Την 1η Ιουνίου ενεργοποιείται ο Κώδικας Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής 2ης Ευκαιρίας, το νέο νομοθετικό πλαίσιο που δίνει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις τη δυνατότητα να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους, προς Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες, διαχειριστές δανείων και λοιπούς ιδιώτες πιστωτές.
Συγκεκριμένα, ενεργοποιείται το σκέλος του «Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών» του νόμου 4738/2020.Με την ευκαιρία αυτού του γεγονότος, δίνονται κάποιες χρήσιμες απαντήσεις σε μερικά πρακτικά ερωτήματα, με τη βοήθεια των ενημερωτικών δελτίων της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Τί είναι ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών και σε τι αποσκοπεί; Ποια χρέη μπορούν να ρυθμιστούν με τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών; Εντάσσονται ενήμερες οφειλές;
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών αποτελεί εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης χρηματικών οφειλών προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός αποσκοπεί να παρέχει στους πιστωτές λειτουργικό περιβάλλον διαμόρφωσης προτάσεων ρύθμισης των οφειλών του εκάστοτε οφειλέτη, με σκοπό να αποφύγουν την πτώχευση.
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών παρέχει τη δυνατότητα για την αναδιάρθρωση όλων των οφειλών. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα ελεύθερης διαμόρφωσης της ρύθμισης των οφειλών προς χρηματοδοτικούς φορείς, χωρίς να τίθεται όριο στον αριθμό των δόσεων της ρύθμισης.
Όμως, για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, τίθεται ως ανώτατο όριο δόσεων της ρύθμισης, οι διακόσιες σαράντα (240) δόσεις.
Ποιος λαμβάνει την πρωτοβουλία προκειμένου ένας οφειλέτης να ενταχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;
Η διαδικασία μπορεί να εκκινήσει με πρωτοβουλία είτε του οφειλέτη είτε των χρηματοδοτικών φορέων. Οι χρηματοδοτικοί φορείς δεν υποχρεούνται να υποβάλουν πρόταση ρύθμισης οφειλών, ούτε δεσμεύονται ως προς το περιεχόμενό της πρότασής τους.
Με ποιο τρόπο μπορούν να κινήσουν τη διαδικασία οι πιστωτές (Δημόσιο, Τράπεζες κλπ) και τι γίνεται εάν ο οφειλέτης δεν ανταποκριθεί στην πρόσκληση των πιστωτών του;
Tο Δημόσιο, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ή οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν ως πιστωτές να κινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών κοινοποιώντας στον οφειλέτη με ηλεκτρονική επιστολή (e-mail) ή με δικαστικό επιμελητή ή με συστημένη επιστολή ή με ισοδύναμου τύπου ταχυδρομική επιστολή ή αυτοπρόσωπη παράδοση, πρόσκληση για την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των οφειλών του θέτοντας προθεσμία για την υποβολή αίτησης στην πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ έως 45 ημερολογιακές ημέρες. Η πρόσκληση κοινοποιείται με επιμέλεια του πιστωτή και στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ..
Η μη υποβολή αίτησης από τον οφειλέτη εντός της προθεσμίας που θέτουν οι πιστωτές συνεπάγεται την αυτοδίκαιη περάτωση της διαδικασίας και αξιολογείται σε περίπτωση μεταγενέστερης υποβολής αίτησης από τον οφειλέτη.
Ποιος έχει δικαίωμα να υποβάλει αίτηση ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;
Φυσικό ή νομικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα μπορεί να υποβάλει αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών. Υπάρχουν, όμως, συγκεκριμένες εξαιρέσεις και περιορισμοί.
Ποιες εξαιρέσεις και ποιοι περιορισμοί υπάρχουν ως προς την ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;
Η υποβολή αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών δεν επιτρέπεται εφόσον:
α) ενενήντα τουλάχιστον τοις εκατό (90%) των συνολικών οφειλών του οφειλέτη σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή το σύνολο των οφειλών του προς τα πρόσωπα αυτά δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ,
β) ο οφειλέτης έχει υποβάλει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για την επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση ή για υπαγωγή στη διαδικασία του ν. 3588/2007 (Α’ 153), ή του ν. 3869/2010 (Α’ 130), ή του ν. 4605/2019 (Α’ 52), ή του ν. 4469/2017 (Α’ 62), εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτησή του από τις εν λόγω διαδικασίες, μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών,
γ) ο οφειλέτης έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση,
δ) έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής σε μία από τις αναφερόμενες στην περ. β` διαδικασίες ή στη διαδικασία του άρθρου 68 του ν. 4307/2015, ή έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής του στις παραπάνω διαδικασίες και εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης, ή δεν έχουν παρέλθει δεκαπέντε (15) τουλάχιστον μήνες από την απόφαση υπαγωγής, ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον δώδεκα (12) μήνες από την με οποιοδήποτε τρόπο ολοκλήρωση διαδικασίας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης
ε) εα) οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο, καθώς και κάθε πρόσωπο εντεταλμένο στη διαχείριση νομικού προσώπου από το νόμο ή από ιδιωτική βούληση ή με δικαστική απόφαση, και ιδίως αυτό που φέρει την ιδιότητα του προέδρου ή του διευθύνοντος συμβούλου ή του διαχειριστή ή του εταίρου, έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση για ένα από τα ακόλουθα αδικήματα:
- i) φοροδιαφυγή,
- ii) νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή για τη ρύθμιση οφειλών και 2η ευκαιρία απάτη, σε βαθμό κακουργήματος. Στην περίπτωση της απάτης, αν ο παθών είναι το Δημόσιο ή Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος.
