Το Ισραήλ και η Χαμάς κατέφυγαν για ακόμη μία φορά σε ανοικτές εχθροπραξίες. Η αίσθηση του déjà vu, την ώρα οι πυραυλικές επιθέσεις της ριζοσπαστικής οργάνωσης κατά ισραηλινού εδάφους αντιμετωπίζονται με αντίποινα αεροπορικών επιδρομών στη Γάζα, συμπληρώνεται από δηλώσεις πολιτικών παραγόντων στη Δύση, οι οποίοι επαναλαμβάνουν μια χαρακτηριστική φράση: “Το Ισραήλ έχει δικαίωμα να υπερασπίζεται τον εαυτό του“.

Αυτό είναι αναμφίβολα αλήθεια. Ωστόσο, είναι εξίσου σαφές ότι οι ισραηλινές ενέργειες είναι απίθανο να καταστρέψουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Χαμάς. Ούτε, εξάλλου, η υπενθύμιση στην πράξη της στρατιωτικής υπεροχής έναντι ενός τεχνολογικά πρωτόγονου εχθρού θα κρύψει τις νέες “αχίλλειες πτέρνες” που εμφανίζει το εβραϊκό κράτος.

Υπονόμευση της εσωτερικής ειρήνης

Οι σοκαριστικές εικόνες των λιντσαρισμάτων και των συγκρούσεων μεταξύ Αράβων και Εβραίων πολιτών εντός Ισραήλ υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η πιο σημαντική απειλή για τη σημερινή και τη μελλοντική σταθερότητα της χώρας είναι πλέον εσωτερική. Περίπου ένας στους πέντε Ισραηλινούς είναι Άραβας, απόγονος των Παλαιστινίων που έμειναν στη χώρα μετά τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948 – με τους Αραβοϊσραηλινούς να είναι και εδώ και πολύ καιρό δυσαρεστημένοι.

Αισθανόμενοι περιθωριοποιημένοι ακόμη περισσότερο μετά την υιοθέτηση νομοθεσίας, το 2018, που διακηρύσσει την ανάγκη εβραϊκής πλειοψηφίας εντός Ισραήλ έναντι όλων των υπόλοιπων εθνοθρησκευτικών ομάδων του πληθυσμού, αλλά και από την ενσωμάτωση στην κεντρική πολιτική σκηνή κομμάτων ρητά ρατσιστικών και ακροδεξιών, οι Αραβοϊσραηλινοί έχουν πλέον περάσει σε φάση ανοικτής “ανταρσίας”.

Η συλλογική βία η οποία έχει ξεσπάσει μεταξύ Εβραίων και Αράβων δεν πρέπει να υποτιμάται: αντιπροσωπεύει μια κομβική στιγμή για την ιστορική πορεία του Ισραήλ, καθώς οι παραδόσεις συνύπαρξης δεν μπορούν να αναδομηθούν εύκολα, όταν έχουν παραβιαστεί τόσο βάναυσα. Η πικρή ιστορία της “αδελφοκτονίας” μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν μάς διδάσκει ότι η κληρονομιά του μίσους και της καχυποψίας διαβρώνει μια χώρα από τα μέσα, καθιστώντας την ακόμη πιο ευεπίφορη σε ακροδεξιά κινήματα.

Ισραήλ και Δύση

Οι εξωτερικές προκλήσεις για το Ισραήλ πολλαπλασιάζονται επίσης. Οι αντανακλαστικές δηλώσεις υπέρ του Τελ Αβίβ από δυτικούς πολιτικούς έχουν αποκρύψει την – εδώ και καιρό – έντονη ανησυχία που αισθάνονται πολλοί εξ αυτών για την κατεύθυνση της χώρας. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ συνόψισε την ένταση αυτή το 2011, μετά από ένα κρίσιμο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών με κριτική κατά του Ισραήλ, το οποίο τόσο η Γερμανία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν για πρώτη ίσως φορά υποστηρίξει.

Ερεθισμένη από την επίθεση που εξαπέλυσε για το θέμα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, η Μέρκελ φέρεται τότε να είχε απαντήσει: “Πώς τολμάτε; … Δεν έχετε κάνει ούτε ένα βήμα για την προώθηση της ειρήνης“.

Σφυρηλατώντας στενές σχέσεις με ηγέτες όπως οι Ναρέντρα Μόντι, Ζαΐρ Μπολσονάρο και Βίκτορ Ορμπάν, ο Νετανιάχου περιφρόνησε ανοιχτά την κυβέρνηση Ομπάμα όταν η τελευταία προσπάθησε να θέσει υπό αμφισβήτηση το πρόγραμμα εποικισμού του Ισραήλ στην παλαιστινιακή Δυτική Όχθη. Σε μια άλλη περίπτωση μυωπικής πολιτικής, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ συνέδεσε τη χώρα του στενά με τη ρεπουμπλικανική δεξιά των ΗΠΑ, καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διευκόλυνε μια σειρά διπλωματικών νικών του.

