Οφειλές 1,2 δισ. ευρώ προς τους παρόχους έχουν πιστοποιηθεί από περίπου 1,5 εκατομμύριο πελάτες τους.

Το τεράστιο ποσό αντιστοιχεί στους ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς 1,5 εκατομμυρίου νοικοκυριών και οικιακών επιχειρήσεων που ανήκουν στο πελατολόγιο των παρόχων και συνεχίζουν να εκπροσωπούνται από αυτούς.

«Όσο δεν υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας στο Άρθρο 42 του Κώδικα Προμήθειας για το switching, θεωρητικά οι αντίστοιχοι καταναλωτές μπορούν να αλλάξουν πάροχο, συνεχίζοντας να ηλεκτροδοτούνται χωρίς να εξοφλήσουν τον προηγούμενο προμηθευτή τους. Έτσι, όσο δεν επικαιροποιείται το καθεστώς για το switching, το μόνο που μπορεί να κάνει ο προμηθευτής είναι να διεκδικήσει νομικά τα χρήματα μπαίνοντας σε δικαστική περιπέτεια και δαπανώντας σημαντικό χρόνο και χρήμα» μας λένε από μεγάλη ενεργειακή εταιρία.

Εν τω μεταξύ, από τον Ιανουάριο παύει ουσιαστικά η προστασία των καταναλωτών με τις επιδοτήσεις στο ρεύμα.

Με αυτά τα δεδομένα, τέσσερις είναι οι συμφωνηθείσες δράσεις στις Βρυξέλλες για την προστασία τους:

• 1. Εφαρμογή προγραμμάτων με ευκολίες πληρωμής.
• 2. Αποφυγή εντολών απενεργοποίησης μετρητών.
• 3. Αποφυγή τροποποιήσεων στις συμβάσεις σταθερών τιμολογίων.
• 4. Σαφείς πληροφορίες στους καταναλωτές για να έχουν μία ολοκληρωμένη επισκόπηση των λύσεων που υπάρχουν στη διάθεσή τους.

Τι γίνεται με τον «ενεργειακό» τουρισμό

Ο «ενεργειακός τουρισμός» έχει μεγαλώσει επικίνδυνα τα χρέη των προμηθευτών από παλιούς πελάτες τους, οι οποίοι άλλαξαν προμηθευτή για να αφήσουν φέσια, με τα χρέη να ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ.

Αυτά προέρχονται από «ενεργειακούς τουρίστες» και οφειλές από παροχές που απενεργοποιήθηκαν, όπως καταστημάτων που έκλεισαν.

Τα κενά στο Άρθρο 42 έχουν σημαντικό αποτύπωμα στο ύψος στο οποίο διαμορφώνονται οι οφειλές και στον εντοπισμό των ‘φεσσαδόρων’.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως εντοπίζεται στο άθροισμα παλαιών και νέων οφειλών.

Σε όλες τις τάσεις, χαμηλή, μέση, υψηλή, υπολογίζονται αθροιστικά μαζί με τα παλαιά που μάλλον δεν θα εισπραχθούν ποτέ, στα 2,8 δισ. ευρώ.

Οι εμπλεκόμενοι φορείς στην ενεργειακή ευρωπαϊκή αγορά ανανέωσαν στις Βρυξέλλες τη συμφωνία για τις κοινές αρχές και μέτρα που θα ισχύσουν τον ερχόμενο χειμώνα, με στόχο την προστασία των καταναλωτών.

Η κα Ιακωβίδου ανακοίνωσε, ότι εκτός από τη ΡΑΑΕΥ, στους υπογράφοντες συγκαταλέγονται η Eurelectric, το Συμβούλιο των Ευρωπαίων Ρυθμιστών (CEER), η Eurogas, οι Ευρωπαίοι προμηθευτές ενέργειας (EER), ο φορέας των Ευρωπαίων διαχειριστών (DSO Entity), ο οργανισμός των Ευρωπαίων καταναλωτών (BEUC), ο φορέας των τοπικών διανομέων ενέργειας (GEODE), καθώς και η ευρωπαϊκή ομοσπονδία τοπικών και περιφερειακών εταιριών ενέργειας (CEDEC).

Πρόκειται για σημαντικές αρχές, που περιλαμβάνουν μηχανισμούς αλληλεγγύης για να παραμείνει αποδεκτό το αυξημένο κόστος ενέργειας σε σχέση με το εισόδημα, την ολιστική παραδοχή ότι οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην πληρωμή λογαριασμών και για άλλα βασικά αγαθά, οπότε τα μέτρα θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το συνολικό προφίλ τους, τη συμβολή των προμηθευτών στο μέτρο που δεν επιβαρύνονται από οικονομικούς κινδύνους, τη στόχευση μέτρων συνδυαστικά με εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και την αποφυγή διακοπής της ηλεκτροδότησης, όταν αυξάνουν οι τιμές ενέργειας.

Τι λέει η αγορά για τη ρύθμιση που προτείνει η ΡΑΑΕΥ

Το προφίλ των ληξιπρόθεσμων οφειλών (με στοιχεία του Αυγούστου του 2023), παρέθεσε η Ειρήνη Ιακωβίδου, Διευθύντρια Ρύθμισης και Εποπτείας Αγορών Λιανικής και Προστασίας Καταναλωτών της ΡΑΑΕΥ, στο συνέδριο του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας, που διεξήχθη την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη.

Η κ. Ιακωβίδου παρουσίασε παράλληλα την πρόταση της ΡΑΑΕΥ για την επικαιροποίηση του Άρθρου 42, την οποία η Αρχή πρόκειται να θέσει άμεσα σε δημόσια διαβούλευση, ώστε στη συνέχεια να την αποστείλει στο ΥΠΕΝ.

Όπως επισήμανε, η πρόταση της Αρχής δίνει λύση στο πρόβλημα, ενώ όχι μόνο δεν περιορίζει τις αλλαγές προμηθευτή αλλά επιταχύνει το switching.

Επίσης, οδηγεί στη συγκράτηση των εντολών απενεργοποίησης μετρητή, στο πνεύμα της κατεύθυνσης της ευρωπαϊκής Οδηγίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά «βλέπει» θετικά τη φόρμουλα που εισηγείται η ΡΑΑΕΥ για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα. Μάλιστα, στελέχη των ιδιωτών προμηθευτών, που έδωσαν το παρών στο συνέδριο, τάχθηκαν υπέρ της φόρμουλας που έχει επεξεργαστεί η Αρχή.

Ποιοι είναι οι …«φεσσαδόροι»

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κα Ιακωβίδου της ΡΑΑΕΥ, κατά μέσο όρο το 21,5% του υφιστάμενου πελατολογίου κάθε προμηθευτή είναι καταναλωτές με ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Πιο συγκεκριμένα, οι εταιρείες εκπροσωπούν 7,49 εκατ. νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, από τα οποία όπως προαναφέρθηκε τα 1,61 εκατ. έχουν οφειλές. Η μερίδα του λέοντος αφορά τη χαμηλή τάση, με οφειλές 608 εκατ. ευρώ.

Στη χαμηλή τάση, από άποψη αριθμού μετρητών το φαινόμενο έχει μεγαλύτερη έκταση στα νοικοκυριά. Έτσι, χρέη έχουν περίπου 1 εκατ. οικιακοί καταναλωτές, τα οποία αγγίζουν τα 258 εκατ. ευρώ.

Στο πελατολόγιο των εταιρειών, πάντως, μεγαλύτερα χρέη (264 εκατ. ευρώ) έχουν οι επιχειρήσεις χαμηλής τάσης, αν και είναι αριθμητικά πολύ λιγότερες (411.000).

Επίσης, από τους δικαιούχους ΚΟΤ που βρίσκονται στην καταναλωτική βάση όλων των εταιρειών, 158.000 πελάτες έχουν οφειλές ύψους 84 εκατ. ευρώ. Στο υφιστάμενο πελατολόγιο των εταιρειών στη μέση τάση, χρέη έχουν 2.500 επιχειρήσεις, που ανέρχονται σε 118 εκατ. ευρώ.

Μεγαλύτερο είναι το ύψος των οφειλών υπερήμερων πελατών από την υψηλή τάση, στα 472 εκατ. ευρώ.

Στην περίπτωση της ΔΕΗ, στη χαμηλή τάση ανέρχεται σε 20,83% το ποσοστό της υφιστάμενης καταναλωτικής της βάσης με χρέη – δηλαδή περίπου 1,1 στα 5,59 εκατ. πελάτες. Στους ιδιώτες, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 23,66%, με 445.000 υπερήμερους πελάτες στα 1,88 εκατ.

Ωστόσο, η κ. Ιακωβίδου σημείωσε στο συνέδριο πως ο μέσος όρος για τους ιδιώτες είναι παραπλανητικός, καθώς υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Κι αυτό γιατί υπάρχουν εταιρείες όπου οι υφιστάμενοι πελάτες τους με ληξιπρόθεσμα αγγίζουν έως και το 50% του χαρτοφυλακίου τους.

Στη μέση τάση, είναι υπερήμεροι περίπου 1.000 στους 9.600 πελάτες της ΔΕΗ (10,66%), ενώ στους ιδιώτες 1.520 στους 7.350 (20,67%).

Στην υψηλή τάση, χρέη έχουν 23 στους 210 πελάτες της ΔΕΗ (10,95%) και 50 στους 145 των ιδιωτών (34,25%).

Από την άλλη πλευρά, τα 1,64 δισ. «παλιών» οφειλών είναι φέσια που έχουν αφήσει στις εταιρείες 1,3 εκατ. πρώην πελάτες τους.

Στην περίπτωση των νοικοκυριών, τα χρέη ανέρχονται σε 800 εκατ. ευρώ περίπου, από 940.000 οικιακούς καταναλωτές. Επίσης, χρέη 683 εκατ. ευρώ «άφησαν» σε προμηθευτές 322.000 επιχειρήσεις χαμηλής τάσης. Υπενθυμίζεται ότι ο «ενεργειακός τουρισμός» ανθεί στη χαμηλή τάση.

Πως θα εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές

Σφίγγει ο κλοιός για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ετοιμάζει διπλό χτύπημα σε όσους αφήνουν φέσια στους παρόχους, ενώ διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Την αναγγελία έκανε ο υπουργός κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης ο οποίος είπε: «Η ηλεκτρική ενέργεια είναι ένα αγαθό, το οποίο πρέπει να υπάρχει σε κάθε νοικοκυριό, σε ανεκτή τιμή». Όπως εξήγησε: «Το Κράτος είναι υποχρεωμένο να εξασφαλίζει τις κατάλληλες τιμές, όμως δεν έχουμε όλοι την ίδια αντοχή στην ενεργειακή πίεση. Συνεπώς, το γεγονός ότι το Κράτος πάντα πρέπει να φροντίζει για το ηλεκτρικό ρεύμα, δεν σημαίνει ότι το κάνει με τον ίδιο τρόπο για όλους. Κάποιος, για παράδειγμα, που έχει 100.000 ευρώ καταθέσεις, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ενεργειακά ευάλωτος, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται κάποιος που έχει 200 ευρώ καταθέσεις».

Το ΥΠΕΝ ετοιμάζει διπλή παρέμβαση για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών.

Η πρώτη έχει να κάνει με τον εντοπισμό των καταναλωτών εκείνων που επιδεικνύουν μία μόνιμη συμπεριφορά αποφυγής της πληρωμής των λογαριασμών ρεύματος.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σενάρια που εξετάζονται είναι αφενός η δημιουργία ενός Τειρεσία για την ηλεκτρική ενέργεια, ενός συστήματος δηλαδή αντίστοιχου όπου θα καταγράφονται οι οφειλέτες των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας και θα επισημαίνονται εκείνοι οι οποίοι συστηματικά δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Ανάλογη πρόταση έχει κάνει και η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων και είναι το σύστημα Debt Flagging.

Η δεύτερη παρέμβαση, όπως αναφέρουν πληροφορίες, είναι αφού εντοπιστούν οι οφειλέτες να επιδιώκεται η διασταύρωση μέσω των φορολογικών αρχών της οικονομικής τους κατάστασης. Δηλαδή αν διαθέτουν υψηλά εισοδήματα ή και μεγάλη ακίνητη και λοιπή περιουσία να έρχονται τότε αντιμέτωποι και με τις συνέπειες του νόμου.

Επίσης, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετοιμάζει και θεσμικό πλαίσιο για τον περιορισμό του φαινομένου ενεργειακού τουρισμού, δηλαδή όσων εσκεμμένως αλλάζουν συχνά προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να αφήνουν απλήρωτους λογαριασμούς και να αποφεύγουν την ποινή της αποκοπής της παροχής ηλεκτροδότησης.

Σήμερα, η συγκεκριμένη κατηγορία των καταναλωτών βρίσκει χώρο για αυτή τη συμπεριφορά εκμεταλλευόμενη το «παράθυρο» στη νομοθεσία, που έχει ανοίξει μετά την τελευταία απόφαση του ΣτΕ.

Η ΡΑΕΕΥ έχει προτείνει στο ΥΠΕΝ τη θέσπιση της δυνατότητας στους παρόχους να διατηρούν το δικαίωμα αποκοπής σε πρώην πελάτες τους από ένα συγκεκριμένο αριθμό και πάνω απλήρωτων λογαριασμών.

Θα προστατευτούν οι καταναλωτές απο τον Ιανουάριο;

Από τον Ιανουάριο παύει ουσιαστικά η προστασία των καταναλωτών με τις επιδοτήσεις στο ρεύμα.

Με αυτά τα δεδομένα, τέσσερις είναι οι συμφωνηθείσες δράσεις για την προστασία τους:

• 1. Εφαρμογή προγραμμάτων με ευκολίες πληρωμής.
• 2. Αποφυγή εντολών απενεργοποίησης μετρητών.
• 3. Αποφυγή τροποποιήσεων στις συμβάσεις σταθερών τιμολογίων.
• 4. Σαφείς πληροφορίες στους καταναλωτές για να έχουν μία ολοκληρωμένη επισκόπηση των λύσεων που υπάρχουν στη διάθεσή τους.

Από την πλευρά της, η ΡΑΑΕΥ, ενόψει της επιστροφής στο παλιό καθεστώς τιμολόγησης ηλεκτρισμού από τον Ιανουάριο, έχει λάβει μία σειρά ρυθμιστικών πρωτοβουλιών και αποφάσεων, που περιλαμβάνουν την προστασία του θεμελιώδους δικαιώματος των καταναλωτών για επαρκή και διαφανή ενημέρωση της συμβατικής σχέσης με τον προμηθευτή τους, τη Σήμανση Διαφάνειας (διαφορετικά χρώματα για τα είδη τιμολογίων), την απαγόρευση διπλής ρήτρας αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια και την αναγγελία της τιμής χρέωσης, είτε ex ante είτε ex post.

Η ΡΑΑΕΥ, όπως είπε η κα Ιακωβίδου, συναινεί στην αλλαγή του άρθρου 42, στον Κώδικα Προμήθειας, που αφορά στη δυνατότητα μετακίνησης καταναλωτών. Οι όροι που υποστηρίζει η Αρχή εστιάζουν στη διασφάλιση του συγκεκριμένου θεμελιώδους δικαιώματος, στην αποτροπή καταχρηστικής άσκησής του με συνεχή αλλαγή παρόχου χωρίς αποπληρωμή των οφειλών στον προηγούμενο, καθώς έχουν εντοπιστεί στρατηγικοί κακοπληρωτές, στη διασφάλιση του δικαιώματος του προμηθευτή για διεκδίκηση ληξιπρόθεσμων οφειλών και στην υιοθέτηση κανόνων που μπορούν να υποστηριχθούν από το σύστημα του Διαχειριστή, δηλαδή, τον ΔΕΔΔΗΕ.

Η ΡΑΑΕΥ, ειδικότερα, υποστηρίζει την ανάπτυξη συστήματος debt flagging (εντολή επισήμανσης) από τον ΔΕΔΔΗΕ, έτσι ώστε κάθε προμηθευτής να μπορεί να αναφέρει έναν υπερήμερο πελάτη ή αυτόν που έχει αθετήσει τους όρους διακανονισμού, ο πελάτης να γνωρίζει ότι θα επισημανθεί ως υπερήμερος, να αίρεται η επισήμανση όταν ο καταναλωτής ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και αυτόματα μετά από 12 μήνες, η εντολή απενεργοποίησης να γίνεται μετά την εντολή επισήμανσης, η επισήμανση να γίνεται μόνον από δύο προμηθευτές και ο προηγούμενος προμηθευτής να μπορεί να υποβάλει εντολή επισήμανσης και μετά από τρεις μήνες από την αλλαγή παρόχου.

Διαβάστε ακόμη:

• Τζένιφερ Λόρενς: Πιο γυμνή από ποτέ στην τελευταία της ταινία
• Τζένιφερ Λόπεζ: Ύψωσε το μεσαίο δάχτυλο στους παπαράτσι και προκάλεσε αντιδράσεις
• Ο Μελισσανίδης είναι ο μεγάλος… κερδισμένος της Κυριακής
• Πανσέληνος Οκτωβρίου 2023: Πότε θα δούμε το «φεγγάρι του κυνηγού»