εβ) Ειδικά επί νομικών προσώπων, η ποινική καταδίκη των προσώπων της υποπερ. εα’ πρέπει να αφορά αξιόποινη πράξη που τελέστηκε στο πλαίσιο της δραστηριότητας του νομικού προσώπου που αιτείται την ένταξή του στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών. στ) ο οφειλέτης, ο οποίος έχει εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών του, δεν επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης σε ποσοστό είκοσι τουλάχιστον τοις εκατό (20%). Η επιδείνωση της παρούσας μπορεί να οφείλεται είτε στη μείωση των εισοδημάτων του είτε στην αύξηση των δαπανών του.
Ποια είναι τα αποτελέσματα υποβολής της αίτησης στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών ως προς τα αναγκαστικά μέτρα σε βάρος του οφειλέτη;
Από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αναστέλλονται τα αναγκαστικά μέτρα και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων κατά του οφειλέτη καθώς και η ποινική δίωξη για τα αδικήματα του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 και του άρθρου 1 του α.ν. 86/1967 αναφορικά με τις οφειλές, των οποίων ζητείται η ρύθμιση.
Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος, χωρίς να ισχύει ο χρονικός περιορισμός της παρ. 2 του άρθρου 113 του Ποινικού Κώδικα.
Η αναστολή δεν καταλαμβάνει την διενέργεια πλειστηριασμού ο οποίος έχει προγραμματισθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης από τον οφειλέτη, καθώς και οποιαδήποτε διαδικαστική ενέργεια προπαρασκευαστική της διενέργειας πλειστηριασμού από ενέγγυο πιστωτή (περιλαμβανομένης και της κατάσχεσης).
Η αναστολή παύει με την τυχόν κοινοποίηση προς τον οφειλέτη της απόφασης μη υποβολής πρότασης συμφωνίας αναδιάρθρωσης ή με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο απόρριψη της αίτησης.
Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται για να γίνει αποδεκτή η σύμβαση από το Δημόσιο ή το Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης;
Η σύμβαση γίνεται αποδεκτή από το Δημόσιο ή το Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, εφόσον ικανοποιούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- οι απαιτήσεις του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης δεν υπερβαίνουν, τόσο ως προς το Δημόσιο όσο και ως προς το σύνολο των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, το ποσό του ενός εκατομμυρίου πεντακοσίων χιλιάδων (1.500.000) Ευρώ,
- το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μικρότερο από το σύνολο των απαιτήσεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη,
iii. το περιεχόμενο της σύμβασης αναδιάρθρωσης προέκυψε από το προβλεπόμενο υπολογιστικό εργαλείο.
Στην περίπτωση αυτή, και με την επιφύλαξη της τέλεσης των αδικημάτων της δωροληψίας και της δωροδοκίας υπαλλήλου, ουδείς υπάλληλος του δημοσίου τομέα υπέχει οποιαδήποτε αστική, ποινική ή πειθαρχική για τη ρύθμιση οφειλών και 2η ευκαιρία ευθύνη για την υπογραφή ή αποδοχή της παραχθείσας από το υπολογιστικό εργαλείο συμφωνίας στο πλαίσιο της διαδικασίας του παρόντος κεφαλαίου.
Τι προβλέπεται σχετικά με τη διαγραφή οφειλών;
Αν στη σύμβαση αναδιάρθρωσης προβλέπεται διαγραφή οφειλών προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, αυτή γίνεται κατά σειρά παλαιότητας, από την παλαιότερη οφειλή προς τη νεότερη, με κριτήριο τον χρόνο καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων και όχι τον χρόνο λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής αυτής, είτε η καταβολή γίνεται εφάπαξ είτε σε δόσεις.
Η διαγραφή των οφειλών τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της ολοσχερούς αποπληρωμής των ρυθμιζόμενων οφειλών προς το Δημόσιο ή τον αντίστοιχο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Επί των οφειλών προς το Δημόσιο που ρυθμίζονται δυνάμει της σύμβασης αναδιάρθρωσης δεν υπολογίζονται περαιτέρω τόκοι ή προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης αναδιάρθρωσης και κατά τη διάρκεια ισχύος αυτής, δεν υπολογίζονται τα πρόστιμα του άρθρου 57 ν. 4174/2013 (Α’ 170) (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας), και του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε..
Η διαγραφή βασικής οφειλής παρακρατουμένων φόρων, επιρριπτομένων φόρων προς το Δημόσιο και ασφαλιστικών εισφορών απαγορεύεται.
