Οι πέντε ακριβότεροι πίνακες που βγήκαν στο «σφυρί» το 2023

Μετά το ισχυρό 2022 και την επιστροφή στην κανονικότητα που έφερε το τέλος της πανδημίας του κορωνοϊού για τις αγοροπωλησίες τέχνης και τις δημοπρασίες, το 2023 αποδείχτηκε μια σαφώς πιο… συγκρατημένη χρονιά για τον κλάδο διεθνώς. Αν και ειδικοί του κλάδου «ποντάρουν» σε ανάκαμψη το 2024 βασιζόμενοι κυρίως στις υψηλές αποδόσεις των χρηματιστηριακών αγορών και τα υπερκέρδη που αποκόμισαν μεγαλοεπενδυτές και μεγιστάνες.

Το 2023, οι 100 πιο επικερδείς δημοπρασίες απέφεραν συνολικά 2,4 δισ. δολάρια, καταγράφοντας έτσι μια αισθητή πτώση σε σχέση με τα 4,1 δισ. δολάρια του 2022. Αντιστοίχως, μόλις δύο έργα τέχνης ξεπέρασαν το όριο πώλησης των 100 εκατ. δολαρίων, όταν ένα χρόνο νωρίτερα συνολικά έξι έργα είχαν περάσει το όριο αυτό.

Σε κάθε περίπτωση κάποια αντικείμενα, κυρίως πίνακες, ξεχώρισαν στις δημοπρασίες της προηγούμενης χρονιάς καταγράφοντας εντυπωσιακές επιδόσεις. Τα πέντε, πλέον κερδοφόρα, ήταν τα κάτωθι:

«Η Γυναίκα με το Ρολόι», Πάμπλο Πικάσο – 139,4 εκατ. δολάρια

Περίπου 50 χρόνια από το θάνατο του θρυλικού ζωγράφου, τα έργα του πολυτάλαντου Ισπανού πρωτοπόρου της τέχνης του 20ου αιώνα εξακολουθούν να «σπάνε» ρεκόρ, όταν βγαίνουν στο «σφυρί». Έτσι και το 2023 το έργο του «Η Γυναίκα με το Ρολόι» (Femme a la montre) έγινε το πιο ακριβό έργο που πουλήθηκε μέσα στη χρονιά, «πιάνοντας» τα 139,4 εκατ. δολάρια.

Η πώληση έλαβε χώρα στο πλαίσιο δημοπρασίας του οίκου Sotheby’s για την αξίας άνω των 400 εκατ. δολαρίων ιδιωτική συλλογή της αείμνηστης Νεοϋρκέζας, Έμιλυ Φίσερ Λάνταου, γνωστής για το φιλανθρωπικό της έργο.

Με την τιμή αυτή ο εν λόγω πίνακας έγινε το δεύτερο πιο ακριβό έργο του Πικάσο που πουλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία μετά τις «Γυναίκες του Αλγερίου – εκδοχή Ο» που είχε φτάσει τα 179,4 εκατ. δολάρια, το 2015.

«Κυρία με τη Βεντάλια», Γκούσταβ Κλιμτ – 106,7 εκατ. δολάρια

Θεωρήθηκε η μεγάλη… σταρ της καλοκαιρινής σεζόν των δημοπρασιών στο Λονδίνο και δικαίωσε με το παραπάνω τις υψηλές προσδοκίες που είχαν διατυπωθεί από αναλυτές του κλάδου. Ο λόγος για την «Κυρία με τη Βεντάλια» (Dame mit Fächer) που έγινε το πολυτιμότερο έργο τέχνης που πουλήθηκε ποτέ σε δημοπρασία στην Ευρώπη «πιάνοντας» το ποσό-ρεκόρ των 85,3 εκατ. στερλίνων ή 106,75 εκατ. δολάρια από τους Sotheby’s.

Πέρα από την υψηλότερη τιμή για την Ευρώπη το εν λόγω αριστούργημα αποτέλεσε και νέο ρεκόρ για τον ίδιο τον Αυστριακό ζωγράφο, έναν από τους κυριότερους εκπροσώπους του κινήματος της Απόσχισης της Βιέννης, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο έργο του.

Μετά από ένα ανελέητο ανταγωνισμό προσφορών, νικήτρια αποδείχτηκε η Πάτι Γουόνγκ, ιδρύτρια της Patti Wong Associates που πλειοδότησε για λογαριασμού συλλέκτη από το Χονγκ Κονγκ, επιβεβαιώνοντας έτσι και την τεράστια δυναμική που έχουν αποκτήσει οι συλλέκτες της Ασίας.

«Λίμνη με νούφαρα», Κλωντ Μονέ – 74 εκατ. δολάρια

Στην τρίτη θέση βρίσκουμε ένα διαχρονικό όσο και πάντα δημοφιλή Γάλλο ζωγράφο, τον Κλωντ Μονέ και ένα από τα διάσημα τοπία του, την «Λίμνη με Νούφαρα» («Le bassin aux nymphéas).

Ο «μάστορας» του ιμπρεσιονισμού πλησίαζε τα 80 του χρόνια και με καταρράκτη και στα δύο μάτια, όταν δούλεψε πάνω στο συγκεκριμένο πίνακα. Και πάλι κατάφερε, ωστόσο, να δημιουργήσει ένα τοπίο με ζωντανά χρώματα που γοητεύει τον θεατή.

Tο ενδιαφέρον από επενδυτές και λάτρεις του καλλιτέχνη ενέτεινε και το γεγονός ότι ο πίνακας βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή εδώ και πάνω από 50 χρόνια και δεν είχε παρουσιαστεί ούτε σε έκθεση. Οπότε το άγνωστο σχετικά έργο εξελίχτηκε σε μια λίαν κερδοφόρα πώληση για τον οίκο Christie’s.

«El Gran Espectaculo (Ο Νείλος)», Ζαν Μισέλ Μπασκιά, $67,1 εκατ.

O πίνακας El Gran Espectaculo (Ο Νείλος) του Ζαν Μισέλ Μπασκιά βρίσκεται στην επόμενη θέση αποφέροντας 67,1 εκατ. δολάρια σε δημοπρασία του οίκου Christie’s.

Πρόκειται για μια θεαματική τιμή, κατά 45 εκατ. δολάρια υψηλότερη πάνω από τα επίπεδα που ανέμεναν αναλυτές και ειδικοί, με αποτέλεσμα να θεωρείται δίκαια και η μέγα πώληση-έκπληξη της χρονιάς!

To επιβλητικό τρίπτυχο του Μπασκιά, που περιλαμβάνει σύμβολα και εικόνες που παραπέμπουν στην αρχαία Αίγυπτο, τους Φαραώ και τον Νείλο, βρισκόταν επί 18 χρόνια στην προσωπική συλλογή του Ιταλού μεγιστάνα της μόδας, Βαλεντίνο Γκαραβάνι. Μάλιστα ο ίδιος ο Βαλεντίνο είχε αποτίσει φόρο τιμής στον καλλιτέχνη δημιουργώντας μια συλλογή φορεμάτων με σχέδια γκράφιτι που βασίζονταν σε εικόνες του Μπασκιά.

Σημειωτέον πως ο Βαλεντίνο είχε αγοράσει τον πίνακα και πάλι σε δημοπρασία, το 2005, καταβάλλοντας την ήδη υψηλή τιμή των 5,2 εκατ. δολαρίων.

«Νησί στη λίμνη Άταρζι», Γκούσταβ Κλιμτ, 53,2 εκατ. δολάρια

Στην πέμπτη θέση της «χρυσής» πεντάδας του 2023 συναντάμε και πάλι τον Γκούσταβ Κλιμτ, που είναι άλλωστε και ο μοναδικός ζωγράφος που καταφέρνει να βρεθεί στις πρώτες θέσεις των μέγα πωλήσεων της χρονιάς, όχι με ένα, αλλά με δύο έργα του.

Πρόκειται για το «Νησί στη λίμνη Άταρζι» (Insel im Attersee), που απέφερε 53,2 εκατ. δολάρια σε δημοπρασία των Sotheby’s στη Νέα Υόρκη. Μάλιστα, ήταν ένα ποσό ρεκόρ για έργο του Αυστριακού καλλιτέχνη, το οποίο κατερρίφθη μόλις λίγο καιρό μετά, με την «Κυρία με τη Βεντάλια» και πάλι σε δημοπρασία από τους Sotheby’s.

Ο πίνακας αφορά ένα ειδυλλιακό τοπίο αυστριακής λίμνης με τις πινελιές και τα χρώματα στα νερά της λίμνης να δημιουργούν ένα μαγικό «παιχνίδι» με το φως. Το στοιχείο αυτό, σύμφωνα με ειδικούς, καταδείκνυε και την κρίσιμη σχέση του με τη λεγόμενη «Χρυσή Περίοδο» του ζωγράφου, όταν δημιούργησε πολλά από τα πιο γνωστά έργα του.

Ο πίνακας βρισκόταν αρχικά στην ιδιωτική συλλογή του ιστορικού τέχνης Ότο Κάλιερ, ο οποίος είχε σημαντική συνεισφορά στην ανάδειξη του Κλιμτ και έτερων μοντερνιστών κατά τη μεταπολεμική εποχή. Ο Κάλιερ διέφυγε από την Αυστρία μετά την εισβολή των ναζί και μετακόμισε στις ΗΠΑ, όπου και οργάνωσε την πρώτη έκθεση με έργα του Κλιμτ, κάνοντας έτσι ευρέως γνωστό και δημοφιλές το καλλιτεχνικό έργο του.