Ο Τραμπ διέρρηξε την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, μετέφερε την αμερικανική πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ, περιέκοψε ολοκληρωτικά την αμερικανική βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους και επόπτευσε την επίτευξη συμφωνιών οριστικής ειρήνευσης μεταξύ του Ισραήλ και αραβικών καθεστώτων του Κόλπου.

Στο “παιχνίδι” και η Κίνα

Όμως ούτε οι φιλικοί προς τον Τραμπ “δεσποτικοί” κυβερνήτες αραβικών χωρών δεν μπορούν να παραμείνουν σιωπηλοί όταν η ισραηλινή αστυνομία πραγματοποιεί επιχειρήσεις στον τρίτο ιερότερο τόπο του Ισλάμ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία έχει υιοθετήσει μια σχετικά πιο ισορροπημένη στάση στο ζήτημα Ισραήλ – Παλαιστίνης, δεν μπορεί να κάνει και πολλά, τη στιγμή μάλιστα που η Κίνα, ενθουσιώδης από την επιτυχία της “διπλωματίας των εμβολίων” της, μπαίνει στο παιχνίδι.

Η πρόσφατη εξαήμερη περιοδεία του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών Wang Yi στη Μέση Ανατολή διακήρυξε την πρόθεση της χώρας να εμπλακεί στο πιο περίπλοκο ζήτημα της ευρύτερης περιοχής. Η Κίνα προσφέρθηκε ακόμη και να φιλοξενήσει ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων ηγετών.

Η αυξανόμενη πολιτική “γειτνίαση” του Πεκίνου με το Ιράν δεν πρέπει να αφήνει σε κανέναν αμφιβολίες για το ποια πλευρά είναι πιθανό να ευνοήσει μια τέτοια πρωτοβουλία.

Ηθικό έρεισμα

Το πιο σημαντικό, το Ισραήλ χάνει σταθερά το ηθικό του έρεισμα ως ένα έθνος-κράτος που χτίστηκε για – και από – τα θύματα τερατωδών εγκλημάτων κατά των εβραίων. Για πολλούς Ευρωπαίους και Αμερικανούς που γεννήθηκαν μετά το 1945, το Ολοκαύτωμα ήταν ο κύριος, αν όχι ο μοναδικός ακρογωνιαίος λίθος για την ηθική και ιστορική τους ευαισθητοποίηση. Αυτό προκαλούσε μια κατανοητή, βαθιά συναισθηματική ταύτιση με το Ισραήλ και μια σταθερή υποστήριξή του, ειδικά όταν η χώρα αντιμετώπιζε υπαρξιακές απειλές.

Σήμερα, μια νεότερη γενιά Δυτικών μαθαίνει για παλαιότερα και σχετικά ανεξερεύνητα εγκλήματα βασισμένα στη θεωρία της “λευκής υπεροχής” (γενοκτονίες, δουλεία και αποικιοκρατία) και τις εκδηλώσεις της κληρονομιάς των παραπάνω σε δομικές μορφές σκληρότητας και αδικίας στον σύγχρονο κόσμο. Αγάλματα ανατρέπονται, εκπαιδευτικά προγράμματα αναθεωρούνται με σκοπό την επίτευξη μεγαλύτερης πολυσυλλεκτικότητας και ποικιλομορφίας, ενώ έχει προταθεί έως και η χορήγηση αποζημιώσεων για ιστορικά θύματα ρατσιστικών καθεστώτων.

Το Ισραήλ, το οποίο πρόσφατα κατηγορήθηκε από το Παρατηρητήριο Human Rights Watch σε μια έκθεση 224 σελίδων για “εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας”, μοιάζει να “φλερτάρει” με πολιτικές  που εξοργίζουν την πολιτικοποιημένη νεολαία στη Δύση.

Ο ιστορικός Tony Judt, ο οποίος ήταν ένθερμος σιωνιστής στα νιάτα του, προειδοποιούσε το 2003 ότι “η ίδια η ιδέα ενός εβραϊκού κράτους – ενός κράτους στο οποίο οι εβραίοι και η εβραϊκή θρησκεία θα έχουν αποκλειστικά προνόμια από τα οποία οι μη εβραίοι πολίτες θα αποκλείονται στο διηνεκές – έχει ρίζες σε άλλες εποχές και τόπους”.

Το Ισραήλ, φυσικά, έχει κάθε δικαίωμα να αμύνεται ενάντια στους πυραύλους της Χαμάς. Όπως πάντα, το ασκεί και θα συνεχίσει να το ασκεί δυναμικά. Ωστόσο, απέναντι σε πολλούς άλλους σαφείς και παρόντες κινδύνους οι οποίοι το απειλούν στον σύγχρονο κόσμο, το εβραϊκό κράτος μοιάζει ολοένα και πιο ανυπεράσπιστο.

Του Pankaj Mishra

Δείτε όλες τις  τελευταίες Ειδήσεις  από την  Ελλάδα  και τον  Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο  Radar.gr.