς Πσενίτσνι, ο οποίος εντάχθηκε στο πρόγραμμα Gulagu.net μετά τον θάνατο του πατέρα του.
Ο πατέρας του Ντενίς, ο επιχειρηματίας Βαλέρι Πσενίτσνι, τον Φεβρουάριο του 2018 βρέθηκε κρεμασμένος σε κελί κρατητηρίου της Αγίας Πετρούπολης. Κατέληξε εκεί με την κατηγορία της υπεξαίρεσης χρημάτων που είχε σχέση με μια κρατική αμυντική σύμβαση που είχε εκτελέσει η εταιρεία του. Λίγο πριν από τον θάνατό του, είχε στείλει ένα σημείωμα στη σύζυγό του στην οποία έγραφε: «Μην πληρώσεις τίποτα σε κανέναν». Παρά τα τραύματα στο σώμα του, τα οποία οι ιατροδικαστές ομόφωνα λένε ότι δεν θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί από τον ίδιο, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φυλακών της Ρωσίας (FSIN) εξακολουθεί να ισχυρίζεται ότι ο Πσενίτσνι έπαθε κατάθλιψη και αυτοκτόνησε στο κελί του.
Ο Σαβέλιεφ εξηγεί πώς γίνεται αυτό και οι αρχές λένε ότι αυτοκτόνησε.
«Αυτό γίνεται ταυτόχρονα. Εμπλέκονται όλοι οι ιατροί, τα εποπτικά όργανα και η Ανακριτική Επιτροπή, οι οποίοι έρχονται να επιθεωρήσουν τον χώρο. Είναι όλοι συνεννοημένοι μεταξύ τους, δεν μπορούν να λειτουργήσουν διαφορετικά. Ένας άνδρας με εμφανή σημάδια βίας βρίσκεται απαγχονισμένος στο κελί του. Στη συνέχεια, ένας γιατρός τον εξετάζει και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για αυτοκτονία. Τότε φτάνει η Ανακριτική Επιτροπή και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για αυτοκτονία».
Ο Σαβέλιεφ λέει ότι σε αρκετές περιπτώσεις όταν γίνονταν καταγγελία από δικηγόρους κρατουμένων για κακοποίηση του πελάτη τους, στα βίντεο ο ίδιος άλλαζε τα timecode ώστε να μην μπορεί να προσδιορισθεί πότε έγιναν οι μώλωπες ή τα αιματώματα στο πρόσωπο. Όταν μάλιστα ο Σάβελιεφ ερωτάται, για το πώς αντιμετώπιζε το προσωπικό του σωφρονιστικού ιδρύματός τις κασέτες με τα βασανιστήρια, δίνει την ακόλουθη απάντηση: «Δεν αντιδρούσαν με κανέναν τρόπο. Το έβλεπαν ως ρουτίνα. Αυτό συμβαίνει σε μόνιμη βάση. Το εκλαμβάνουν ως κάτι δυσάρεστο αλλά ως απαραίτητο καθήκον. Και δεν το κάνουν επειδή κάποιοι αρέσκονται στο να κακοποιούν. Αλλά αυτό γίνεται κατ’ εντολή της διοίκησης».
Ο Σαβέλιεφ στη συνέντευξή του λέει ότι όλα γίνονταν με εντολή της διοίκησης, και ο ίδιος έδινε βιντεοκάμερες σε κρατούμενους για να καταγράψουν βασανιστήρια άλλων κρατουμένων, λόγω της ιδιότητάς του, λέγοντας ότι σκοπός της καταγραφής αυτής ήταν να τιμωρήσουν, να αποσπάσουν ομολογίες και να τα χρησιμοποιούν ως στοιχεία για να τους εκβιάζουν αργότερα. Λέει μάλιστα ότι μερικές φορές του έδιναν εντολή να σβήσει τις καταγραφές, αλλά εκείνος δεν το έκανε, τις κρατούσε και τις έκρυβε.
Ο Σαβέλιεφ ομολογεί ότι μόλις είδε τα πρώτα βίντεο με βασανιστήρια σοκαρίστηκε, ενώ φοβόνταν διαρκώς στη συνέχεια όταν τα αντέγραφε και τα έκρυβε, μέχρι που πήρε μαζί του τον δίσκο όταν εγκατέλειψε τον χώρο των φυλακών, αφού του έγιναν τέσσερις διαδοχικοί έλεγχοι.
