Μόνιμο θέμα συζήτησης και σημείο αναφοράς ήταν η Ελλάδα στις διεθνείς συσκέψεις και συναντήσεις που είχε σε Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες ο Κωστής Χατζηδάκης για τις αντοχές και την πρόοδο που σημειώνει η χώρα.
Στις βαλίτσες του, επιστρέφοντας έπειτα από μισό μήνα απουσίας στο εξωτερικό (από 22 Οκτωβρίου μέχρι 5 Νοεμβρίου), ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κουβαλούσε τόσα εύσημα για την Ελλάδα, όσα δεν είχε λάβει η χώρα ούτε το 2022 ή 2023, όταν φαινόταν η ολική επαναφορά της στη διεθνή οικονομική ζωή.
Αγορές και διεθνείς οργανισμοί βλέπουν πως η Ελλάδα ξεχωρίζει, πλέον, όχι μόνο για τις οικονομικές της επιδόσεις, αλλά για την πολιτική σταθερότητα και τη δυνατότητα να προχωρά σε μεταρρυθμίσεις, όταν η Ευρώπη και ο Δυτικός κόσμος μπαίνουν σε αστάθεια.
Επιπλέον, η Ελλάδα κατακτά τη διεθνή αναγνώριση εκ μέρους των μεγαλύτερων επενδυτών του κόσμου όχι επειδή απλώς ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα, αλλά επειδή το 2025 θα μειώσει το δημόσιο έλλειμμα σχεδόν στο μηδέν, δείχνοντας τον δρόμο σε όλη την Ευρώπη.
Έκπληξη… ότι δεν είναι «έκπληξη»
Περνάνε έτσι στο παρελθόν οι εποχές όπου Γερμανία και άλλες χώρες κόμπαζαν επειδή δεν είχαν ελλείμματα και έκαναν μαθήματα σε άλλους (κουνώντας το δάχτυλο στην Ελλάδα) πώς να παράγουν πρωτογενή πλεονάσματα.
Για όσους μάλιστα είχαν ζήσει και στο παρελθόν το κλίμα στην ετήσια Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον της δεκαετίας του 2010 ή την αλλαγή αντιμετώπισης μετά το 2019, η φετινή συνάντηση άφησε άλλη αίσθηση.
Το 2022, για παράδειγμα, με υπουργό Οικονομικών της χώρας τον Χρήστο Σταϊκούρα, η Ελλάδα ξεχώριζε ως υπόδειγμα οικονομίας που έβγαινε όρθια μέσα από απανωτές κρίσεις. Οι επιδόσεις της χώρας, τότε, ήταν αντικείμενο συζήτησης σε αντιδιαστολή με την πορεία της Ιταλίας, αλλά και του κινδύνου κατάρρευσης που απειλούσε το Ηνωμένο Βασίλειο, μετά την -πιο βραχύβια στην ιστορία της χώρας- θητεία της πρωθυπουργού Λιζ Τρας.
Και το 2023, επίσης, η ελληνική αντιπροσωπεία εισέπραττε συγχαρητήρια, γιατί κατάφερε και αναρριχήθηκε ξανά από την κατηγορία «σκουπίδια» (junks) στην επενδυτική βαθμίδα, έστω και αν βρισκόταν ακόμα μόλις… στον «πάτο» της κατηγορίας αυτής.
Το 2024, όμως, η έκπληξη ήταν ότι η Ελλάδα… δεν ήταν πια η «έκπληξη»! Αντιθέτως, η γενική διαπίστωση ήταν πως η Ελλάδα έχει αφήσει πίσω της κάθε σκιά του κακού παρελθόντος και εξακολουθεί να είναι η θετική έκπληξη της Ευρώπης, ενώ η Ε.Ε. ακόμα αναζητεί κατεύθυνση και μπαίνει σε δύσκολες ατραπούς.
Το (νέο) ελληνικό success story στην Ουάσινγκτον ανακύπτει από τις συζητήσεις για τη χώρα μας, αλλά και την εν γένει αποδοχή της ως παράγοντα σταθερότητας, από κορυφαίους αξιωματούχους και αναλυτές μεγάλων επενδυτικών οίκων.
