Καθ’ οδόν για τις παραλίες ή πριν από το παραδοσιακό εορταστικό μπάρμπεκιου, κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο στο Κέιπ Τάουν, πολλοί Νοτιοαφρικανοί σταματούν στον Καθεδρικό του Αγίου Γεωργίου, την ενορία του πρώην αρχιεπισκόπου Ντέσμοντ Τούτου, μιας εμβληματικής προσωπικότητας του αγώνα κατά του απαρτχάιντ, ο οποίος απεβίωσε σήμερα.

«Έκανε τόσα για τον αγώνα κατά του απαρτχάιντ. Για μας, τους μαύρους…» είπε ο Μπρεντ Γκολάιαθ, 44 ετών, προτού να ξεσπάσει σε λυγμούς.

Ο Τούτου, που είχε βραβευτεί με το Νόμπελ Ειρήνης το 1984 και τα τελευταία χρόνια έδινε μάχη με τον καρκίνο, έσβησε τα ξημερώματα σε ηλικία 90 ετών.

Σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας κυριαρχεί η εικόνα του μικρόσωμου ιερέα με τα βιολετί άμφια, να χορεύει δίπλα στον Δαλάι Λάμα ή να χαμογελάει πλατιά, δίπλα στον φίλο του, τον Νέλσον Μαντέλα.

Κρατώντας από το χέρι την εγγονή της, η 67χρονη Μίριαμ Μοκουάντι, πήγε στον Καθεδρικό του Κέιπ Τάουν. «Είναι αλήθεια, ο Τούτου ήταν ήρωας. Αγωνίστηκε για εμάς. Είμαστε ελεύθεροι χάρη σ’ αυτόν. Χωρίς αυτόν, η χώρα μας θα ήταν χαμένη», σχολίασε.

Η είδηση του θανάτου του αρχιεπισκόπου που είχε ταυτιστεί με τη «συνείδηση» της Νότιας Αφρικής, έπεσε σαν κεραυνός πριν από την πρωινή λειτουργία. Πολύ γρήγορα, η αστυνομία απέκλεισε τη συνοικία. Έξω από τον καθεδρικό τοποθετήθηκε ένα βιβλίο συλλυπητηρίων, για τα πρώτα μηνύματα προς τον «Αρτς», όπως τον αποκαλούσαν με τρυφερότητα οι συμπατριώτες του.

«Πόσο θλίβομαι που έγινε αυτό. Σίγουρα η οικογένειά του θα αισθάνεται κάποια ανακούφιση, επειδή ο πατήρ Ντέσμοντ υπέφερε πολύ τις τελευταίες εβδομάδες», αποκάλυψε από τον άμβωνα ο ιερέας Μάικλ Γουίντερ.

Μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, με τον Τούτου χαμογελαστό, τοποθετήθηκε στο κιγκλίδωμα. Από κάτω, πιστοί και περαστικοί άρχισαν να αφήνουν μπουκέτα με λουλούδια.

«Εγώ γεννήθηκαν στο τέλος του απαρτχάιντ αλλά όλη μου η οικογένεια μιλούσε για τον Τούτου και μαθαίναμε για αυτόν στην ιστορία του λυκείου», είπε η Αμάντα Ξαλαμπίλε, 30 ετών, που σταμάτησε για λίγο στον ναό, μαζί με τα δύο της παιδιά, καθ’ οδόν για το πάρκο.

Σήμερα δεν προβλέπεται να γίνει κάποια επίσημη τελετή. Όμως το περίφημο Μάουντ Τέιμπλ, ο λόφος που δεσπόζει στην πόλη, θα φωτιστεί με βιολετί χρώμα από τις 8 το βράδυ, μέχρι να γίνει η κηδεία, η ημερομηνία της οποίας δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.

Αγώνας για το Απαρτχάιντ

Συγγενείς του Τούτου, στηρίζοντας ο ένας τον άλλον, συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του στο Κέιπ Τάουν, όπου η αστυνομία είχε λάβει μέτρα. Πίσω από την ταινία ασφαλείας, μια γυναίκα, ντυμένη με σορτσάκι και ένα ελαφρύ μπλουζάκι, έτεινε ένα μπουκέτο με λουλούδια: «Για την οικογένεια», είπε απλά στους αστυνομικούς.

Στο άλλο σπίτι του Ντέσμοντ Τούτου στο Σοβέτο, οι κουρτίνες είναι κλειστές. Έξω από το σπίτι, που απέχει μερικές δεκάδες μέτρα από το μουσείο του Νέλσον Μαντέλα, πολλοί νέοι τραβούσαν φωτογραφίες και σέλφι. «Τον βλέπαμε παλιότερα, όταν έκανε τζόγκινγκ το πρωί (…) εμείς οι γείτονες είμαστε πραγματικά συγκινημένοι», είπε ο Λεράτο, ένας ηλικιωμένος άνδρας, στον δρόμο Βιλακάζι.

Ο Ντέσμοντ Τούτου έγινε γνωστός παγκοσμίως για τον αγώνα που έδωσε τα δύσκολα χρόνια του απαρτχάιντ. Οργάνωσε ειρηνικές διαδηλώσεις κατά του διαχωρισμού και τάχθηκε υπέρ της επιβολής διεθνών κυρώσεων στο καθεστώς της Πρετόρια. Για τον Στίβεν Μορέο, τον Αγγλικανό αρχιεπίσκοπο του Γιοχάνεσμπουργκ, «η κληρονομιά του είναι η αγάπη του για όλους (…) έλεγε πάντα ότι ο Θεός δεν είναι ο Θεός των χριστιανών αλλά όλου του κόσμου».