Συνάντηση εργασίας πραγματοποίησαν ο Πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας κ. Γιώργος Καββαθάς και ο Γενικός Γραμματέας κ. Δημήτρης Βαργιάμης με τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και τον Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κωνσταντίνο Σκρέκα.

Στο πλαίσιο της συνάντησης συζητήθηκαν ζητήματα που απασχολούν τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.Επιπλέον, κατατέθηκε στη νέα ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης υπόμνημα με τις αναλυτικές θέσεις και τις προτάσεις της ΓΣΕΒΕΕ. Στα βασικά σημεία του υπομνήματος περιλαμβάνονται:

  • Πολιτικές ψηφιακής ανάπτυξης με στόχευση στις μικρές επιχειρήσεις
  • Ενίσχυση της συνεργατικότητας και προώθηση των συνεργατικών σχημάτων
  • Χρηματοδότηση μικρών επιχειρήσεων
  • Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων
  • Θέματα ρύθμισης ανταγωνισμού και αγορών προϊόντων
  • Αντιμετώπιση φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας
  • Επιτροπή Τεχνικών Επαγγελμάτων
  • Ενιαίο Μητρώο Προσώπων τα οποία ασκούν τεχνικά επαγγέλματα

Οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία

Σύμφωνα με το υπόμνημα της ΓΣΕΒΕΕ, ηελληνική οικονομία στις αρχές του 2020 βίωσε ένα ισχυρό εξωγενές σοκ, το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης, με συνέπεια να περιέλθει απότομα σε βαθιά ύφεση που ακολουθήθηκε από επάλληλες ενεργειακές κρίσεις και προβλήματα σε επίπεδο εφοδιαστικών αλυσίδων. Χρειάστηκε μια άνευ προηγουμένου δημοσιονομική παρέμβαση προκειμένου να μετριαστούν οι αρνητικές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Στην Ελλάδα, η πανδημία οδήγησε πολύ γρήγορα σε ραγδαία υποχώρηση των βασικών οικονομικών δεικτών που προσδιορίζουν την οικονομική κατάσταση των ΜμΕ. Η κυβέρνηση, με σκοπό την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών επιπτώσεων της πανδημίας στην οικονομία, έλαβε σταδιακά σειρά μέτρων στήριξης, τα οποία αποσκοπούσαν κυρίως στην ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και στη συγκράτηση της απασχόλησης. Τα μέτρα στήριξης μετρίασαν τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας ενώ βοήθησαν τις επιχειρήσεις να παραμείνουν «ζωντανές» και συγκράτησαν την απασχόληση.

Η εμφάνιση του πληθωρισμού, που από τα μέσα του 2021 και μετά καλπάζει -κυρίως λόγω της υπέρμετρης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας και της διατάραξης των εφοδιαστικών αλυσίδων- εντάθηκε περαιτέρω λόγω των δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων, δημιούργησε νέες προκλήσεις, υποσκάπτοντας τις προσδοκώμενες προοπτικές δυναμικής ανάκαμψης. Περαιτέρω, το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων αυξήθηκε σημαντικά εν μέσω της ενεργειακής κρίσης, ενώ όπως είναι επόμενο ο υψηλός πληθωρισμός απομείωσε τα πραγματικά εισοδήματα και κατ’ επέκταση την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.

Η πλέον σημαντική συνέπεια των πληθωριστικών πιέσεων, όπως αποτυπώνεται στις έρευνες οικονομικού κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, αφορά στη σοβαρή αύξηση του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων, ενώ όπως είναι επόμενο ο υψηλός πληθωρισμός απομείωσε τα πραγματικά εισοδήματα και κατ’ επέκταση την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Με βάση τις έρευνες του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ το κόστος ενέργειας των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων αυξήθηκε μεσοσταθμικά κατά 76%, το κόστος προμήθειας πρώτων υλών και εμπορευμάτων κατά 43,5% και το κόστος καυσίμων οχημάτων κατά 57,8%.

