Κακά μαντάτα από το ενεργειακό μέτωπο για τα νοικοκυριά της χώρας, αφού η Κομισιόν ετοιμάζεται να καταργήσει τις οριζόντιες επιδοτήσεις που δίνονται από τα κράτη μέλη για να αντιμετωπιστούν οι παράλογες αυξήσεις σε ρεύμα-αέριο.
Η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει σύντομα και την Ελλάδα, αναμενόμενο πάντως για τη χώρα μας αφού τα κονδύλια του Προϋπολογισμού δεν είναι ανεξάντλητα.
«Ότι γινόταν σπατάλη ενέργειας έως πρόσφατα που ρεύμα-αέριο ήταν σχετικά φθηνά, είναι βέβαιο. Όχι όμως να πληρώσουν τον ιμπεριαλισμό του Πούτιν και τα παγκόσμια γεωπολιτικά παιχνίδια των υπερδυνάμεων τα νοικοκυριά σε Ελλάδα και ΕΕ, που δεν φταίνε σε τίποτα» παρατηρεί πολύ σωστά καθηγητής του ΕΜΠ.
Στο προσχέδιο της Κομισιόν για εξοικονόμηση, προβλέπεται ότι από το 2023 θα κοπούν οι οριζόντιες κρατικές επιδοτήσεις που συνήθως είναι υψηλές (στην Ελλάδα φτάνουν να καλύπτουν μέχρι και το 88% των αυξήσεων στο ρεύμα) και η σύνδεση των όποιων επιδοτήσεων θα γίνεται με την εξοικονόμηση ενέργειας.
Η σταδιακή αλλά ουσιαστική κατάργηση των οριζόντιων επιδοτήσεων συνδέεται με τη γενικότερη πολιτική της Κομισιόν που συνοψίζεται στο ότι «πρέπει να επιβραβεύονται όσοι καταναλωτές κάνουν οικονομία και όχι να επαναπαύονται όλοι στη λογική ότι υπάρχει μια κυβέρνηση και μία ΕΕ που θα πληρώσει έτσι και αλλιώς τους λογαριασμούς».
Στη χώρα μας έχει παρατηρηθεί βεβαίως να φτάνουν μηδενικοί λογαριασμοί και σε φορολογούμενους με σχετικά υψηλά εισοδήματα, ενώ άλλοι να διαπιστώνουν και μικρές επιστροφές.
«Θα καθιερώσουμε προαιρετικά μέτρα για τα νοικοκυριά κυρίως αλλά και υποχρεωτικά μέτρα στο Δημόσιο, αυτό πλέον είναι προτεραιότητα για την κυβέρνηση, στον απόηχο της επ’ αόριστον διακοπής της παροχής ρωσικού αερίου από τον αγωγό Nord Stream 1 προς την Κεντρική Ευρώπη» μας λέει ανώτατο στέλεχος του ΥΠΟΙΚ.
Τι θα γίνει στο δημόσιο τομέα
Σε πρόσφατη ευρεία σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη δόθηκε το πράσινο φως για την εφαρμογή μέτρων περιορισμού της κατανάλωσης ρεύματος και φυσικού αερίου.
Συγκεκριμένα από την συνολική ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου 70 TWh, οι 50 TWh χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Από τις τελευταίες ποσότητες το στοίχημα είναι να εξοικονομηθούν περί τις 10 TWh που αντιστοιχούν σε 10 με 12 φορτία LNG.
Απροθυμία όμως δείχνει το δημόσιο για να κάνει οικονομία στην ενέργεια και κινείται σε ετήσια κατανάλωση της τάξης των 5.300 GWh.
Στις αρχές του Ιουλίου τέθηκε σε ισχύ η κοινή υπουργική απόφαση με σειρά μέτρων για την εξοικονόμηση κατά 10% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στις 212.000 εγκαταστάσεις του δημόσιου τομέα.
Με βάση την ΚΥΑ οι δημόσιοι φορείς θα έπρεπε να καταχωρίσουν σε ηλεκτρονική πλατφόρμα τους υπεύθυνους των ενεργειακών εγκαταστάσεων και κτιρίων και τα μέτρα και αποτελέσματα εξοικονόμησης.
«Θα συνεχίσουμε πιο …δυναμικά στην εφαρμογή του σχεδίου αφού διαπιστώνουμε αδιαφορά των δημόσιων φορεών φθάνοντας μέχρι το πάγωμα των προσλήψεων για όποιον οργανισμό ή τομέα του δημοσίου δεν υιοθετεί τα μέτρα» λέει το ίδιο στέλεχος του ΥΠΟΙΚ.
Εκστρατείες ενημέρωσης στα νοικοκυριά
Το μπαράζ των επικοινωνιακών μορφών ενημέρωσης θα ξεκινήσει από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας που θα παρέχει χρηστικές πληροφορίες στα νοικοκυριά για την «υπεύθυνη κατανάλωση» φυσικού αερίου.
