ε ένα έργο βαθιά ανθρώπινο συμμετέχει στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών ο καταξιωμένος Ιρανός σκηνοθέτης και συγγραφέας Αμίρ Ρέζα Κουεστάνι, παρουσιάζοντας την παράσταση «Τυφλός δρομέας», στην Πειραιώς 260, στις 20 και 21 Ιουνίου. Ο Κουεστάνι παραδίδει στο κοινό ένα ποιητικό αριστούργημα που κινείται ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία, θέλοντας να μιλήσει για ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες: τη μετανάστευση, τη θέση της γυναίκας, την ελευθερία. Η παράσταση «Τυφλός δρομέας» συνδέει την ιστορία δύο ανθρώπων με την κοινωνική συνθήκη, μιλώντας με συμβολική γλώσσα για την πολιτική κατάσταση στη χώρα του Κουεστάνι, το Ιράν.

Ένας άνδρας γράφει στον λογαριασμό του στο Instagram ότι ο ίδιος και η γυναίκα του, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη φυλακή ως πολιτική κρατούμενη, έχουν υποσχεθεί ο ένας στον άλλον να τρέχουν κάθε βράδυ πλάι στον τοίχο της φυλακής όπου εκείνη κρατείται, ο καθένας από τη δική του πλευρά. Πριν τη σύλληψή της, προπονούνταν για μήνες στο τρέξιμο σχεδιάζοντας να φύγουν από το Ιράν για την Αγγλία. Ετοιμάζονταν να καλύψουν τα 27 χιλιόμετρα της Σήραγγας της Μάγχης τη μόνη στιγμή που θα ήταν αυτό εφικτό, στις πέντε ώρες που μεσολαβούν ανάμεσα στο τελευταίο βραδινό τρένο και την αναχώρηση του πρώτου πρωινού. Αλλά η προπόνησή τους με στόχο μια καλύτερη ζωή διακόπηκε από τη σύλληψη της γυναίκας μια εβδομάδα πριν ξεκινήσουν.

Η ιστορία αυτής της προπόνησης για αγώνα δρόμου μεγάλων αποστάσεων από τη μια και από την άλλη πλευρά ενός τοίχου που χωρίζει τις ζωές των ανθρώπων, γίνεται για τον Κουεστάνι αφετηρία προβληματισμού πάνω στη σύγχρονη ιρανική κοινωνία. Είναι ένας αγώνας που συνεχίζεται υπεράνω εμποδίων. Στη σκηνή βλέπουμε έναν άνδρα και μια γυναίκα. Κουρδισμένοι σ’ έναν λεκτικό μηχανισμό μεγάλης ακρίβειας, οι ξέπνοοι διάλογοί τους πλέκονται με τους εσωτερικούς μονολόγους τους, με την κλασική περσική ποίηση να αντηχεί σε κάθε τους συνειρμό στο σκοτάδι της νύχτας.

Με τα λόγια του Κουεστάνι

Γιατί όμως δημιουργήθηκε ο «Τυφλός δρομέας; Η δραματουργός της παράστασης Samaneh Ahmadian έδειξε για πρώτη φορά στον Κουεστάνι τη φωτογραφία των τυφλών δρομέων δίπλα στους οδηγούς τους στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο. «Δυο κορμιά με τα χέρια δεμένα μεταξύ τους, το ένα με δεμένα μάτια και το άλλο με τα μάτια ορθάνοιχτα, τρέχουν με όλη τους τη δύναμη. Βλέποντας αυτές τις φωτογραφίες κάτι με ταρακούνησε. Αυτή τη φορά, το τρέξιμο που ήταν πάντα μια εικόνα ελευθερίας για μένα, βρήκε έναν καλύτερο τρόπο να ολοκληρώσει τον ορισμό της ελευθερίας» λέει ο Αμίρ Ρεζά Κουεστάνι. «Δεν μπορείς να είσαι ελεύθερος όταν είσαι μόνος. Στην παρουσία των πολλών η ελευθερία και ο αγώνας γι’ αυτήν αποκτούν νόημα» προσθέτει.

Ο Ιρανός σκηνοθέτης θέλει με την παράστασή του να μιλήσει για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα του, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του θεάτρου: «Αφού η κυβέρνηση απάντησε στους διαδηλωτές με σφαίρες, οι άνθρωποι σταδιακά απελπίστηκαν και σύρθηκαν πίσω στον καναπέ τους. Εγώ τότε άρχισα να τρέχω. Για μένα το τρέξιμο ήταν μια εναλλακτική λύση στις διαδηλώσεις που δεν γίνονταν πια και στην ελευθερία που μας είχε αφήσει ξανά. Η ελευθερία είναι μια κατάσταση, όπως και το τρέξιμο. Βάζετε στον εαυτό σας έναν φανταστικό στόχο να μετακινηθείτε από το σημεία Α στο σημείο Β, αλλά ο στόχος σας δεν είναι να κινηθείτε, αλλά μάλλον να βιώσετε την ελευθερία στο ενδιάμεσο. Έτσι ήταν για μένα!».

Ο Κουεστάνι έχει εξοικειώσει το θεατρικό κοινό με τις δυνατές και ποιητικές σκηνοθεσίες του. Με τον «Τυφλό δρομέα» παραδίδει μια δυνατή παράσταση, που βασίζεται σε δύο αξιόλογους Ιρανούς ηθοποιούς, την Ainaz Azarhoush και τον Mohammad Reza Hosseinzadeh, που με τη σειρά τους χαρίζουν εξαιρετικές ερμηνείες.

Κι αν ο Αμίρ Ρεζά Κουεστάνι καταπιάνεται με τα ζητήματα που απασχολούν το σύγχρονο άνθρωπο, είναι για να τα εξερευνήσει με ελεύθερο, νηφάλιο και ποιητικό τρόπο. Όπως εκμυστηρεύτηκε ο σπουδαίος Ιρανός δημιουργός «στόχος δεν είναι να πούμε τα πάντα, να εξηγήσουμε τα πάντα, αλλά να κάνουμε το θεατή ενεργό αφήνοντάς του ένα χώρο για δημιουργία και συναίσθημα».