Ο πυρήνας του νέου μέσου ανάκαμψης για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility – RRF), ο οποίος θα παράσχει 672,5 δισεκ. ευρώ ή το 90% της συνολικής χρηματοδοτικής στήριξης του NGEU για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, εκ των οποίων τα 312,5 δισεκ. ευρώ με τη μορφή επιχορηγήσεων κατανεμημένων μεταξύ των κρατών-μελών σύμφωνα με συγκεκριμένες κλείδες.
Από αυτές τις επιχορηγήσεις, το 70% θα δεσμευθεί το 2021 και το 2022 και το 30% έως το τέλος του 2023. Επιπλέον, έως το τέλος του 2023 θα διατεθούν από το Μηχανισμό δάνεια ύψους 360 δισεκ. ευρώ στα κράτη-μέλη, προκειμένου να τους παρασχεθεί συμπληρωματική χρηματοδότηση για τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις τους. Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων αυτών δεν θα υπερβαίνει το 6,8% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος κάθε κράτους-μέλους. Το υπόλοιπο τμήμα του NGEU απαρτίζεται από έξι εργαλεία,2 τα οποία ενισχύουν τη χρηματοδότηση υφιστάμενων μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας ή προγραμμάτων που περιλαμβάνονται στο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2021-2027.

Προκειμένου να λάβουν στήριξη από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καταρτίσουν “εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας”, όπου θα καθορίζουν τα μεταρρυθμιστικά και επενδυτικά τους προγράμματα, καθώς και τους στόχους, τα ορόσημα και το εκτιμώμενο κόστος. Τα σχέδια θα πρέπει να ακολουθούν τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και να συμβάλλουν στην ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας των κρατών-μελών. Τουλάχιστον το 37% των κονδυλίων του σχεδίου θα πρέπει να στηρίζει την πράσινη μετάβαση και το 20% τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Επιλέξιμα θα είναι τα μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ από 1 Φεβρουαρίου 2020 και μετά. Η επίσημη υποβολή των σχεδίων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να γίνει έως τις 30 Απριλίου 2021 το αργότερο. Η προχρηματοδότηση από το Μηχανισμό ανέρχεται σε 10% των συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων, ενώ αναμένεται να καταβληθεί περί το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021. Οι εκταμιεύσεις από το NGEU μπορούν να επεκταθούν έως το τέλος του 2026 σε εξαμηνιαίες δόσεις και εφόσον το κράτος-μέλος εκπληρώνει τους στόχους και τα ορόσημα υλοποίησης των δράσεων όπως εξειδικεύονται στο εθνικό σχέδιό του. Η Ελλάδα δύναται να αιτηθεί και να εισπράξει 32 δισεκ. ευρώ από το NGEU, εκ των οποίων 19,3 δισεκ. ευρώ επιχορηγήσεις και 12,7 δισεκ. ευρώ δάνεια (σε σταθερές τιμές του 2018). Από αυτά, ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα χρηματοδοτήσει τα 16,2 δισεκ. ευρώ των επιχορηγήσεων και το σύνολο των δανείων.