Με τελετές μνήμης στο νότο και εορτασμούς στο βορρά, η Κύπρος βρέθηκε και φέτος διχασμένη στα δύο, καθώς Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι τίμησαν την 51η επέτειο της τουρκικής εισβολής του 1974, η οποία οδήγησε στη μόνιμη διαίρεση του νησιού και συνεχίζει να αποτελεί αγκάθι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σύμφωνα και με το εκτενές αφιέρωμα του Reuters.

Στις 5:30 τα ξημερώματα της Κυριακής – την ώρα που οι τουρκικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στις ακτές της Κερύνειας πριν από 51 χρόνια – ήχησαν σειρήνες στην ελληνοκυπριακή πλευρά, ξυπνώντας τις μνήμες της τραγωδίας και τιμώντας τους περισσότερους από 3.000 νεκρούς της εισβολής.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, παρέστη σε επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα στο στρατιωτικό κοιμητήριο του Τύμβου της Μακεδονίτισσας, δηλώνοντας: «Παρά τις προσπάθειες κάποιων να ξεχάσουμε, δεν θα ξεχάσουμε ποτέ. Ούτε θα παραδώσουμε ούτε σπιθαμή γης. Οι εορτασμοί στον κατεχόμενο βορρά είναι ντροπιαστικοί».

Εορταστικό κλίμα στον βορρά

Στο ψευδοκράτος, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμενόταν να παραστεί σε εορταστικές εκδηλώσεις, σε ένα κλίμα που απέχει έτη φωτός από το πένθος της άλλης πλευράς. Το ψευδοκράτος, που έχει ανακηρυχθεί το 1983 και αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα, γιόρτασε την «ειρηνευτική επιχείρηση» του 1974 ως «πράξη απελευθέρωσης».

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που ανάρτησε στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter), ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ δήλωσε: «Η εισβολή έφερε ειρήνη και ηρεμία στο νησί, μετά τα πιο σκοτεινά χρόνια για τους Τουρκοκύπριους. Ο στόχος των Ελληνοκυπρίων ήταν να μας καταστρέψουν».

Το αδιέξοδο και ο ρόλος του ΟΗΕ

Οι συνομιλίες για την επανένωση του νησιού σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία έχουν καταρρεύσει επανειλημμένα τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς η δυσπιστία ανάμεσα στις δύο πλευρές παραμένει βαθιά. Η Τουρκία ζητά λύση δύο κρατών, ενώ η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει στην επανένωση υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ.

Η κρίση περιπλέκει και την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, καθώς Κύπρος και Ελλάδα είναι μέλη της ΕΕ και βάζουν φραγμούς σε ενταξιακές διαπραγματεύσεις όσο δεν σημειώνεται πρόοδος στο Κυπριακό.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, επανέλαβε την προηγούμενη εβδομάδα την πρόθεσή του να συνεχίσει τις προσπάθειες για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, τονίζοντας όμως:
«Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι μακρύς».

Μισός αιώνας διχασμού

Η τουρκική εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974 έγινε λίγες μέρες μετά το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, που είχε ενορχηστρωθεί από την ελληνική χούντα με στόχο την ένωση με την Ελλάδα. Προκάλεσε τον εκτοπισμό περίπου 165.000 Ελληνοκυπρίων από τον βορρά και 45.000 Τουρκοκυπρίων από τον νότο, δημιουργώντας μια από τις πιο μακροχρόνιες κατεχόμενες περιοχές στον κόσμο.

Παρά τη μακρόχρονη παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στο νησί από το 1964, η γραμμή κατάπαυσης του πυρός, γνωστή ως Πράσινη Γραμμή, εξακολουθεί να χωρίζει το νησί στα δύο – την Κυπριακή Δημοκρατία στο νότο και το ψευδοκράτος στο βορρά.

Πενήντα ένα χρόνια μετά, οι εικόνες από το κοιμητήριο των πεσόντων στον Τύμβο και οι δηλώσεις εθνικής υπερηφάνειας στον βορρά θυμίζουν ότι για την Κύπρο, η 20ή Ιουλίου δεν είναι μια επέτειος ενότητας, αλλά ένα σύμβολο βαθιάς πληγής – με την ελπίδα της επανένωσης να παραμένει ακόμη μετέωρη.

Διαβάστε ακόμη: