Με φόντο τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και την ανάγκη για ταχύτερη στρατιωτική κινητοποίηση, η Λευκή Βίβλος για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ετοιμότητα 2030 αναδεικνύει την κομβική σημασία του σιδηροδρομικού δικτύου για την άμυνα της Ευρώπης. Όπως προβλέπεται στο κείμενο της Κομισιόν, δίνεται στρατηγική έμφαση στην ενίσχυση χερσαίων και θαλάσσιων διαδρόμων, αλλά και των κρίσιμων υποδομών που επιτρέπουν την απρόσκοπτη μεταφορά στρατευμάτων και εξοπλισμού σε ολόκληρη την ήπειρο.
Αυτή η νέα πραγματικότητα προσθέτει ισχυρά επιχειρήματα υπέρ της χρηματοδότησης των σιδηροδρομικών έργων, όπως επισημαίνει η Κοινότητα Ευρωπαϊκών Σιδηροδρομικών Εταιρειών και Υποδομών (CER), η οποία μετά τη δημοσιοποίηση της Βίβλου δημοσίευσε ανάλυση που χαρακτηρίζει τους σιδηρόδρομους ως «τη ραχοκοκαλιά των αμυντικών logistics».
Στρατιωτική ετοιμότητα και οικονομικό όφελος
Η CER υπογραμμίζει πως οι σιδηρόδρομοι είναι οι μόνοι ικανοί να μεταφέρουν βαριά και υπερμεγέθη στρατιωτικά μέσα, όπως τα άρματα μάχης Leopard 2 ή Abrams που ξεπερνούν τους 70 τόνους – βάρος που οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί δρόμοι δεν μπορούν να υποστηρίξουν. Η χρήση τρένων για τη μεταφορά τέτοιου όγκου φορτίου προσφέρει ταχύτητα, σταθερότητα και ασφάλεια, ιδίως σε καταστάσεις κρίσης.
Την ίδια ώρα, τα έργα αυτά εξυπηρετούν και οικονομικούς στόχους. Όπως αναφέρει η Λευκή Βίβλος, η ενίσχυση των στρατιωτικών υποδομών είναι συμβατή με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της διασυνδεσιμότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, προωθώντας τον στόχο της «διπλής χρήσης».
Παράλληλα, δίνεται προτεραιότητα στην κυβερνοασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου, το οποίο πρέπει να προστατευτεί από υβριδικές απειλές.
Στην Ελλάδα η αναβάθμιση έχει ήδη ξεκινήσει
Η Ελλάδα εντάσσεται στον νέο στρατηγικό σχεδιασμό μέσω της ανάπτυξης του Διαδρόμου Μεταφορών «Δυτικά Βαλκάνια – Ανατολική Μεσόγειος» (WBEM), που αποτελεί τμήμα του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (TEN-T). Ο Ευρωπαίος Συντονιστής του έργου βρέθηκε πρόσφατα στη χώρα μας, δηλώνοντας ότι τα έργα «προχωρούν βήμα-βήμα».
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η ένταξη του Λιμανιού της Αλεξανδρούπολης στον Διάδρομο Βαλτικής – Μαύρης Θάλασσας – Αιγαίου (BBA), που ξεκινά από τη Φινλανδία και καταλήγει στην Κύπρο, διασχίζοντας μέσω σιδηροδρομικών και θαλάσσιων διαδρομών όλη την ανατολική Ευρώπη και τη βόρεια Ελλάδα.
Οι προτεραιότητες των επόμενων ετών
Σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό της ΕΕ:
- Το κεντρικό δίκτυο μεταφορών πρέπει να ολοκληρωθεί έως το 2030
- Το διευρυμένο δίκτυο θα πρέπει να είναι έτοιμο έως το 2040
Στο επίκεντρο βρίσκονται επίσης η πλήρης εφαρμογή του European Railway Traffic Management System (ERTMS) και η καθιέρωση κοινών Τεχνικών Προδιαγραφών Διαλειτουργικότητας (TSI) σε όλη την ΕΕ.
Όπως τονίζει ο εκτελεστικός διευθυντής της CER, Alberto Mazzola:
«Οι ίδιες υποδομές που θα στηρίξουν την άμυνα της Ευρώπης, θα ενισχύσουν και την ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτό είναι το μέλλον που σχεδιάζουμε πάνω στις ράγες».
