Σε νέα τροχιά ρεκόρ μπαίνουν οι ελληνικές εξαγωγές το 2025, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, καθώς εκτιμάται ότι θα υπερβούν για πρώτη φορά τα 35 δισ. ευρώ και θα κινηθούν προς τα 36-37 δισ. ευρώ. Πρόκειται για εξέλιξη που καταγράφεται παρά τις διεθνείς αναταράξεις, τους δασμούς από τις ΗΠΑ και τη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος λόγω αύξησης των εισαγωγών.

Η εξωστρέφεια ως μονόδρομος

Η εξωστρέφεια θεωρείται πλέον στρατηγικός πυλώνας όχι μόνο για τις ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και για την οικονομία συνολικά. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση ενέκρινε στις αρχές Σεπτεμβρίου την Εθνική Στρατηγική Εξωστρέφειας 2026-2030, με στόχο η συνεισφορά των εξαγωγών στο ΑΕΠ να φτάσει το 50%.

Κεντρικοί άξονες είναι:

  • ο μετασχηματισμός του Enterprise Greece σε ολοκληρωμένο κόμβο,
  • η ενίσχυση της χρηματοδότησης μέσω Export Credit Greece και ΕΤΕπ,
  • η θεσμοθέτηση Κυβερνητικής Επιτροπής Εξωστρέφειας,
  • ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός των τελωνείων,
  • η ίδρυση νέων δομών όπως το Παρατηρητήριο Εξωστρέφειας και η Εξαγωγική Ακαδημία.

Ρεκόρ στις εξαγωγές: Τρόφιμα στην πρώτη γραμμή

Πρωταγωνιστής στην άνοδο είναι ο αγροδιατροφικός τομέας. Οι εξαγωγές τροφίμων ανήλθαν σε 5,43 δισ. ευρώ (+11,8%), ενώ τα ποτά και ο καπνός έφτασαν τα 926,8 εκατ. ευρώ (+8,5%). Σημαντικές επιδόσεις καταγράφουν και τα βιομηχανικά προϊόντα (4,56 δισ., +2,8%), τα χημικά (+2%) και τα λίπη-έλαια (+4,9%).

Δεν είναι τυχαίο ότι η ελληνική παρουσία στην Anuga 2025, τη μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων και ποτών στον κόσμο (Κολωνία, 4–8 Οκτωβρίου), αναμένεται δυναμικότερη από ποτέ, με πάνω από 270 επιχειρήσεις.

Το εμπορικό έλλειμμα και οι προκλήσεις

Παρά την πρόοδο, το εμπορικό έλλειμμα παραμένει υψηλό. Όπως σημειώνει ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒΕ Παναγιώτης Χασάπης, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,6% το 2024, υπερβαίνοντας τις εξαγωγές. Αν πρόκειται για καταναλωτικά αγαθά, το πρόβλημα είναι έντονο· αν όμως αφορούν μηχανολογικό εξοπλισμό ή ΑΠΕ, τότε μπορούν να ενισχύσουν την παραγωγική βάση.

Η γεωγραφία της εξωστρέφειας

Η ειδική μελέτη του ΣΕΒΕ για την περιφερειακή διάσταση δείχνει:

  • Αττική: 27,1 δισ. ευρώ (55% των εξαγωγών), με αιχμή τα βιομηχανικά και τα χημικά-φαρμακευτικά.
  • Κεντρική Μακεδονία: 8,08 δισ. ευρώ (16,4%), με ισχυρό αγροδιατροφικό αποτύπωμα.
  • Πελοπόννησος: 5,23 δισ. ευρώ (10,6%), με κυριαρχία πετρελαιοειδών αλλά ενίσχυση του ελαιολάδου.
  • Στερεά Ελλάδα: 2,3 δισ. ευρώ (4,7%), με επίκεντρο τη μεταλλουργία.
  • Θεσσαλία: 2,02 δισ. ευρώ (4,1%), με ισχυρή παρουσία σε γάλα, φέτα, βαμβάκι και φρούτα.
  • Ανατολική Μακεδονία & Θράκη: 1,2 δισ. ευρώ (2,4%), με καπνό, δημητριακά και μέταλλα.
  • Κρήτη: 680 εκατ. ευρώ (1,4%), με το 75% να αφορά τρόφιμα.
  • Δυτική Ελλάδα & Ήπειρος: κάτω από 1% η καθεμία, με αιχμή τα γαλακτοκομικά και το ελαιόλαδο.

Η πενταετία 2020–2024 δείχνει ότι το Νότιο Αιγαίο σημείωσε την εντυπωσιακότερη αύξηση (+52,1%), ενώ το Βόρειο Αιγαίο έχασε περίπου 15% της εξαγωγικής του δραστηριότητας.

Εξαγωγές: Η επόμενη μέρα

Το ρεκόρ των εξαγωγών χωρίς πετρελαιοειδή αποτελεί σημαντικό βήμα, αλλά ταυτόχρονα και πρόκληση. Η εθνική στρατηγική θέλει να ανοίξει το παιχνίδι στις ΜμΕ, καθώς σήμερα το 80% των εξαγωγών πραγματοποιείται από το 20% των επιχειρήσεων.

Η διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης, η στόχευση σε νέες αγορές και η ενίσχυση των μικρομεσαίων θα κρίνουν αν η Ελλάδα μπορεί να περάσει από τα ρεκόρ σε μια σταθερή αναπτυξιακή πορεία με εξαγωγές ως βασικό πυλώνα.

Διαβάστε ακόμη: