Ένας συμπληρωματικός Προϋπολογισμός που ανεβάζει στα 7 δισ. ευρώ τα συνολικά κονδύλια για δημοσίων επενδύσεων που θα «πέσουν» στην αγορά στις τελευταίες 100 μέρες του χρόνου, αλλά και ένα μίνι-φορολογικό νομοσχέδιο που προετοιμάζει για να δώσει «ανάσες» σε νοικοκυριά και επαγγελματίες, ανοίγουν τον δρόμο για μεγαλύτερη ανάπτυξη, αλλά και για μεγαλύτερες αυξήσεις συντάξεων το 2025.
Με τον συμπληρωματικό Προϋπολογισμό αυξάνεται κατά 900 εκατ. ευρώ το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2024. Με την αύξηση αυτή ο συνολικός προϋπολογισμός του ΠΔΕ διαμορφώνεται στα 13,1 δισ. ευρώ, από 12,2 δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί σχεδόν 6 δισ. ευρώ, συνεπώς μέσα σε 3,5 μήνες από τώρα μέχρι τέλος του έτους θα διατεθούν 7 δισ. ευρώ!
Στην Έκθεσή του, η οποία συνοδεύει τον συμπληρωματικό Προϋπολογισμό του ΠΔΕ, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο πως η ικανοποιητική πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού (με 2,3% περισσότερα έσοδα και 6,5% λιγότερες κρατικές δαπάνες έναντι των στόχων), δημιουργεί προϋποθέσεις για δημοσιονομικό χώρο ικανό να καλύψει την αύξηση των πιστώσεων του Προϋπολογισμού που προτείνονται, με την προϋπόθεση, ότι η εκτέλεση του ΚΠ θα συνεχιστεί ομαλά για το υπόλοιπο του έτους.
Όπως επισημαίνεται «η ελληνική οικονομία διατηρεί αναπτυξιακή δυναμική καταγράφοντας αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,2%, το Α εξάμηνο του 2024»..
Αυτό σημαίνει όμως και ότι στο Β΄εξάμηνο η Ανάπτυξη μπορεί να είναι μεγαλύτερη, καθώς θα πέσουν και περισσότερα χρήματα από όσα αναμένονταν για να κινήσουν τις δημόσιες επενδύσεις και την αγορά. Μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει ότι σε μέσα επίπεδα η Ανάπτυξη φέτος ίσως φτάσει ή ξεπεράσει το 2,5%, σε ετήσια βάση.
Ταυτόχρονα όμως, ο πληθωρισμός που «έτρεχε» με 2,9% κατά μέσο όρο στο 7μηνο, δύσκολα θα πέσει κάτω από 2,5% σε ετήσια βάση. Και με βάση τον κανόνα για τις αυξήσεις συντάξεων του 2025 (μισή Ανάπτυξη συν μισός Πληθωρισμός), μπορεί οι αυξήσεις να βγουν 2,5% ή και παραπάνω, αντί 2,2% – 2,5% που προέβλεψε ο Πρωθυπουργός από την ΔΕΘ για το 2025.
Προϋπολογισμός: Έκτακτες παροχές
Παράλληλα το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε απόφαση για την έκτακτη «Συνεισφορά Αλληλεγγύης», που θα επιβληθεί στα πλεονάζοντα κέρδη των εταιριών διύλισης. Υπολογίζεται στα 243 εκατ. ευρώ και θα χρηματοδοτήσει το έκτακτο βοήθημα που θα δοθεί σε συνταξιούχους και άλλες ευάλωτες ομάδες τον Δεκέμβριο.
Όπως ορίζει η σχετική Απόφαση, η δήλωση Προσωρινής Συνεισφοράς Αλληλεγγύης για το φορολογικό έτος 2023 θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι την 30η Σεπτεμβρίου, ενώ η καταβολή της πραγματοποιείται εφάπαξ έως την 28η Φεβρουαρίου 2025.
Η εισφορά, που θα υπολογιστεί με συντελεστή 33% στα κέρδη που υπερβαίνουν κατά 20% το μέσο όρο των ετών 2018- 2021, επιβαρύνει τις εταιρίες με τζίρο από εξόρυξη λιθάνθρακα, εξόρυξη λιγνίτη, παραγωγής και διύλισης πετρελαίου κλπ.
Για λόγους δημοσιονομικής ισορροπίας πάντως, ακόμα και στο τέλος του χρόνου αν προκύψει μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα από το αναμενόμενο (όπως διαφαίνεται), δεν θα δοθούν επιπλέον άλλες παροχές, από όσες έχουν ήδη ανακοινωθεί. Και αυτό γιατί το “υπερπλεόνασμα” δεν πάει χαμένο, αλλά διευκολύνει την πιο άνετη επίτευξη (χωρίς κίνδυνο για μέτρα λιτότητας) τους δημοσιονομικούς στόχους για το 2025. Όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, το ίδιο ακριβώς συνέβη και πέρυσι και άνοιξε τον δρόμο για επιπλέον δαπάνες 550 εκατ. ευρώ φέτος.
Με τα έως τώρα δεδομένα, πάντως, η έκτακτη ενίσχυση του Δεκεμβρίου θα καταλήξει σε 1.899.000 δικαιούχους. Και συγκεκριμένα:
– 670.000 συνταξιούχους με συντάξεις έως 1.600 ευρώ, που έχουν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ (200 ευρώ για άθροισμα κύριων συντάξεων έως 700 ευρώ, 50 ευρώ για άθροισμα κύριων συντάξεων από 700,1 έως 1100 ευρώ και 100 ευρώ για άθροισμα κύριων συντάξεων από 1100,1 έως 1600 ευρώ).
– 767.000 δικαιούχους επιδόματος παιδιού που θα λάβουν επιπλέον μία δόση επιδόματος παιδιού
– 37.000 δικαιούχους εξωιδρυματικού επιδόματος και λοιπών επιδομάτων αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ που θα λάβουν 200 ευρώ
– 185.000 δικαιούχοι επιδόματος ΑΜΕΑ ΟΠΕΚΑ που θα λάβουν 200 ευρώ
– περίπου 35.000 ανασφάλιστους υπερήλικες ΟΠΕΚΑ που θα λάβουν 200 ευρώ
– πάνω από 200.000 δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος που θα λάβουν επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος
Τα φορολογικά μέτρα
Εκτός συνταξιούχους και ευάλωτους, εισοδηματικές αυξήσεις θα λάβουν τον Απρίλιο και όλοι οι εργαζόμενοι του δημοσίου τομέα, με βάση την αύξηση στον κατώτατο του ιδιωτικού τομέα.
Ουσιαστικά όμως, η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει και ένα νέο “μίνι” φορολογικό νομοσχέδιο όπου θα ενταχθούν ρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν σταδιακά το 2025, όπως οι εξής: τριετής απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος για κενά διαμερίσματα (ή Airbnb κατοικίες) που θα ενοικιαστούν μακροχρόνια, διορθώσεις στα τεκμήρια των ελεύθερων επαγγελματιών με ταυτόχρονη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, μείωση του ΕΝΦΙΑ έως 20% για ασφαλισμένες κατοικίες, αναστολή ΦΠΑ και το επόμενο έτος, απαλλαγή παροχών από εργοδότες για νέους γονείς, ελάφρυνση των αμοιβών για εφημερίες γιατρών του ΕΣΥ, αλλά και κίνητρα για τη στήριξη της καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων.
Αναλυτικά, εντός του 2024, προβλέπεται να θεσμοθετηθούν:
1. Η τριετής απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για όσους ιδιοκτήτες ανοίξουν κλειστά ακίνητα ή μετατρέψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις σε μακροχρόνιες.
2. Ο διπλασιασμός στο 20% από 10% της έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ σε ιδιοκτήτες με κατοικίες συνολικής αξίας έως 500.000 ευρώ που έχουν ασφαλίσει το σπίτι ή τα σπίτια τους από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα).
3. Η παράταση της αναστολής του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις ακινήτων έως τα τέλη του 2025. Το μέτρο θα ισχύσει για όλα τα αδιάθετα ακίνητα του κατασκευαστή, από όλες τις άδειες οικοδομής που έχουν εκδοθεί και αφορούν είτε ιδιόκτητα ακίνητά του είτε ακίνητα τα οποία ανεγείρει ο ίδιος με το σύστημα της αντιπαροχής, μέχρι την αίτηση αναστολής.
4. Διάφορες παρεμβάσεις στο καθεστώς τεκμαρτής φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών με:
–μείωση κατά 50% το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα για επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με έως 1.500 κατοίκους Σήμερα η έκπτωση 50% ισχύει για όσους έχουν έδρα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους.
– μεταφορά στο τέλος μετά την προσμέτρηση των λοιπών κριτηρίων για το μέγιστο μισθό εργαζομένου που προσαυξάνει την ελάχιστη αμοιβή. Σήμερα ο μισθός του υψηλότερα αμειβόμενου υπαλλήλου λαμβάνεται συγκριτικά στην αρχή ως το μεγαλύτερο ποσό σε σχέση με τον κατώτατο μισθό πλέον των τριετιών του υπόχρεου πριν την προσμέτρηση των λοιπών κριτηρίων (προσαύξηση λόγω μισθοδοσίας και τζίρου).
–αύξηση του μέσου τζίρου του ΚΑΔ με αποτέλεσμα να περιορίζεται η προσαύξηση του ελάχιστου φορολογητέου εισοδήματος για τους επαγγελματίες που ο τζίρος τους ξεπερνά το μέσο όρο του αντίστοιχου ΚΑΔ. Με το ισχύον σύστημα προσδιορισμού της ελάχιστης τεκμαρτής αμοιβής σε περίπτωση που ο τζίρος του ελεύθερου επαγγελματία υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο τζίρο του Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) του κλάδου στον οποίο αυτός ανήκει επιβάλλεται προσαύξηση της ελάχιστης τεκμαρτής αμοιβής του κατά 5% επί της διαφοράς.
5. Η κατάργηση από του 2025 του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες για τους οποίους ο φόρος υπολογίζεται με τεκμαρτό τρόπο.
6. Η απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος των χρηματικές παροχών από εργοδότες σε νέο γονέα για χρονικό διάστημα έως δώδεκα μήνες από την απόκτηση τέκνου και μέχρι του ποσού των 5.000 ευρώ ετησίως, προσαυξανόμενο κατά επιπλέον 5.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. 7. Απαλλαγή από φόρο ασφαλίστρου 15% συμβολαίων υγείας για παιδιά. Σε περίπτωση οικογενειακού ή ομαδικού συμβολαίου, ο φόρος μειώνεται αναλογικά με τον αριθμό των ανήλικων μελών που καλύπτει.
8. Η αυτοτελής φορολόγηση με συντελεστή 22% των εφημεριών του ΕΣΥ που με βάση τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών θα επιφέρει μηναίο καθαρό όφελος για τους γιατρούς 150 ευρώ κατά μέσον όρο και σε πολλές περιπτώσεις πάνω από 200 ευρώ.
9. Νέα κίνητρα για συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, ενώ πέρα από τα φορολογικά κίνητρα που θεσπίζονται, δημιουργούνται και πρόσθετα χρηματοδοτικά κίνητρα.
Συγκεκριμένα, εισάγονται νέες περιπτώσεις χορήγησης προσαυξημένων ποσοστών έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, που σήμερα ανέρχεται σε 200%, για δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας που διαμορφώνονται σε:
– 250% για έργα συνεργασίας με startups & ή ερευνητικά κέντρα
– 300% για ΜμΕ έντασης γνώσης (δαπάνες Ε&Α > 20%)
– 315% για ΜμΕ έντασης γνώσης εάν υπερβαίνουν τον ΜΟ των αντίστοιχων δαπανών των 2 προηγούμενων ετών.
● Επέκταση του κινήτρου για εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας (πατέντας).
-Σήμερα ισχύει 3ετής απαλλαγή των σχετικών κερδών από φόρο. Με τη νέα ρύθμιση θεσπίζεται μείωση 10% του φόρου εισοδήματος για επιπλέον 7 έτη μετά την λήξη της τριετίας.
● Διεύρυνση στα φορολογικά κίνητρα για τους angelinvestors.
-Σήμερα προβλέπεται έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα φορολογούμενου – επενδυτή, ποσοστού 50% επί του κεφαλαίου που εισφέρει σε startupsεγγεγραμμένες επιχειρήσεις του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων και έως 300.000 ευρώ.
-Με τη νέα ρύθμιση το ανώτατο όριο αυξάνεται σε 900.000 ευρώ.
● Μείωση στο ελάχιστο όριο εταιρικού κεφαλαίου της νέας εταιρείας που προκύπτει από συνεργασία/μετασχηματισμό σε 100.000€ από 125.000€ για την εξασφάλιση φοροαπαλλαγής 30% επί των κερδών.
● Θέσπιση της δυνατότητας μεταφοράς φορολογικής ζημίας μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων.
Το δημοσιονομικό κόστος με βάση την υπάρχουσα επιχειρηματική δραστηριότητα εκτιμάται σε 40 εκατ. ευρώ ετησίως, ωστόσο αναμένονται πολλαπλάσια οφέλη στην πραγματική οικονομία.
Πέραν αυτών, προωθείται και νέα δράση του ΕΣΠΑ ύψους περίπου 350 εκατομμυρίων για τη χρηματοδότηση του 50% του κόστους επενδύσεων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που πρόκειται, όπως αναφέρθηκε από το οικονομικό επιτελείο, να ανακοινωθεί σύντομα, θα προβλέπει περαιτέρω επιχορήγηση (+10%) για επενδύσεις από επιχειρήσεις που αποτελούν προϊόν συγχώνευσης. Επιπλέον δημιουργείται μέχρι το τέλος του έτους Patent Fund από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα μέσω του οποίου θα χρηματοδοτείται η απόκτηση διεθνούς πατέντας, καθώς και η ανάπτυξη ενός βιώσιμου προϊόντος (Minimum Viable Product) με βάση την πατέντα αυτή.