Παρόλα αυτά, η κατάσταση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων φαίνεται πως έχει σταθεροποιηθεί παρουσιάζοντας σημάδια ανάκαμψης, λόγω της ανάταξης της σωρευτικής ζήτησης και της παραγωγικής και επενδυτικής δραστηριότητας, του πλήρους ανοίγματος της οικονομίας, της ανάπτυξης του τουρισμού και των μέτρων που έχουν ληφθεί για στήριξη της οικονομίας. Ωστόσο, σημαντικά προβλήματα παραμένουν λόγω της μακράς περιόδου των διαδοχικών και παράλληλων κρίσεων που συνεχίζουμε να βιώνουμε (π.χ. πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση, κλιματική κρίση).

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΓΣΕΒΕΕ με το παρόν υπόμνημα σημειώνει τους βασικούς άξονες αναπτυξιακής πολιτικής που θεωρεί ότι πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να ενισχυθεί η πορεία ανάκαμψης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Χρηματοδότηση μικρών επιχειρήσεων

Ειδικά η πρόσβαση των μικρών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση αποτελεί ένα διαχρονικό και διαρθρωτικό πρόβλημα για τις μικρές επιχειρήσεις, το οποίο έχει μεν ενταθεί στα χρόνια της κρίσης, υπήρχε όμως ως σημαντικό πρόβλημα και πριν την εκδήλωσή της. Σε όλες τις έρευνες κλίματος του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, ανεξάρτητα από την οικονομική συγκυρία και τα ποσοστά αισιοδοξίας-απαισιοδοξίας, προκύπτει σταθερά μια αναφορά (άνω του 70%) αρνητικών επιδόσεων σχετικά με τη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Η εικόνα αυτή επιβεβαιώνεται και από τις εξαμηνιαίες έρευνες γνώμης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπου η χώρα μας κατατάσσεται σταθερά πρώτη στο χρηματοδοτικό κενό, καθ’ όλη τη διάρκεια που πραγματοποιείται η έρευνα (από το 2009 ως και σήμερα).

Η ΓΣΕΒΕΕ έχει εκφράσει εδώ και καιρό την άποψη ότι το παρόν σύστημα χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης στην Ελλάδα δυσλειτουργεί. Οι περιορισμοί της χρηματοοικονομικής υποδομής είναι εμφανείς και δεν καλύπτουν ολόκληρο το εύρος των αναγκών χρηματοδότησης της χώρας. Είναι επομένως επιτακτική η ανάγκη διεύρυνσης των χρηματοοικονομικών υποδομών της χώρας, καθώς ένα δυσλειτουργικό σύστημα κατανομής των χρηματοδοτικών πόρων σε μια οικονομία δυσχεραίνει την ανάπτυξή της.

Το ερευνητικό ινστιτούτο της ΓΣΕΒΕΕ (ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ) έχει τεκμηριώσει επιστημονικά τα εξής επτά βασικά σημεία που προκύπτουν από τις μελέτες του στο χώρο της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση:

  • Η πρόσβαση των ΜμΕ στη χρηματοδότηση είναι κλιμακούμενα πιο δύσκολη και πιο δαπανηρή όσο μικρότερη είναι η επιχείρηση.

  • Το σχετικά υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης και η σχετικά δυσκολότερη πρόσβαση σε αυτή αποτελούν σημαντικά εμπόδια αποδοτικότητας των ΜμΕ.

  • Οι παράγοντες διαμόρφωσης της χρηματοδότης των ΜΜΕ διαφέρουν από χώρα σε χώρα στην Ευρώπη, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε κάθε χώρα.

  • Οι χρηματοοικονομικές υποδομές επηρεάζουν τον βαθμό αντίδρασης των επιχειρήσεων σε μεταβολές των μακροοικονομικών συνθηκών.

  • Θα πρέπει να γίνεται διαχωρισμός της συνολικής μόχλευσης σε βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη μόχλευση.

  • Επιχειρήσεις διαφορετικών μεγεθών έχουν διαφορετικά επίπεδα πρόσβασης στη χρηματοδότηση, διαφορετικές χρηματοδοτικές ανάγκες και καθορίζουν με διαφορετικό τρόπο την κεφαλαιακή τους διάρθρωση.

