Ένα νέο πλαίσιο επιδότησης ανεργίαςδοκιμάζεται ήδη στη χώρα, σηματοδοτώντας μια ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο στήριξης όσων χάνουν τη δουλειά τους. Το πιλοτικό πρόγραμμα του νέου επιδόματος ανεργίας, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2025, αναμένεται ναολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, με στόχο να αξιολογηθεί πλήρως και να επεκταθεί σε όλους τους νέους ανέργους.
Μέχρι στιγμής, 12.000 δικαιούχοι έχουν ενταχθεί στο νέο καθεστώς, ενώ περισσότεροι από 2.000 εξ αυτών έχουν ήδη επιστρέψει στην εργασία πριν ολοκληρωθεί η επιδότηση. Το πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ, θα φτάσει το ανώτατο όριο των 15.000 συμμετεχόντων έως τον Φεβρουάριο του 2026, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η τελική του αποτίμηση.
Αναλογικό και εμπροσθοβαρές σύστημα
Το νέο μοντέλο διαφοροποιείται ριζικά από το ισχύον καθεστώς. Το επίδομα καταβάλλεται εμπροσθοβαρώς, δηλαδή υψηλότερο τους πρώτους μήνες της ανεργίας, για να στηρίξει ουσιαστικά όσους βρίσκονται αιφνιδίως χωρίς εργασία. Το ποσό μπορεί να φτάσει έως τα 1.295 ευρώ, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και το ύψος των αποδοχών του δικαιούχου.
Στη συνέχεια, το ποσό μειώνεται σταδιακά, ώστε να λειτουργεί ως κίνητρο επανένταξης στην αγορά εργασίας. Η επιδότηση μπορεί να διαρκέσει έως 24 μήνες, ανάλογα με το ιστορικό ασφάλισης, ενώ ο αλγόριθμος επιλογής συγκρίνει το επίδομα που θα λάμβανε ο άνεργος με το τωρινό και το νέο σύστημα, εντάσσοντάς τον αυτόματα στο πιο ευνοϊκό.
Ποιοι δικαιούνται το νέο επίδομα
Το νέο σύστημα εισάγει αυστηρότερα κριτήρια για τη χορήγηση της παροχής.
Απαιτούνται 175 ημέρες ασφάλισης (έναντι 125 σήμερα), ενώ για τους οικοδόμους το όριο αυξάνεται επίσης από 100 σε 175 ημέρες. Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην ενίσχυση της ανταποδοτικότητας, συνδέοντας το ύψος της παροχής με τις εισφορές και τα χρόνια εργασίας.
Το νέο επίδομα αποτελείται από δύο μέρη:
Το σταθερό μέρος, που υπολογίζεται ως ποσοστό του κατώτατου μισθού και μειώνεται σταδιακά:
- 70% στο πρώτο τρίμηνο
- 60% στο δεύτερο
- 50% στο τρίτο
- 40% στο τέταρτο
- Αν η επιδότηση συνεχιστεί δεύτερο έτος, περιορίζεται στο 30% και 20% αντίστοιχα.
Το μεταβλητό μέρος, που αυξάνεται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και τις μέσες αποδοχές, ενισχύοντας τον ανταποδοτικό χαρακτήρα του συστήματος.
Κατά μέσο όρο, το ποσοστό επιδότησης παραμένει κοντά στο 55% του κατώτατου ημερομισθίου, όπως και στο σημερινό καθεστώς. Ωστόσο, σε αντίθεση με το σταθερό μοντέλο των 540 ευρώ, το νέο σύστημα αποτυπώνει τη σχέση εισφορών – παροχών, προσαρμοσμένο στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Ο δείκτης της «απασχολησιμότητας» – δηλαδή ο βαθμός στον οποίο το επίδομα βοηθά τον δικαιούχο να επανενταχθεί στην εργασία – θα αποτελέσει το βασικό κριτήριο επιτυχίας.
Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, η χώρα θα αποκτήσει για πρώτη φορά ένα δίκαιο, προσαρμοστικό και βιώσιμο σύστημα ενίσχυσης της ανεργίας, ικανό να στηρίζει ουσιαστικά όσους χρειάζονται μια νέα αρχή στην επαγγελματική τους ζωή.
