Μια πρωτόγνωρη εμπειρία είχαν την ευκαιρία να ζήσουν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Άνδρου. Το “Κληροδότημα Δημητρίου & Λιλίκας Μωραΐτη Άνδρου”, τίμησε την επέτειο των 200 ετών από την επανάσταση του 1821 με ένα φαντασμαγορικό διήμερο εκδηλώσεων, που είχε τίτλο «Νέα Ματιά στην Επαναστατημένη Άνδρο», περιελάμβανε παραδοσιακούς χορούς, μουσική, τραγούδια, ομιλίες, βραβεύσεις και πραγματοποιήθηκε στην πλατεία του Αφανούς Ναύτη.
Οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν με θεαματική αναπαράσταση του Καψίματος της Κανάριας του θρυλικού πυρπολικού της οικογένειας των Εμπειρίκων, που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά μέσα στον κόλπο του Νειμποριού, κάτω από το φως της μεγαλύτερης αυγουστιάτικης πανσελήνου και παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Ένα πλοιάριο έσυρε στο λιμάνι από τη μια άκρη στην άλλη το καιόμενο ομοίωμα της Κανάριας, ξετυλίγοντας το νήμα του αγώνα με το κοινό να χειροκροτεί, να συγκινείται, να δακρύζει. Ηχητική ομοβροντία συνόδευσε το κάψιμο της Κανάριας, καθώς πυρπολητές της Άνδρου άναβαν μάσκουλα και έκαιγαν κροτίδες στο λιμάνι.
Aναπαράσταση της ανύψωσης των λαβάρων της Επανάστασης
Πολύ συγκινητική ήταν και η αναπαράσταση της ανύψωσης των λαβάρων της Επανάστασης στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Χώρα της Άνδρου, από τον πατέρα Αέτιο, στην Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στη Χώρα της Άνδρου, όπως είχε γίνει στις 10 Μαΐου 1821 από τον Θεόφιλο Καϊρη και τον Άγιο Άνδρου Διονύσιο Καρκάκη. Με την προτροπή του ιερομόναχου Αέτιου ψάλθηκε από όλους το “Τη Υπερμάχω” και όλος ο κόσμος που παραβρέθηκε έψαλλε δυνατά και με συγκίνηση τον εθνικό μας ύμνο και αμέσως μετά το κοινό βροντοφώναξε «Ελευθερία ή Θάνατος», «Ζήτω η Άνδρος», «Ζήτω η Ελλάς» και το αίσθημα της εθνικής υπερηφάνειας κορυφώθηκε με το χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας όπως τότε.
Η πομπή φορώντας παραδοσιακές φορεσιές, ξεκίνησε από το Ανοιχτό Θέατρο, διέσχισε την Αγορά, για να φτάσει στην πλατεία Αφανούς Ναύτη, με τη συνοδεία της παραδοσιακής μουσικής του συγκροτήματος Amoroza. Τα σοκάκια της Χώρας ξεχείλισαν από κόσμο και μουσικές, ενώ λίγο αργότερα πάνω στην πλατεία του Αφανούς Ναύτη ξεκίνησαν οι χοροί, που χόρεψαν με παραδοσιακές φορεσιές το Λύκειο Ελληνίδων Σύρου και ο Σύλλογος Γυναικών Άνδρου «Χορεύανδρος», πάντα με την συνοδεία των Amoroza.
Τιμή στους Εμπειρίκους
Κορυφαία στιγμή στο πλαίσιο του διημέρου που διοργάνωσε το “Κληροδότημα Δημητρίου & Λιλίκας Μωραΐτη Άνδρου” ήταν ότι τιμήθηκε, μέσα από τους απογόνους τους, η μνήμη δύο Ανδρίων Αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, των αδελφών Αντώνιου και Νικολάου Εμπειρίκου του Λεονάρδου οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στον αγώνα της απελευθέρωσης. Όχι μόνο έδωσαν δύο πυρπολικά στον αγώνα, αλλά και ηγήθηκαν ενός στολίσκου τεσσάρων πλοίων στη ναυμαχία της Καρύστου εναντίον της Τουρκικής Μοίρας.
Στην τελετή που προηγήθηκε μίλησαν ο πρόεδρος του Ιδρύματος Μωραΐτη Νίκος Σιγάλας, ο υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Άγγελος Συρίγος, ο Αχιλλέας Σταματιάδης και η Χαρούλα Κριεζή Σβυριάδη. Χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος Β’. Ο κ. Σιγάλας ευχαρίστησε θερμά όλους τους συντελεστές, ενώ έκανε μνεία στην Χριστίνα Λιγοψυχάκη-Δενδρινού, Πρόεδρο του Λυκείου Ελληνίδων Σύρου, την οποία ευχαρίστησε για την παρουσία του Λ.Ε.Σ. στις εκδηλώσεις.
