Επιπλέον ανάγκες πάγιας αποθηκευτικής ισχύος 3000 Mεγαβάτ χρειάζεται το ελληνικό διασυνδεδεμένο σύστημα ενέργειας προκειμένου να υποστηριχθεί ο στόχος της διείσδυσης των ΑΠΕ σε ποσοστό 60%. Οι νέες μονάδες πρέπει να είναι της τάξης των 1.500-2.000 μεγαβάτ, εκ των οποίων τα 1.400 θα πρέπει να είναι μακράς διαρκείας (6 ωρών).

Σημαντικό είναι πως απαιτείται χρηματοδότηση σε ποσοστό πάνω από 70% του πλήρους κόστους των σταθμών.

Αυτά προβλέπει μεταξύ άλλων η έκθεση της Επιτροπής Ειδικών του ΥΠΕΝ σχετικά με την αποθήκευση ενέργειας και τη μελλοντική της ανάπτυξη στη χώρα μας.

Στο κείμενο περιλαμβάνονται κεφάλαια για την αδειοδότηση, τη συμμετοχή στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, τη σύνδεση στα δίκτυα, την ενσωμάτωση σε εγκαταστάσεις κατανάλωσης, τα σχήματα στήριξης επενδύσεων, τα μη διασυνδεδεμένα νησιά και τις δράσεις των φορέων.

Η έκθεση συντάχθηκε από Ομάδα Διαχείρισης Έργου υπό τον καθηγητή του ΕΜΠ κ. Στ. Παπαθανασίου στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του ΥΠΕΝ, της ΡΑΕ, του ΕΧΕ, του ΔΕΔΔΗΕ, του ΑΔΜΗΕ, του ΚΑΠΕ και του ΔΑΠΕΕΠ.

Παράλληλα, το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ που κατατέθηκε στη Βουλή στις 12 Ιουλίου και πρόκειται να ψηφιστεί την ερχόμενη εβδομάδα, μεταξύ άλλων, αναστέλλει έως την 31/12/2021 την υποβολή αιτήσεων, τη χορήγηση αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τη χορήγηση προσφορών σύνδεσης για τα έργα αποθήκευσης που συνδυάζονται με μονάδες ΑΠΕ.

Αντιρρήσεις για το θέμα εξέφρασε η Ελληνική Πρωτοβουλία Συστημάτων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, υποστηρίζοντας πως «με τον τρόπο αυτό σταματούν ακόμα και αδειοδοτημένα έργα αποθήκευσης ισχύος άνω των 1500 ΜW σταματούν κάθε δραστηριότητα ωρίμανσης, καθώς θα πρέπει να περιμένουν να ψηφιστεί το καινούργιο αδειοδοτικό πλαίσιο, το οποίο με την σειρά του εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει νέες καθυστερήσεις στην υλοποίηση των επενδύσεων».

«Το Υπουργείο με τη διάταξη στο σχέδιο νόμου προκαλεί μεγάλη καθυστέρηση στην αγορά ενέργειας, αφού υποχρεώνει ήδη εγκεκριμένα έργα να σταματήσουν την πορεία υλοποίησης τους, με αποτέλεσμα να μετατίθεται η αναγκαία για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας, άμεση ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης και κατά συνέπεια η επίτευξη των στόχων της απολιγνιτοποίησης. Η προτεινόμενη διάταξη, χωρίς ουσιαστική τεκμηρίωση, μεταφέρει λανθασμένα μηνύματα στην Ε.Ε. σχετικά με το τρόπο αντιμετώπισης των διαφόρων τεχνολογιών αποθήκευσης από την χώρα μας» είπε ο Μαν. Καραπιδάκης, Επιστημονικός Υπεύθυνος της Ε.Π.Σ.Α.Η.Ε. και συνεχίζει: «η Πρωτοβουλία προωθεί όλες τις τεχνολογίες αποθήκευσης και ως εκ τούτου ζητά από την Πολιτεία να μην δημιουργεί έργα αποθήκευσης διαφορετικών ταχυτήτων και να αποσύρει την επίμαχη διάταξη, η οποία αναστέλλει την αδειοδότηση συγκεκριμένων μόνο έργων αναίτια και επιλεκτικά».

Αποθήκευση ενέργειας: Το επόμενο «πεδίο μάχης» των Ελληνικών ενεργειακών ομίλων

Τα οφέλη από την ενσωμάτωση των συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο είναι πολλαπλασιαστικά. Βελτιστοποιείται και μεγιστοποιείται η ενσωμάτωση των μεταβλητών ανανεώσιμων ενεργειακών τεχνολογιών και προωθείται αποτελεσματικά ο απαραίτητος εξηλεκτρισμός των έτερων ενεργειακών τομέων της οικονομίας. Ειδικότερα, οι τεχνολογίες αποθήκευσης με συσσωρευτές που συνεργάζονται ή/και συνδυάζονται με Α.Π.Ε., αποτελούν γρήγορη και βιώσιμη λύση για την ανθεκτικότητα και την ευελιξία του Ηλεκτρικού Συστήματος.

Κομβικό σημείο του νέου νόμου, όπου θα κοντραριστούν όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί Όμιλοι της χώρας, είναι η αδειοδότηση των σταθμών αποθήκευσης, τους οποίους θα πρέπει να φανταστούμε ως ένα σημαντικό και ευαίσθητο «σύστημα-συστοιχίες μπαταριών» που αποθηκεύουν ενέργεια, σε ελεύθερη έκφραση. Τα αδειοδοτικά θέματα θα αποσαφηνιστούν από το ΥΠΕΝ πρώτα και ο τρόπος στήριξης θα ξεκαθαριστεί, σε δεύτερη φάση.

Οι λεγόμενοι «καθαροί σταθμοί αποθήκευσης» όσοι δηλαδή δεν παρουσιάζουν θέματα ρύπανσης ή ασφάλειας, θα παίρνουν αδειοδότηση με το καθεστώς που ισχύει σήμερα, όπως ακριβώς οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο. Είναι η λύση που έχει ήδη επιλέξει η ΡΑΕ και έχει δώσει άδεια παραγωγής σε αιτήσεις για μεγάλες συστοιχίες μπαταριών που έχουν καταθέσει κάποιες εταιρείες.

Το ΥΠΕΝ προτείνει επίσης τον τρόπο αδειοδότησης για σταθμούς που συνδυάζουν ΑΠΕ και αποθήκευση.

Διαφορετικό τρόπο όταν πρόκειται για σταθμούς ΑΠΕ που διαθέτουν μπαταρίες για εσωτερική διαχείριση της ενέργειας, και διαφορετικό για σταθμούς αποθήκευσης που έχουν παράλληλα και παραγωγή ΑΠΕ. Ήδη οι νομικές και νομοπαρασκευαστικές υπηρεσίες του ΥΠΕΝ καταρτίζουν πυρετωδώς τα νομικά κείμενα στα οποία μετράει και η παραμικρή λεπτομέρεια.

Το βέβαιον είναι πώς όλες οι κατηγορίες σταθμών αποθήκευσης θα μπορούν να συμμετάσχουν κανονικά σε όλες τις αγορές ρεύματος (προημερήσια, ενδοημερήσια, εξισορρόπηση).

Η αποθήκευση σε οικιακούς και εμπορικούς χώρους

Σε ό,τι αφορά την εγκατάσταση μπαταριών σε σπίτια, επιχειρήσεις και βιομηχανίες (οι λεγόμενοι σταθμοί αποθήκευσης «πίσω από το μετρητή»), το ΥΠΕΝ προτίθεται κατ’ αρχάς να καταργήσει όλους τους περιορισμούς.

Σήμερα, η τοποθέτηση μπαταρίας για αποθήκευση ενέργειας έχει ανώτατο όριο ισχύος τα 30 Κιλοβάτ και επιτρέπεται μόνον σε συνδυασμό με εγκατεστημένο φωτοβολταϊκό στέγης για αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση.

Οι νομοπαρασκευαστικές υπηρεσίες του ΥΠΕΝ ετοίμασαν διάταξη σύμφωνα με την οποία «η τοποθέτηση μπαταρίας, οποιασδήποτε ισχύος, πίσω από το μετρητή θα επιτρέπεται ανεξάρτητα από το αν ο καταναλωτής έχει εγκαταστήσει ΑΠΕ και συνεπώς η μπαταρία θα μπορεί να φορτίζει από το δίκτυο και να εγχέει την αποθηκευμένη ενέργεια είτε για αυτοκατανάλωση σε άλλες ώρες της ημέρας, είτε και στο ηλεκτρικό δίκτυο».

Εννοείται πως η σημαντική αυτή ρύθμιση, όπως και όλες άλλωστε οι διατάξεις, θα πρέπει να εγκριθούν από την ηγεσία του ΥΠΕΝ και από το κυβερνητικό σχήμα γενικότερα.

Με το σχέδιο για την αποθήκευση ενέργειας, εισάγεται και ο θεσμός των ΦΟΣΕ (Φορέας Σωρευτικής Εκπροσώπησης σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας). Πρόκειται για καινοτόμες εταιρείες που χρησιμοποιούν σύγχρονα εργαλεία και βελτιστοποιούν την εμπορική διαχείριση των μονάδων πράσινης ενέργειας ελαχιστοποιώντας το κόστος με την ακριβή πρόβλεψη της παραγωγής τους.

Τα επόμενα χρόνια, η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά θα γίνεται με ανταγωνιστικούς όρους αγοράς, συνεπώς οι ΦΟΣΕ (αποκαλούνται και «πράσινοι aggregators») θα καθίστανται όλο και πιο αναγκαίοι για τη διαχείριση πολλών έργων ΑΠΕ, ώστε να αυξάνεται το όφελος για τον παραγωγό.

Στην Ελλάδα πρώτη κοινοπραξία που ασχολήθηκε με ΦΟΣΕ είναι η Optimus Energy στην οποία μετέχει η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.

Υπόδειγμα για την ελληνική αγορά είναι γειτονικές ώριμες ενεργειακά αγορές, όπως η ιταλική, όπου οι εταιρείες ΑΠΕ προτιμούν να εντάσσουν τα έργα τους με ανταγωνιστικούς όρους στην αγορά και όχι μέσω διαγωνισμών, καθώς διαπιστώνουν ότι αφενός οι τιμές στις δημοπρασίες κινούνται πτωτικά και δεν προσφέρουν ικανοποιητικές αποδόσεις και αφετέρου ότι η συμμετοχή στη χονδρεμπορική αγορά για μεγάλα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ μπορεί να αποφέρει μεγαλύτερα έσοδα και αποδόσεις.

Αυτές οι μεγαλύτερες αποδόσεις, επιτυγχάνονται μέσω των ΦΟΣΕ που διαχειρίζονται μεγάλο αριθμό μονάδων ΑΠΕ, με γεωγραφική διασπορά, που περιορίζουν την αβεβαιότητα και τη μεταβλητότητα της παραγωγής των ΑΠΕ, μπορούν να υποβάλουν ανταγωνιστικές προσφορές που εξασφαλίζουν την καθημερινή συμμετοχή του χαρτοφυλακίου στο ενεργειακό χρηματιστήριο και να αποφέρουν μεγαλύτερα έσοδα.