Μείωση κατά 10,2% σημείωσε η κυκλοφορία πλοίων στην Ε.Ε., εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, κατά τη διάρκεια του 2020, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας Ναυσιπλοΐας (EMSA). Στο πρώτο τρίμηνο του 2020 οι θαλάσσιες μεταφορές στην Ε.Ε. παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με το 2019, αλλά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 οι προσεγγίσεις πλοίων στα ευρωπαϊκά λιμάνια μειώθηκαν κατά 26,5%, αφού ήδη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε χαρακτηρίσει το ξέσπασμα κορωνοϊού ως πανδημία. Ωστόσο, το τέταρτο τρίμηνο του έτους η κίνηση ομαλοποιήθηκε, αφού οι προσεγγίσεις πλοίων στα λιμάνια ήταν μόλις κατά 1,1% λιγότερες σε σχέση με το 2019.

Εισαγωγές – εξαγωγές

Η μείωση των προσεγγίσεων πλοίων είχαν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της EMSA, να πέσουν και οι όγκοι των εισαγωγών και εξαγωγών, αλλά και του ενδοκοινοτικού, διά θαλάσσης, εμπορίου. Με βάση τα διαθέσιμα τελωνειακά στοιχεία έως και τον Δεκέμβριο του 2020, εκτιμάται ότι το θαλάσσιο εμπόριο της Ε.Ε. μειώθηκε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι το παγκόσμιο εμπόριο, κατά 9,3%, ενώ σε παγκόσμια κλίμακα οι απώλειες έφτασαν το 3,6%. Σε απόλυτους αριθμούς, το 2020 διακινήθηκαν από τα ευρωπαϊκά λιμάνια 226 εκατ. τόνοι εμπορευμάτων λιγότεροι σε σχέση με το 2019. Οι μεγαλύτερες απώλειες ήταν στις εισαγωγές από χώρες εκτός Ε.Ε., όπου η πτώση το 2020 έφτασε το 12,2%, ακολουθούμενη από το ενδοκοινοτικό εμπόριο (μείωση 7,1% την ίδια περίοδο) και στη συνέχεια εξαγωγές από την Ε.Ε. σε μη – καταστάσεις Ε.Ε. (κάτω 4,3%).

Η ναυπηγική βιομηχανία

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι παραγγελίες για νέα πλοία μειώθηκαν κατά περισσότερο από 30%, ενώ την ίδια στιγμή οι παραδόσεις πλοίων παρέμειναν σε σχετικά καλά επίπεδα, στο 85% των παραδόσεων πλοίων του 2019. Ωστόσο, η ναυπηγική βιομηχανία της Ε.Ε. επηρεάστηκε πολύ περισσότερο, αφού ο βασικός τομέας είναι η κρουαζιέρα, που ακινητοποιήθηκε πλήρως την περασμένη χρονιά εξαιτίας της πανδημίας. Η μείωση της ναυπηγικής δραστηριότητας της Ε.Ε. το 2020 έχει να κάνει με το «κράτει» στις παραδόσεις νεότευκτων κρουαζιερόπλοιων, κατά 34% (σε σύγκριση με μια πτώση 15% παγκοσμίως για όλους τους τύπους πλοίων), ενώ οι νέες παραγγελίες τα κρουαζιερόπλοια μειώθηκαν κατά 98% σε σχέση με το 2019 (34% παγκοσμίως).

Ο στόλος

Ο στόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 28 διαμορφώθηκε στο τέλος του 2020 συνολικά σε 9.177 πλοία, χωρητικότητας 238 m gt, αριθμός που αντιπροσωπεύει το 17% του παγκόσμιου στόλου όσον αφορά τη χωρητικότητα. Αυτό σημαίνει ότι αυξήθηκε μόλις κατά 0,1% σε σχέση με το 2019, ποσοστιαία αύξηση κατά πολύ μικρότερη σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο του 3%, και σύμφωνα με την EMSA αυτό ήταν, σε γενικές γραμμές, αποτέλεσμα της πανδημίας.

Η στρατηγική

Η επίτροπος της Ε.Ε. για τις Μεταφορές, Αντίνα Βαλεάν, ανέφερε: «Η πανδημία προκάλεσε σοβαρές διαταραχές σε όλη τη ναυτιλιακή αλυσίδα, πλοιοκτήτες, πληρώματα, ναυλωτές, στελέχη, λιμάνια, καθώς και στην ευρύτερη αλυσίδα εφοδιασμού. Καθώς εστιάζουμε τις προσπάθειές μας στην οικοδόμηση μιας καλύτερης, μετά πανδημία, περιόδου, είναι σημαντικό για εμάς να έχουμε μια πλήρη εικόνα του αντίκτυπου της κρίσης σε στρατηγικές βιομηχανίες όπως η ναυτιλία, προκειμένου να καθοδηγήσουμε τις πολιτικές μας και να θέσουμε τα θεμέλια για μια πλήρη και βιώσιμη ανάκαμψη».

Από την πλευρά του ο εκτελεστικός διευθυντής του EMSA, Μάγια Μάρκοβιτς Κόστελακ, δήλωσε: «Οι θαλάσσιες μεταφορές απέδειξαν την ανθεκτικότητά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, διατηρώντας ανοικτές τις ζωτικές γραμμές εφοδιασμού, ενώ οι πολίτες βρίσκονταν σε καραντίνα. Η έκθεσή μας δείχνει για πρώτη φορά τον αντίκτυπο που είχε η πανδημία στις θαλάσσιες μεταφορές στην Ε.Ε. και ελπίζουμε ότι θα ενημερώσει τις προσπάθειες και τις αποφάσεις σε επίπεδο πολιτικής για να εξασφαλίσει την πλήρη ανάκαμψη αυτού του ζωτικού τομέα».