  • Οι μικρές επιχειρήσεις (και ιδιαίτερα οι πολύ μικρές) χρειάζονται καθοδήγηση αναφορικά με την εύρεση του κατάλληλου χρηματοδοτικού προϊόντος, καθώς φαίνεται να υπάρχει ένα πληροφοριακό κενό αναφορικά με τα διαθέσιμα προϊόντα.

Στην παρούσα φάση με τις περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες, η χώρα έχει ανάγκη ένα αποτελεσματικό πλαίσιο αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και σήμερα και παρά την πληθώρα συμβούλων και διεθνών φορέων που έχουν εμπλακεί με τη διαδικασία ενίσχυσης και προσέλκυσης των επενδύσεων στην Ελλάδα, απουσιάζει ένα συντεταγμένο σχέδιο διαχείρισης και διάχυσης της πληροφόρησης.Συνολικά, οι παρεμβάσεις που θα πρέπει να αφορούν τη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

  • Θεσμικό πλαίσιο και πολιτικές ενίσχυσης που να οδηγούν στη διαφοροποίηση των εργαλείων και πηγών χρηματοδότησης ώστε να ταιριάζουν στις ανάγκες της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Υπό αυτό το πρίσμα, πρέπει να διερευνηθούν οι δυνατότητες προσαρμογής σύγχρονων εργαλείων μικροχρηματοδότησης, συμμετοχικής χρηματοδότησης, factoring και άλλων μορφών συνεταιριστικής τραπεζικής.

  • Δημιουργία εργαλείων εγγυοδοσίας με βάση τις παρεχόμενες ασφάλειες από τους επιχειρηματίες, ως εγγύηση για λήψη χρηματοδότησης.

  • Συντονισμός και διάχυση πληροφόρησης για το ρόλο και τις λειτουργίες που επιτελούν οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, τη διάρθρωση και τη σκοπιμότητα του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ, την ανάλυση επίδρασης του Αναπτυξιακού Νόμου, τις επενδυτικές ευκαιρίες και τις στρατηγικές επενδύσεις. Ειδικά για τις Στρατηγικές Επενδύσεις, το κράτος οφείλει να δώσει κατευθύνσεις για το παραγωγικό μοντέλο που επιθυμεί με κλάδους-ατμομηχανές.

  • Καθιέρωση σχεδιασμού Επενδυτικού Νόμου ανά 4ετία με ένα συνολικό πλαίσιο σταθερού περιβάλλοντος που θα διασφαλίζει αντίστοιχη σταθερότητα ως προς τις υποχρεώσεις της επιχείρησης (π.χ. φορολογικές, ασφαλιστικές).

  • Συστηματική παρακολούθηση από την ΤτΕ των ροών χρηματοδότησης από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με βάση διάφορες κατηγορίες (μεγέθους επιχείρησης, κλάδοι κ.α.) και δημοσίευση εκθέσεων για λόγους ενημέρωσης και διαφάνειας.

  • Ειδικά προγράμματα για τη χρηματοδότηση νέων μορφών συνεργατικότητας, συνεργατικών σχηματισμών των συνεργατικών επιχειρηματικών μοντέλων.

  • Επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, και παράλληλη μεταβατική καθιέρωση ακατάσχετου λογαριασμού για επιχειρήσεις ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν βραχυπρόθεσμα στα προβλήματα ρευστότητας.

  • Αποτελεσματική ρύθμιση των κόκκινων δανείων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων καθώς και εφαρμογή και εποπτεία τήρησης του Κώδικα Δεοντολογίας από την ΤτΕ. Η εμπιστοσύνη πρέπει να καλλιεργηθεί αμφίδρομα. Για τα κόκκινα δάνεια έχουμε τονίσει επανειλημμένα την ανάγκη εξατομικευμένων λύσεων και άρσης της ομηρίας χιλιάδων επαγγελματιών, μέσα από προγράμματα υποστήριξης εκκαθάρισης και επανεισόδου στην αγορά.

 

Διαβάστε ακόμη: