Την παρέμβαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη προκάλεσε η κατάσχεση και πολτοποίηση βιβλίων των εκδόσεων «Γαβριηλίδης» από τις πιστώτριες τράπεζες.
Μετά τις σφοδρές αντιδράσεις, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε μια «δεύτερη ευκαιρία» για τα βιβλία που κινδυνεύουν με πολτοποίηση, με στόχο να βρουν τη θέση τους σε μία βιβλιοθήκη.
Τα βιβλία που των εκδόσεων πολτοποιήθηκαν από τις τράπεζες μετά τον θάνατο του εκδότη Σάμη Γαβριηλίδη και την κατάσχεσή τους από τις τράπεζες, ενώ σύμφωνα με τις καταγγελίες δεν ενημερώθηκαν οι συγγραφείς. Μία συνήθης πρακτική σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να ενημερώνονται οι συγγραφείς, προκειμένου να διασώσουν κάποια αντίτυπα εφόσον το επιθυμούν.
Πολτοποίηση βιβλίων – Τι προβλέπει ο νόμος
Το ερώτημα είναι αν μπορούσε να αποφευχθεί η πολτοποίηση των βιβλίων. Η νομοθεσία προβλέπει ότι το απόθεμα προϊόντων μιας εταιρείας που βρίσκεται υπό διάλυση πρέπει να καταστραφεί.
Σε διαφορετική περίπτωση πρέπει η εταιρεία να καταβάλλει πρόστιμο ή να φορολογηθεί. Στην περίπτωση των εκδόσεων «Γαβριηλίδης» δεν υπάρχει καν εταιρεία, αλλά πιστώτριες τράπεζες. Επίσης απαγορεύεται ρητώς να δωρίσει ή ακόμη και να πετάξει τα καταστρεπτέα. Συντάσσεται μάλιστα και πιστοποιητικό καταστροφής που κοινοποιείται στον έφορο.
Σημειώνεται ότι η επιλογή της πολτοποίησης δεν γίνεται μόνο από τους πιστωτές αλλά κάποιες φορές και από τους ίδιους τους εκδότες, εφόσον δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά.
Τι λένε οι εκδότες
Για πρακτική που ακολουθείται εδώ και χρόνια, κάνουν λόγο οι εκδόσεις «Στρατίκη» με ανάρτησή τους στο Facebook: «Δεν είναι έκπληξη η πολτοποίηση των βιβλίων που κατασχέθηκαν στις αποθήκες των εκδόσεων Γαβριηλίδη. Το απόθεμα υλικών ή προϊόντων εταιρείας υπό διάλυση πρέπει να καταστραφεί βάσει νόμου. Αλλιώς πληρώνει πρόστιμο ή επιπλέον φόρο η εταιρεία. Επίσης απαγορεύεται ρητώς να δωρίσει ή έστω να πετάξει τα καταστρεπτέα. Συντάσσει μάλιστα και πιστοποιητικό καταστροφής που κοινοποιείται στον έφορο και με αυτό απευθύνεται πρόσκληση να παραστεί στην πολτοποίηση ή καταστροφή του εμπορεύματος κάποιος υπάλληλος ως μάρτυρας. Εκ πείρας μιλώντας, όταν κάνεις στην εφορία επίδοση τέτοιου εγγράφου, οι ίδιοι οι εφοριακοί αγανακτούν, οι νόμοι που ευνοούν με τέτοιους ελεεινούς τρόπους τους πιστωτές είναι από άλλο πλανήτη. Αλλά έτσι είναι εδώ και χρόνια».
Η παρέμβαση του υπουργείου Πολιτισμού
«Το βιβλίο αποτελεί στοιχείο της ταυτότητας, του δείκτη πολιτισμού μιας κοινωνίας. Αποτελεί προέκταση της μνήμης και της φαντασίας του ανθρώπου και ως πνευματικό έργο επιβάλλει τον σεβασμό μας προς τον δημιουργό, αλλά και τον ίδιο τον αναγνώστη. Η καταστροφή ενός βιβλίου αντιβαίνει σε κάθε προσπάθεια ανάδειξης, διαφύλαξης και διάσωσης των έργων του λόγου που αποτελούν κομμάτι της ανθρώπινης έκφρασης και πολιτισμικής δημιουργίας. Κάθε βιβλίο θα πρέπει να φθάνει στα χέρια του βιβλιόφιλου κοινού και να διασώζεται.
Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, οργανισμός εποπτευόμενος από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με απόφασή μας, ως ο αρμόδιος φορέας για την προαγωγή του βιβλίου και των ελληνικών γραμμάτων αναλαμβάνει να ανοίξει τον δρόμο της δεύτερης ευκαιρίας σε βιβλία που κινδυνεύουν με πολτοποίηση με στόχο να βρουν τη θέση τους σε μια βιβλιοθήκη και στα χέρια κάποιων αναγνωστών», αναφέρει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού.
Εταιρεία Συγγραφέων: Να απαγορευτεί η πολτοποίηση βιβλίων
Η πολτοποίηση βιβλίων των εκδόσεων «Γαβριηλίδη», προκάλεσε και την αντίδραση της Εταιρείας Συγγραφέων, η οποία καλεί την Πολιτεία να αλλάξει τον νόμο.
Όπως αναφέρει, η Εταιρεία Συγγραφέων «είναι αντίθετη σε κάθε ενέργεια εναντίον των βιβλίων, καυτηριάζει την πολτοποίησή τους για οποιονδήποτε λόγο και ζητά από την πολιτεία την αλλαγή νόμων ή φορολογικών διατάξεων που επιτρέπουν ενέργειες αυτού του είδους».
Τα κύματα των αντιδράσεων ξέσπασαν το ένα μετά το άλλο για την πολτοποίηση χιλιάδων τόμων βιβλίων των εκδόσεων «Γαβριηλίδη».