Πώς συνέβη όμως τέτοια υπέρβαση εσόδων; Η υπερείσπραξη αυτή οφείλεται κυρίως στην «μη παράταση» υποβολής και πληρωμής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος, που είχε ως αποτέλεσμα ότι η φετινή είσπραξη φόρου εισοδήματος συμπιέζεται και ξεκινά (κατά 98%) πριν καν μπει ο Αύγουστος φέτος. Έτσι τον μήνα Ιούλιο το δημόσιο εισέπραξε 1,059 δισ. ευρώ επιπλέον από όσα η κυβέρνηση είχε προβλέψει για τον συγκεκριμένο μήνα στον φετινό Προϋπολογισμό τον Δεκέμβριο πέρυσι, εξαιτίας κυρίως της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του φορολογικού έτους 2023.

Από τον Απρίλιο ήδη όμως, στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατέθεσε στις Βρυξέλλες, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είχε σηκώσει πιο ψηλά τον «πήχη» των απαιτήσεων για εισπράξεις φόρων, στα 6,68 δισ. ευρώ συνολικά επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου. Και τον ξεπέρασε, φτάνοντας στα 7,739 δισ. ευρώ, για να αντιμετωπίσει από θέση ισχύος τη νέα διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες για την αποδοτικότητα των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής που έλαβε φέτος, διαλύοντας ανησυχίες και πιέσεις για μεγαλύτερη λιτότητα από το 2025, οι οποίες είναι διάχυτες σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη, λόγω των νέων δημοσιονομικών κανόνων που τίθενται σε εφαρμογή από φέτος.

Ωστόσο η επίσπευση των εισπράξεων, αν και προσφέρεται για ανάλυση και εξαγωγή συμπερασμάτων για την αποδοτικότητα των μέτρων, δεν προσφέρει φέτος στον προϋπολογισμό κάτι επιπλέον, αφού μετά το «μπουμ» του Ιουλίου, οι εισπράξεις τους επόμενους μήνες αναμένεται να είναι χαμηλότερες.

· Μέχρι τον Ιούλιο παρέμενε ανέπαφος ο «κουμπαράς» ύψους 1,020 δισ. ευρώ που είχε προϋπολογιστεί για ώρα ανάγκης σαν αποθεματικό ασφαλείας («πιστώσεις υπό κατανομή»). Οι πυρκαγιές του Αυγούστου και ειδικά εκείνη που κατέκαψε περιουσίες μέσα στον αστικό ιστό της Αττικής, συνεπάγονται τον κίνδυνο, όταν τελειώσει η απογραφή των ζημιών, να «σπάσει ο κουμπαράς» εκτάκτου ανάγκης και από τον Αύγουστο ή Σεπτέμβριο να αφαιρεθεί ακόμα και ολόκληρο το 1 δισ. (αν όχι παραπάνω) από τα 4 δισ. που είχαν συσσωρευθεί ως πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι τον Ιούλιο. Υπενθυμίζεται ότι μετά τις πλημμύρες τον Σεπτέμβριο πέρυσι, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναγκάστηκε να καταθέσει συμπληρωματικό προϋπολογισμό για να καλύψει ανάγκες πληρωμών που ξεπερνούσαν το αποθεματικό του προϋπολογισμού (1 δισ. ευρώ όπως και φέτος).

Το δημόσιο πλήρωσε στο 7μηνο για τόκους 436 εκατομμύρια ευρώπερισσότερα από όσα υπολόγιζε για το επτάμηνο. Δαπάνησε 5,836 δισ. ευρώ ενώ προϋπολόγιζε 436 εκατ. ευρώ. Αν και δεν επιβαρύνει το πρωτογενές πλεόνασμα (καταγράφονται στο συνολικό έλλειμμα των 3,6 δισ. ευρώ) οι τόκοι αφαιρούν πολλά χρήματα από τα ταμεία. Η υπέρβαση αυτή μάλιστα διαφαίνεται ότι μέχρι το τέλος του έτους θα ξεπεράσει το μισό δισεκατομμύριο ευρώ, καθώς τα ευρωπαϊκά επιτόκια παραμένουν υψηλά. Προσωρινή λύση στο πρόβλημα αναμένεται να υπάρξει εφόσον υποχωρήσουν τα επιτόκια, ενώ μόνιμη από το 2025 και μετά καθώς, όπως έχει προαναγγείλει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, το ΥΠΕΘΟ σχεδιάζει φέτος να προπληρώσει δάνεια ύψους 8 δισ. που θα επιβάρυναν μελλοντικά τον κρατικό προϋπολογισμό ως το 2028.

Οι δαπάνες για μισθούς στο δημόσιο -μετά και τις αυξήσεις που δόθηκαν στους δημοσίους υπαλλήλους- προϋπολογίζονταν να φτάσουν στο 7μηνο στα 8,563 δισ. ευρώ. Άγγιξαν όμως τα 8,588 δισ. δηλαδή 475 εκατ. περισσότερααπό όσα είχαν δοθεί την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, αλλά και 25 εκατ. ευρώ περισσότερα από όσα υπολογίζονταν να δοθούν από Ιανουάριο έως Ιούλιο φέτος.

Επιπλέον ενώ οι δαπάνες παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 2,860 δισ. ευρώ, η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό (καθυστέρηση) καταβολής των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία (κατά 1,7 δισ. ευρώ).Και αυτό σημαίνει ότι τότε θα αφαιρεθούν και άλλα 1,7 δισ. από τα 4 δισ. του πρωτογενούς πλεονάσματος.