Σύντομα όμως θα εμφανιστούν εκστρατείες ενημέρωσης από ενεργειακές εταιρείες και διαχειριστές που θα προτρέπουν μέσα από συμβουλές τους πολίτες στη ρύθμιση του θερμοστάτη στους 19 βαθμούς Κελσίου το χειμώνα και στο σβήσιμο των φώτων σε δωμάτια που δεν χρησιμοποιούνται.
Κρίσιμο μέγεθος και η παρέμβαση για τον περιορισμό της κατανάλωσης ρεύματος και φυσικού αερίου από τις ενεργοβόρες βιομηχανίες.
Ο ΥΠΕΝ κ. Κ. Σκρέκας συναντήθηκε με τους κορυφαίους εκπροσώπους των βιομηχανιών ΤΙΤΑΝ, ΒΙΟΧΑΛΚΟ και Αλουμίνιον της Ελλάδος ζητώντας τους να εκπονήσουν σχέδια περιορισμούς της κατανάλωσης ενέργειας, όπως για παράδειγμα με την υποκατάσταση της χρήσης φυσικού αερίου από πετρέλαιο.
Το προσχέδιο της Κομισιόν
Στο πλαίσιο των διευρωπαϊκών ενεργειών και σύμφωνα και με το προσχέδιο των προτάσεων εξοικονόμησης ενέργειας της Επιτροπής, κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη μια παραλλαγή του ελληνικού μοντέλου παρακράτησης των «ουρανοκατέβατων» κερδών.
Θα υπάρξουν μέτρα μείωσης της ζήτησης στο ρεύμα, μαζί με πλαφόν για τεχνολογίες παραγωγής ρεύματος, φθηνότερες από εκείνες του φυσικού αερίου, υπό την προϋπόθεση, οι χώρες να χρησιμοποιούν τα έσοδα που θα προκύπτουν για να παράσχουν κίνητρα περιορισμού.
Το υπόδειγμα προσομοιάζει αρκετά με το δικό μας, δηλαδή την επιβολή πλαφόν στα υπερέσοδα των ηλεκτροπαραγωγών και τη διάθεση της διαφοράς στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για επιδότηση των λογαριασμών, με τη διαφορά ότι η επιδότηση παύει πλέον να δίνεται οριζοντίως.
Αναφορικά με το Ιβηρικό μοντέλο, δηλαδή την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή και την επιδότηση της διαφοράς από το κράτος, ακριβώς επειδή ενισχύει την κατανάλωση αερίου, εκτιμάται από τις Βρυξέλλες ότι αντί να τη συγκρατήσει, θα την αυξήσει κατά πολλά δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
«Εάν εφαρμοζόταν το ισπανοπορτογαλικό μοντέλο, η κατανάλωση αερίου όχι μόνο θα έμενε αδιατάρακτη, αλλά θα πολλαπλασιαζόταν, με ό,τι αυτό θα σήμαινε σε δεκάδες δισ. ευρώ επιπλέον κόστους και αυτό δεν το θέλει η Ευρώπη» υποστηρίζουν τεχνοκράτες της Κομισιόν.
Συνεπώς μάλλον πάμε σε μια παραλλαγή του ελληνικού μοντέλου, χωρίς επιδότηση όλων ανεξαιρέτως των καταναλώσεων.
«Εδώ όμως έχουμε πολύ σοβαρή ένσταση για τις πολύ υψηλές ποσότητες ρεύματος, όχι επειδή οι καταναλωτές διαμένουν σε βίλες ή ακριβά ακίνητα, αλλά για να θερμανθούν το χειμώνα. Αυτό γίνεται επειδή κατοικούν σε πολυκατοικίες όπου έχουν κλείσει εδώ και πολλά χρόνια οι κεντρικές θερμάνσεις πετρελαίου και δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος να ζεσταθούν» λένε από το ΥΠΕΝ και συνεχίζουν: «ως τώρα η κατανάλωσή των νοικοκυριών αυτών σε ρεύμα επιδοτείται στο 100% και αν σταματήσουν να επιδοτούνται όλες οι κιλοβατώρες θα βρεθούν μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να καλυφθεί η διαφορά από τη μείωση της επιδότησης ανά κιλοβατώρα, και το νέο μοντέλο επιδοτήσεων να συνοδευτεί από κίνητρα εξοικονόμησης».
Τέλος θεωρείται βέβαιο ότι θα επανέλθουν τα κριτήρια στην επιδότηση του ρεύματος, άγνωστο ποια θα είναι αυτά. Τα εισοδηματικά έχουν αποκλειστεί καθώς δεν υπάρχει ταύτιση του φορολογούμενου με το όνομα στο οποίο εκδίδεται ο λογαριασμός του ρεύματος, ενώ τα κριτήρια ποσότητας ρεύματος είναι άδικα, καθώς, όπως αναφέραμε, με ρεύμα ζεσταίνονται και νοικοκυριά που δεν έχουν άλλη λύση.
Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες αρκεί να μην την πληρώσουν οι νοικοκύρηδες που δεν φταίνε.
