Οι ηγέτες της ΕΕ συναντώνται με στόχο να ανακόψουν την άνοδο του λαϊκισμού, να ενισχύσουν την Ουκρανία και να επαναπροσδιορίσουν τι σημαίνει, τελικά, η ευρωπαϊκή ταυτότητα, κάτι που όπως επισημαίνει το Politico, μόνο εύκολο δεν είναι. Η ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, είναι γεμάτη ζητήματα που συνήθως κυριαρχούν στον λόγο της δεξιάς και της ακροδεξιάς — από τη μετανάστευση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έως τη μείωση της γραφειοκρατίας. Οι ηγέτες του ευρωπαϊκού «κέντρου» προσπαθούν να δείξουν ότι μπορούν να αποδώσουν αποτελέσματα στα ζητήματα αυτά και να ανακτήσουν πολιτικό έδαφος.

Το Politico παραθέτει παρακάτω τα 11 κρίσιμα ζητήματα της Συνόδου:

Κλίμα και ανταγωνιστικότητα

Το πρώτο θέμα είναι το «κλίμα και η ανταγωνιστικότητα», ένας διφορούμενος τίτλος που κρύβει μια κρίσιμη συζήτηση για τον στόχο μείωσης των εκπομπών έως το 2040. Πολλοί ανησυχούν ότι οι πράσινοι στόχοι θα πλήξουν την οικονομία. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπερασπίστηκε τον στόχο, προτείνοντας όμως αλλαγές στην τιμολόγηση του άνθρακα, για να επιτευχθεί συναίνεση.
Το ζητούμενο είναι εάν οι ηγέτες θα συμφωνήσουν σε κατευθυντήριες γραμμές, που θα επιτρέψουν στους υπουργούς να εγκρίνουν τον στόχο ενόψει της διάσκεψης COP30, χωρίς να αποδυναμώσουν τη νομοθεσία της ΕΕ.

Κρίσιμα ορυκτά και κινεζική επιρροή

Το ζήτημα των κρίσιμων πρώτων υλών επανέρχεται δυναμικά, καθώς η Κίνα ελέγχει όλο και περισσότερο τη ροή των μετάλλων που χρειάζονται για την άμυνα, την ψηφιακή ανάπτυξη και την πράσινη μετάβαση. Η Φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε ότι «η κρίση στην προμήθεια κρίσιμων υλών δεν είναι μακρινός κίνδυνος· βρίσκεται στην πόρτα μας». Γαλλία, Πολωνία και —απροσδόκητα— η Γερμανία, εμφανίζονται πιο επιθετικές έναντι του Πεκίνου μετά την επέκταση των κινεζικών περιορισμών στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, ενώ άλλες χώρες ζητούν αυτοσυγκράτηση.

Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Στο επίκεντρο βρίσκεται η στήριξη της Ουκρανίας. Το Βέλγιο εξακολουθεί να αντιστέκεται στο σχέδιο αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων ύψους 140 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση δανείου προς το Κίεβο. Ο πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ εκφράζει επιφυλάξεις, καθώς τα κεφάλαια βρίσκονται σε βελγικό χρηματοπιστωτικό οργανισμό. Η απόφαση αναμένεται μετά τη σημερινή συζήτηση.

Νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας

Οι ηγέτες ενθαρρύνονται από την άρση του βέτο της Σλοβακίας, που ξεμπλόκαρε το 19ο πακέτο κυρώσεων. Το νέο πακέτο στοχεύει στη μείωση των ρωσικών εσόδων μέσω περιορισμών σε ενεργειακές εταιρείες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τρίτων χωρών.

Ευρωπαϊκά όπλα για το Κίεβο;

Οι κυβερνήσεις διχάζονται σχετικά με το αν η Ουκρανία θα πρέπει να χρησιμοποιήσει τα ευρωπαϊκά κεφάλαια, για να αγοράζει όπλα αποκλειστικά από την ΕΕ και όχι από τις ΗΠΑ. Κάποιες χώρες θεωρούν ότι πρέπει να τεθεί όρος «ευρωπαϊκής προτίμησης», ενώ άλλες υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να επιβληθεί περιορισμός σε χώρα σε καιρό πολέμου.

