Ο Άρμιν Λάσετ, ο ευχάριστος αλλά κάπως “ελαφρύς” πρωθυπουργός της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, είναι βεβαίως ανακουφισμένος και ενθουσιασμένος που αναλαμβάνει νέος ηγέτης της Χριστιανικής Δημοκρατικής Ένωσης (CDU) της Γερμανίας, μετά από έναν ανέλπιστα αμφίρροπο αγώνα μεταξύ τριών διεκδικητών της ηγεσίας. Το ίδιο ισχύει και για την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ.

Αυτό συμβαίνει επειδή ο Λάσετ είναι ο μόνος εκ των τριών διεκδικητών του τίτλου του ηγέτη της CDU ο οποίος δεν φέρει κάποια προσωπική μνησικακία εναντίον της. Είναι επίσης εκείνος ο οποίος αντιπροσωπεύει ρητά τη συνέχεια με την εποχή της Μέρκελ, η οποία ξεκίνησε για το κόμμα πριν από 21 χρόνια, όταν η απερχόμενη καγκελάριος έγινε ηγέτιδά του και για τη χώρα πριν από 16 χρόνια, όταν η ίδια ανέλαβε το τιμόνι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Πρόεδρος της CDU δεν σημαίνει υποψήφιος καγκελάριος
Ωστόσο, ο Λάσετ, ακόμη και ως πρόεδρος του ισχυρότερου κόμματος, μπορεί να μην οριστεί υποψήφιος για την καγκελαρία στις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές που διεξάγονται στις 26 Σεπτεμβρίου. Εμφανίζεται αρκετά πεσμένος στις δημοσκοπήσεις το τελευταίο διάστημα, μετά από διάφορες αποτυχίες και απότομες στροφές στον αγώνα του κρατιδίου του οποίου ηγείται κατά της Covid-19. Το πιο σημαντικό, υπάρχει ένας άλλος συντηρητικός στον οποίο οι Γερμανοί, συμπεριλαμβανομένων και των περισσότερων Χριστιανοδημοκρατών, αποδίδουν καλύτερες πιθανότητες εν όψει Σεπτεμβρίου.
Αυτός ο άνθρωπος είναι ο Μάρκους Ζέντερ, πρωθυπουργός της Βαυαρίας και ηγέτης της Χριστιανικής Κοινωνικής Ένωσης, που είναι το συντηρητικό αδελφό κόμμα της CDU. Κατά παράδοση, η CDU και η CSU – από κοινού γνωστές ως “Ένωση” στη Γερμανία – σχηματίζουν μία και μόνη ομάδα στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο και συμφωνούν σε έναν κοινό υποψήφιο για την καγκελαρία.
Όλοι οι συντηρητικοί καγκελάριοι από το 1949 μέχρι σήμερα προέρχονται από την μεγαλύτερη CDU (η CSU υπάρχει μόνο στη Βαυαρία). Και οι δύο μόνοι υποψήφιοι της CSU που μπήκαν στην κούρσα για το αξίωμα του ομοσπονδιακού καγκελάριου έχασαν. Ωστόσο ο Ζέντερ, ευέλικτος και πονηρός πολιτικός με ένα ιστορικό απότομων “μεταστροφών”, θα μπορούσε να τα καταφέρει, όπως είχα προβλέψει για πρώτη φορά το 2019.
Το πλεονέκτημα Ζέντερ
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο Ζέντερ έχει εμφανίσει ένα καλύτερο ηγετικό προφίλ ως ηγέτης ενός μεγαλύτερου – και με μεγαλύτερο ειδικό βάρος – κρατιδίου σε σχέση με τον Λάσετ, υποστηρίζοντας αυστηρότερους περιορισμούς όποτε ο Λάσετ σκεφτόταν να τους χαλαρώσει. Η Βαυαρία δεν έχει πετύχει τίποτε καλύτερο από τα υπόλοιπα κρατίδια στο πεδίο του περιορισμού του ιού. Ωστόσο, οι ψηφοφόροι βλέπουν τον Ζέντερ ως συνεπή και ξεκάθαρο, ενώ θεωρούν τον Λάσετ ασταθή και ταλαντευόμενο.
Όπως ο Λάσετ, έτσι και ο Ζέντερ είναι έντονα φιλόδοξος, ωστόσο έχει “περάσει” στην κοινή γνώμη την εικόνα ότι δεν παίρνει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά. Κατά τη διάρκεια των Αποκριών, του αρέσει να ντύνεται όσο πιο εξωφρενικά μπορεί – έχει εμφανιστεί σε πάρτι ως μια τρομερά πειστική Marilyn Monroe ή ένας Shrek, μεταξύ άλλων χαρακτήρων.
Η CDU και η CSU – δηλαδή, ο Λάσετ και ο Ζέντερ – πιθανότατα θα πάρουν την απόφαση σχετικά με την κοινή υποψηφιότητά τους για την καγκελαρία μετά τις 14 Μαρτίου, όταν δύο μεγάλα κρατίδια της δυτικής Γερμανίας, η Βάδη – Βυρτεμβέργη και η Ρηνανία – Παλατινάτο, έχουν προγραμματισμένες τις εκλογές τους, οι οποίες και θα θεωρηθούν τροχιοδεικτική βολή.
Ανεξάρτητα, πάντως, από το ποιος θα είναι ο υποψήφιος, η Ένωση είναι πάρα πολύ πιθανό να παραμείνει στην εξουσία, καθώς παραμένει σταθερά μπροστά από όλα τα υπόλοιπα κόμματα στις δημοσκοπήσεις. Η πανδημία του Covid επέκτεινε αντί να περιορίσει το προβάδισμά της, λόγω της φήμης της ως ρεαλιστικής δύναμης, αλλά και της αξιοπιστίας και της ικανότητας των συντηρητικών στο πεδίο της διακυβέρνησης.
 
Χωρίς μια απρόβλεπτη αναταραχή, τα τρία κόμματα του φάσματος αριστερότερα του Κέντρου – οι περιβαλλοντιστές Πράσινοι, οι κεντροαριστεροί Σοσιαλδημοκράτες και η μετα-κομμουνιστική Αριστερά – θα υπολείπονται αθροιστικά μιας πλειοψηφίας εδρών στην Ομοσπονδιακή Δίαιτα (Μπούντεσταγκ) και, ως εκ τούτου, δεν θα μπορέσουν να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό. Αυτό σημαίνει ότι εναπόκειται στην Ένωση να προσεγγίσει άλλες δυνάμεις ως ηγετική πολιτική δύναμη για μια εταιρική σχέση συγκυβέρνησης.
Πιο πιθανοί κυβερνητικοί εταίροι οι Πράσινοι
Ο πιο πιθανός συνασπισμός θα ήταν εκείνος μεταξύ της ίδιας και των Πρασίνων. Πριν από λίγες δεκαετίες, μια τέτοια συνεργασία μεταξύ της Χριστιανικής Ένωσης – η αρχική της βάση ήταν ο κλήρος, εξ ου και το όνομά της – και των εναλλακτικής κουλτούρας, μετα-χίπηδων Πράσινων θα ήταν αδιανόητη.
Αυτή την εποχή, ωστόσο, και τα δύο κόμματα έχουν καταστεί αρκετά μετριοπαθή ώστε να μπορούν να κυβερνούν από κοινού σε πολλά ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας, αλλά και σε πόλεις. Τόσο ο Ζέντερ όσο και ο Λάσετ εμφανίζονται ολοένα και φιλικότεροι προς τους Πράσινους και οι διαπραγματεύσεις για μια κυβέρνηση συνεργασίας λογικά θα είναι γρήγορες και ομαλές.
Είναι σαφές ότι η ιδιοσυγκρασία και ο χαρακτήρας του επόμενου Γερμανού καγκελαρίου θα κάνουν διαφορά στην εσωτερική γερμανική, στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην παγκόσμια πολιτική κατάσταση. Και ο Ζέντερ θα είχε σίγουρα μεγαλύτερο ανάστημα από τον Λάσετ σε αυτό το επίπεδο.
Η προοπτική, ωστόσο, ενός συνασπισμού μεταξύ της Ένωσης και των Πρασίνων υποδηλώνει επίσης μια συνέχεια. Η Γερμανία υπό τον επόμενο καγκελάριο της είναι πιθανό να ακολουθήσει την πολιτική κατεύθυνση που ακολούθησε ήδη κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους.
Θα επιταχύνει τις προσπάθειές της ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Θα αναλάβει σταδιακά μεγαλύτερες ευθύνες στην Ευρώπη και ανά τον κόσμο. Και θα παραμείνει ένα αντίβαρο κεντρώου προσανατολισμού έναντι του λαϊκισμού και της πόλωσης που έχει μολύνει μερικούς από τους συμμάχους του Βερολίνου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Τα παραπάνω αποτελούν “συμπυκνωμένο” μερκελισμό. Όπως ο Λάσετ, έτσι και η καγκελάριος Μέρκελ έχει πολλά να γιορτάσει μετά το αποτέλεσμα του συνεδρίου της CDU.