Σε αναφορές και αναλύσεις τους έκαναν λόγο για «σύγχρονο άθλο» της Ελλάδας, διακρίνοντας τη χώρα μας:
■ Για την πολιτική σταθερότητα – σε αντιδιαστολή μάλιστα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν Γαλλία, Γερμανία και άλλες χώρες της περιοχής. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις 21 από τις 27 χώρες της Ε.Ε. έχουν υποβάλει έως τώρα Μεσοπρόθεσμο Διαρθρωτικό και Δημοσιονομικό Πρόγραμμα στις Βρυξέλλες, είτε γιατί εκκρεμούν εκλογές είτε γιατί αντιμετωπίζουν άλλα προβλήματα για τη λήψη και εφαρμογή μέτρων λιτότητας που απαιτούνται. Η Ελλάδα το υπέβαλε από τις πρώτες και αναμένεται να εγκριθεί άμεσα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρότι περιλαμβάνει και νέες φοροελαφρύνσεις.
■ Για τη δημοσιονομική σταθερότητα, την Ανάπτυξη, την ταχεία μείωση του χρέους και το πρωτογενές πλεόνασμα, που ξεπέρασε φέτος κάθε πρόβλεψη.
Το στοιχείο που εντυπωσίασε ακόμα περισσότερο μάλιστα τους διεθνείς συνομιλητές και παρατηρητές είναι ότι το συνολικό έλλειμμα γενικής κυβέρνησης το 2025 στη χώρα μας θα πέσει σχεδόν στο μηδέν (στο 0,6% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το προσχέδιο Προϋπολογισμού)! Και θύμισε σε πολλούς ότι αυτό ήταν επί δεκαετίες το ιερό δισκοπότηρο στο οποίο ορκιζόταν η Γερμανία παλαιότερα – ενώ τώρα ίσως το κάνει πράξη η Ελλάδα, αλλά όχι εκείνη.
Η μεταστροφή αποτυπώνεται στις επαφές που είχε ο Ελληνας υπουργός με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα. Η Ελλάδα έλαβε επαίνους για την «υποδειγματική επιτυχία» στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, δεδομένου ότι η τελευταία έκθεση του Ταμείου προβλέπει ακόμα μεγαλύτερη άνοδο της ελληνικής Οικονομίας από όσο στις προηγούμενες εκτιμήσεις του (2,3% αντί 2% του ΑΕΠ για φέτος και 2% αντί 1,9% το 2025). Επιπλέον, η χώρα περνά από την πλευρά του δανειολήπτη στην πλευρά του πιστωτή άλλων χωρών (!) αυξάνοντας τα μερίδια συμμετοχής της για χορηγήσεις πιστώσεων (696 δισεκατομμύρια SDR).
Αντίστοιχα στις Βρυξέλλες, όπου το Eurogroup αναζητούσε επιτακτικά κατεύθυνση -εν όψει και της αλλαγής ηγεσίας στις ΗΠΑ- η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ανέφερε ότι η Ελλάδα ξέρει και συνεχίζει να κάνει «πολύ καλή δουλειά». Ενώ ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Πιερ Γκραμένια καλωσόρισε την αποφασιστικότητα που επέδειξε η Αθήνα για να «τρέξει» τις αλλαγές στο Υπερταμείο, όπως και την πρόθεση της κυβέρνησης να αποπληρώσει πρόωρα τον Δεκέμβριο δάνεια 8 δισ. ευρώ προς τον Μηχανισμό Στήριξης, που έληγαν το 2028.
«Χαιρετίσματα στο παρελθόν»
Αυτό που έζησαν Ελληνες αξιωματούχοι που μετείχαν σε επαφές στην Ουάσινγκτον αποτυπωνόταν σε κάθε χαιρετισμό και χειραψία τους με εκπροσώπους επενδυτών, ξένων οίκων και διεθνών οργανισμών, καθώς έδιναν… «χαιρετίσματα στο παρελθόν»!
Οχι τυχαία ίσως, το ανέκδοτο που κυκλοφορούσε φέτος στους διαδρόμους των συνεδριακών χώρων της Ουάσινγκτον ήταν ότι τα PIGS (από τα αρχικά των ονομάτων της Πορτογαλίας, Ιρλανδίας, Ελλάδας και Ισπανίας) αντικαταστάθηκαν πλέον από… τα FIGS, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Σλοβενία.
«Κάν’ το όπως η Ελλάδα»
Η Ελλάδα πλέον δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά δίνει λύσεις στα προβλήματα, δείχνοντας τον δρόμο και σε άλλους.
Κορυφαία αναγνώριση της αλλαγής αυτής ήταν ίσως η κλειστή συζήτηση που έγινε στην Ουάσινγκτον, όπου οι επικεφαλής των τριών μεγαλύτερων οίκων αξιολόγησης διεθνώς συνομιλούσαν με τα κορυφαία επενδυτικά ταμεία του κόσμου.
Σε μια αίθουσα όπου εκπροσωπούνταν δεκάδες τρισεκατομμύρια δολάρια επενδυτικών κεφαλαίων που αναζητούν ασφαλή προορισμό, οι διάλογοι κινούνταν μεταξύ Τραμπ και… Μητσοτάκη!
Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, όταν ο CEO της JP Morgan Τζέιμι Ντίμον πρότεινε να δίνει απαντήσεις σε ερωτήσεις, αντί να κάνει ομιλία. Σύμφωνα με πληροφορίες του «b.s.», απάντησε σε 6-7 ερωτήσεις μέσα σε περίπου μισή ώρα.
Από τη δική του οπτική γωνία, ο ελληνικής καταγωγής «γκουρού» των αγορών, τοποθετήθηκε ως εξής:
■ Στην πρώτη ερώτηση για το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην Ευρώπη, από το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, ο Ντίμον τόνισε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ε.Ε. δεν είναι οι εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά η άνοδος των λαϊκιστών (populists) σε Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Στο σημείο εκείνο έκρινε σκόπιμο να κάνει αντιπαραβολή με τη χώρα μας, λέγοντας πως η Ελλάδα έχει ξεπεράσει αυτά τα προβλήματα. Και έκανε ονομαστική αναφορά στον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, περιγράφοντάς τον ως doer, δηλαδή ότι ασκεί πολιτική και κάνει πράγματα που έχουν λογική και αποτέλεσμα. Ουσιαστικά, όμως, υπονόησε την ανάγκη «να είχαμε και εδώ» (στις ΗΠΑ) μεταρρυθμιστές πολιτικούς.
■ Η τρίτη ερώτηση εστίασε περισσότερο στις προσπάθειες που κάνει η Ε.Ε. για να ορθοποδήσει. Ο Ντίμον εστίασε το πρόβλημα και πάλι στους λαϊκιστές που παίρνουν κεφάλι σε Γερμανία και Γαλλία. Και επανέλαβε πως η Ελλάδα έχει πολιτική σταθερότητα, έχει καταφέρει πολλά, κάνουν αυτό που πρέπει και δεν υποκύπτουν στον πειρασμό να πέσουν στον λαϊκισμό, όπως έχουν την τάση να κάνουν πολλοί πολιτικοί.
■ Η προτελευταία ερώτηση, από εκπρόσωπο τεράστιου επενδυτικού fund της Ασίας, αφορούσε γενικότερα στις γεωπολιτικές κρίσεις που έχουν ξεσπάσει και πώς επηρεάζεται ο Δρόμος του Μεταξιού, δηλαδή οι εμπορικές -και όχι μόνο- ισορροπίες με την Κίνα. Η απάντηση Ντίμον κατέληγε ότι απαιτούνται πυλώνες στήριξης σε όλη την περιοχή (από Ινδικό Ωκεανό, Μέση Ανατολή, Ερυθρά Θάλασσα, Μέση Ανατολή και Μεσόγειο) αναφέροντας όμως, και πάλι, ως υπόδειγμα σταθερότητας την Ελλάδα.
Διαβάστε ακόμη:
- Τα 5 πιο ακριβά ρούχα που έχουν πουληθεί μέχρι σήμερα
- Κάρολαϊν Λέβιτ: Ποια είναι η 27χρονη εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου
- Γεωργία Μπίκα: Παραπέμπεται σε δίκη μαζί με τον επιχειρηματία φίλο της
- Δεν πουλάει Ιντραλότ ο νεαρός Μουνδρέας αλλά ο υιός Αντωνόπουλος (του πρώην CEO και συνιδρυτή της εταιρείας)