Απαγόρευση κοινωνικών δικτύων για ανηλίκους

Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι χρειάζεται αυστηρότερη προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, διαφωνούν όμως για το πώς. 25 χώρες της ΕΕ, μαζί με τη Νορβηγία και την Ισλανδία, υπέγραψαν διακήρυξη υπέρ του καθορισμού ελάχιστου ηλικιακού ορίου πρόσβασης στα κοινωνικά δίκτυα. Η Γαλλία και η Σλοβακία προτείνουν πλήρη απαγόρευση πριν τα 15 ή 16 έτη, ενώ η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ολλανδία θεωρούν αρκετή τη γονική συναίνεση.

Εξάρτηση από την αμερικανική τεχνολογία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει μια «κυρίαρχη ψηφιακή μετάβαση», ωστόσο η πραγματικότητα δείχνει ρήγμα ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία για το πώς θα περιοριστεί η εξάρτηση από τις αμερικανικές Big Tech εταιρείες. Οι αποφασιστικές συζητήσεις μετατίθενται για τη συνάντηση του Νοεμβρίου στο Βερολίνο.

Η μάχη κατά της γραφειοκρατίας

Η μείωση της γραφειοκρατίας αποτελεί σπάνιο σημείο σύγκλισης. Οι 27 ζητούν από την Κομισιόν να επιταχύνει τη «μεγάλη απλούστευση», θέμα που η Φον ντερ Λάιεν θεωρεί προσωπικό της στοίχημα. Η πρωτοβουλία αυτή, πάντως, είναι ευπρόσδεκτη και από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει κατακρίνει τους κανονισμούς της ΕΕ ως εμπόδιο για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο συμφωνίας που είχε υπογράψει φέτος στη Σκωτία με την ΕΕ, η Ένωση δεσμεύθηκε ότι οι περιβαλλοντικοί της κανόνες δεν θα αποτελούν «υπερβολικούς περιορισμούς».

Η διαμάχη για τα αυτοκίνητα

Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, ζητά την αναθεώρηση της απαγόρευσης των κινητήρων εσωτερικής καύσης, με τη στήριξη της Σλοβακίας, της Τσεχίας, της Πολωνίας και της Αυστρίας. Η Γαλλία και η Ισπανία, αντίθετα, προτείνουν ευελιξίες στον νόμο του 2035 μόνο για κατασκευαστές που πληρούν ακόμη αδιευκρίνιστα κριτήρια τοπικού περιεχομένου. Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο είχε απειλήσει να μπλοκάρει τις κυρώσεις αν δεν υπήρχε σχέδιο στήριξης της αυτοκινητοβιομηχανίας του, αίτημα που φαίνεται να ικανοποιείται με σχετική αναφορά στη δήλωση της Συνόδου.

Μεταναστευτικό: η μεγάλη πρόκληση

Κανένα ζήτημα δεν διχάζει τόσο όσο η μετανάστευση. Η ΕΕ επεξεργάζεται νέα αυστηρότερα μέτρα, όπως τη δημιουργία «κέντρων επιστροφής» και μηχανισμών αλληλεγγύης για χώρες υπό πίεση. Η τελική συμφωνία καθυστερεί, ενώ οι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν «επιτάχυνση των εργασιών» — μια αναγκαία πολιτική κίνηση για τα κόμματα του κέντρου που βλέπουν την ακροδεξιά να ενισχύεται.

Τέλος, αλλά όχι απαραίτητα…

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, έχει δεσμευθεί να περιορίσει τις Συνόδους σε μία ημέρα. Ωστόσο, με τόσα ανοικτά μέτωπα, κανείς δεν στοιχηματίζει ότι η αποψινή δεν θα τραβήξει ως τα μεσάνυχτα, καταλήγει το Politico.

Διαβάστε ακόμη: