Πρώτα ήρθε η πανδημία. Μετά, ο πόλεμος στην Ουκρανία. Οι δύο απανωτές παγκόσμιες κρίσεις, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα προκαλέσουν μακροχρόνιες αλλαγές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και το παγκόσμιο εμπόριο.
Συγκεκριμένα, ο πόλεμος έχει οδηγήσει πολλές χώρες σε αναθεώρηση των εμπορικών τους εταίρων.
«Εάν η πανδημία μας οδήγησε σε αναθεώρηση των εφοδιαστικών αλυσίδων μας, ο πόλεμος στην Ουκρανία αναδεικνύει την ανάγκη σταθερών και αξιόπιστων εμπορικών εταίρων», ανέφερε ο Peter Martin, στέλεχος της Wood Mackenzie.
Εκατομμύρια τόνοι σιτηρών από την Ουκρανία παραμένουν στα σιλό της χώρας, λόγω του ναυτικού αποκλεισμού της Μαύρης Θάλασσας από τους Ρώσους.
O Martin τόνισε, επίσης, πως «τα δεδομένα αυτά θα οδηγήσουν σε αναθεώρηση των παγκόσμιων εμπορικών συμφωνιών. Η παγκόσμια οικονομία θα γίνει περισσότερο τοπικιστική, με μικρότερης εμβέλειας εφοδιαστικές αλυσίδας και σταθερούς συνεργάτες».
Εμπορικές συμμαχίες
Σύμφωνα με τον Martin, η παρούσα κατάσταση «δεν προμηνύει τέλος της παγκοσμιοποίησης αλλά μεταμόρφωσή του σε συγκεκριμένα συμμαχικά μπλοκ».
«Το δεύτερο μπλοκ ενδέχεται να συμπεριλαμβάνει χώρες που θέλουν να «παίξουν» και στα δύο ταμπλό της Δύσης και της Ρωσίας, όπως η Κίνα και η Ινδία. Θα συνεχίσουν να εισάγουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας από τη Ρωσία, αλλά θα θελήσουν να διατηρήσουν τις καλές τους εμπορικές σχέσεις με τις μεγάλες οικονομίες του πρώτου μπλοκ οι οποίες αποτελούν και κύριους προορισμούς εξαγωγών», συμπλήρωσε.
Εμπορικές διαδρομές
«Οι εμπορικές διαδρομές τόσο από την ξηρά όσο και από τη θάλασσα όσο και οι όγκοι των εμπορευμάτων που μεταφέρονται κατά μήκος τους πρόκειται να επηρεαστούν», τόνισε ο Martin.
Από την εκκίνηση του πολέμου, οι ναυτιλιακές αποφεύγουν τη Μαύρη Θάλασσα λόγω της δραστηριότητας του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού το οποίο έχει σχεδόν αποκλείσει τη διεθνή εμπορική ναυτιλία. Αυτό, προφανώς, έχει οδηγήσει σε καθυστερήσεις στους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λιμένες λόγω της αλλαγής των δρομολογίων των πλοίων.
Σύμφωνα με τον Tursa «η στρατιωτική δραστηριότητα στη Μαύρη Θάλασσα, οι συνεχιζόμενες επιθέσεις κατά των ουκρανικών λιμανιών και η ναρκοθέτηση της θάλασσας έχουν κάνει την εμπορική ναυτιλία αδύνατη. Ορισμένες προτάσεις για το “άνοιγμα” της θαλάσσιας οδού της χώρας βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση, αλλά η εύρεση λύσης δεν είναι εύκολη».
Η Ουκρανία προσπαθεί -πια- να δημιουργήσει χερσαίες και ποτάμιες οδούς μεταφοράς των τροφίμων σε άλλες χώρες.
«Αν και η χωρητικότητα των εναλλακτικών τρόπων αυτών ενδέχεται να αυξηθεί μακροπρόθεσμα, οι εξαγωγές τέτοιου τύπου είναι πολύ πιο δύσκολες από τις θαλάσσιες, δεδομένου του ότι η Ρωσία συνεχίζει να πλήττει τους ουκρανικούς σιδηρόδρομους με πυραυλικές επιθέσεις», σημείωσε ο Tursa.
Nικητές και ηττημένοι
Αρκετές οικονομίες στη νοτιοανατολική Ασία, τη Λατινική Αμερική και την Αφρική θα βγουν κερδισμένες από την ανακατάταξη του παγκόσμιου εμπορίου.
«Θα υπάρξει εκτροπή των εξαγωγών, οδηγώντας στην εύρεση νέων, εναλλακτικών αγορών τόσο για τα αγαθά όσο και για τις υπηρεσίες. Αν και η Ρωσία θα καταφέρει να βρει ορισμένες εναλλακτικές όσον αφορά τους εμπορικούς εταίρους της, θα βγει σε γενικά επίπεδα χαμένη, αφού θα αποκλειστεί από μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας», ανέφερε ο Martin.
Tα lockdown στην βιομηχανική «καρδιά» του πλανήτη, Κίνα, έχουν επίσης συμβάλλει στην μεταβλητότητα της παγκόσμιας οικονομίας.
Σύμφωνα με τον Christian Roeloffs, ιδρυτή και CEO της Container xChange «αναμένουμε μείωση της εξάρτησης από την Κίνα και περιορισμό των εμπορικών διαδρομών μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης».
Οι αλλαγές αυτές ενδέχεται να επωφελήσουν οικονομίες όπως το Βιετνάμ το οποίο έχει προσελκύσει μεγάλο αριθμό πολυεθνικών τα τελευταία χρόνια.
Από την άλλη πλευρά, όμως, μέρη όπως η Σιγκαπούρη, η οποία αποτελεί μέχρι τώρα «στάση» των εμπορικών πλοίων, θα μπορούσαν να βγουν χαμένα από την αναδιαμόρφωση αυτή. Οι ναυτιλιακές ενδέχεται να μετακινούνται από το Βιετνάμ και την Καμπότζη κατευθείαν στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ.
«Αρκετές εταιρείες έχουν μεταφέρει τις μονάδες παραγωγής τους πιο κοντά έτσι ώστε να μειώσουν τις καθυστερήσεις στις αποστολές προϊόντων», ανέφερε ο Jason McMann της Morning Consult, προσθέτοντας πως «οι εταιρείες ενδέχεται να αυξήσουν τα αποθέματά τους για την αποφυγή ελλείψεων σε περίπτωση μελλοντικών προβλημάτων».
