Με εντολή Μεγάρου Μαξίμου μπήκε χθες τέλος στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) και πλέον η διαχείριση περνάει στον έλεγχο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Το κυβερνητικό μήνυμα είναι σαφές: «Το σύστημα Αγροτικών Ενισχύσεων και Πληρωμών περνά σε μία νέα εποχή βάζοντας οριστικό τέλος σε κακές πρακτικές και παθογένειες δεκαετιών, που στερούσαν από τους συνεπείς αγρότες, πόρους και δυνατότητες».
Όπως επισημάνθηκε στην σχετική η ανακοίνωση από το Πρωθυπουργικό γραφεία «η διαδικασία ξεκινά άμεσα, με τη συνεργασία των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, υπό την εποπτεία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης. Στόχος είναι η πλήρης ενσωμάτωση να έχει ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2026. Προς το σκοπό αυτό, μέχρι τον Ιούλιο θα κατατεθούν οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις».
Το «πάρτυ» που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου
Oι εξελίξεις στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ραγδαίες καθώς αυτό που διακυβεύεται ξεπερνά το σκάνδαλο των παράνομων ενισχύσεων που φέρεται να έχει λάβει μια μερίδα του κτηνοτροφικού κόσμου.
Το «πάρτυ» στον ΟΠΕΚΕΠΕ άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και πλέον ήταν ορατός ο κίνδυνος απώλειας της πιστοποίησης του Οργανισμού από τις Βρυξέλλες, εξέλιξη που θα έθετε εν αμφιβόλω την ομαλή καταβολή των ενισχύσεων 650 χιλ αγροτών. Το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας εξέλιξης θα ήταν τεράστιο και σε αυτό το πλαίσιο το κυβερνητικό επιτελείο επέλεξε να λάβει άμεσα μέτρα διαχείρισης.
Πλήγμα στην αξιοπιστία της χώρας
Παράλληλα η υπόθεση πλήττει την αξιοπιστία της χώρας εντός και εκτός συνόρων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα «τραγελαφικά» που συνέβησαν κατά την διάρκεια του ελέγχου της ευρωπαϊκής εισαγγελίας στον Οργανισμό την 19η Μαΐου και οι δημόσιες τοποθετήσεις που ακολούθησαν προκαλούν διεθνή διασυρμό για τη χώρα, με την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, Λάουρα Κόβεσι μιλώντας στο Politico να κάνει λόγο για απόπειρες εκφοβισμού και παρεμπόδισης του έργου των ευρωπαίων ελεγκτών εκ μέρους Ελλήνων αξιωματούχων.
Οι ευρωπαϊκές εισαγγελικές αρχές συνεχίζουν με αμείωτη ένταση τους ελέγχους προκειμένου να διαπιστωθεί «αυτό που, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κα Κιοβέσι, πραγματικά διακυβεύεται σε αυτή την υπόθεση: Υπήρξε οργανωμένη απάτη και διαφθορά με τις αγροτικές επιδοτήσεις, ναι ή όχι;».
Η ίδια πάντως διαβεβαίωσε ότι «η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα συνεχίσει το έργο της με επιμέλεια και αμεροληψία για να διαπιστώσει την αλήθεια, ανεξαρτήτως των επιθέσεων και του εκφοβισμού κατά των εισαγγελέων της».
Η αναδιάρθρωση της ΚΑΠ
Ακόμα μια σημαντική παράμετρος της υπόθεσης αφορά στο γεγονός ότι το «χάος» στη λειτουργία στον ΟΠΕΚΕΠΕ, με αιχμή το σκάνδαλο με τα βοσκοτόπια, έρχεται σε μια κρίσιμη συγκυρία κατά την οποία στις Βρυξέλλες έχει ανοίξει η κουβέντα για την αναδιάρθρωση της ΚΑΠ, με τη πρόταση για συγκέντρωση της χρηματοδότησης της Ε.Ε σε ένα ενιαίο ταμείο να απειλεί το προστατευμένο ποσοστό του προϋπολογισμού για τη στήριξη της ευρωπαϊκής γεωργίας.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η αδυναμία της Ελλάδας να αναπτύξει ένα λειτουργικό και σύννομο φορέα διαχείρισης πληρωμών και ελέγχου θα την τοποθετούσε αυτόματα σε δεινή διαπραγματευτική θέση στο τραπέζι των Βρυξελλών. Πόσο μάλλον χωρίς θωρακισμένη αγροτική οικονομία η χώρα θα γινόταν ακόμα περισσότερο ευάλωτη απέναντι στην κλιματική κρίση και την εξασφάλιση επισιτιστικής επάρκειας.
Υπό το πρίσμα αυτό το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει να ενισχύσει τη θέση και την αξιοπιστία της Ελλάδας στη «σκακιέρα» των Βρυξελλών ενόψει και της νέας προγραμματικής περιόδου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική.
Επιπτώσεις και ερωτήματα
Σε κάθε περίπτωση πάντως η χθεσινή ανακοίνωση για κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ εγείρει μια σειρά από ζητήματα. Αρχικά κατά πόσο η ΑΑΔΕ φέρει την πιστοποίηση στην διαχείριση πληρωμών και ελέγχου των κοινοτικών αγροτικών κονδυλίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τί μέλλει γενέσθαι με τα υπόλοιπα των πληρωμών που είναι να καταβληθούν τις επόμενες ημέρες, καθώς επίσης και πως θα συνεχίσει η διαδικασία της υποβολής της Αίτησης Ενιαίας Ενίσχυσης η οποία ξεκίνησε χθες.
Επίσης τι γίνεται με το πολυδιαφημισμένο από πλευράς της ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης «Σχεδίου Δράσης» που έχει συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες, το οποίο μεταξύ άλλων προέβλεπε την δημιουργία αυτόνομου πληροφοριακού συστήματος για τον ΟΠΕΚΕΠΕ- προκειμένου η τεχνική υποδομή να ανήκει στο δημόσιο και όχι σε ιδιώτη, όπως συμβαίνει τώρα.
Δεδομένου ότι σε περίπου ένα μήνα, ήτοι μέσα στον Ιούλιο, αναμένεται νέα επίσκεψη των ευρωπαϊκών αρχών στην Αθήνα για να παρακολουθήσουν την πρόοδο στο “Σχέδιο Δράσης”, αναμένεται να υπάρξουν αναπροσαρμογές καθώς πλέον δρομολογείται η δημιουργία από το μηδέν μιας νέας υποδιεύθυνσης στην ΑΑΔΕ.
Σε ο,τι αφορά στο καθεαυτό σκάνδαλο, η κατάργηση του Οργανισμού κατά πόσο θα έχει επίπτωση σε τυχόν ποινικές ευθύνες που προκύψουν μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων της ευρωπαϊκής εισαγγελίες και μέσω ποιου μηχανισμού θα γίνουν απαιτητά τα κονδύλια που παρανόμως καταβλήθηκαν;
