Ένα ολιστικό σχέδιο για την επανεκκίνηση της αγοράς κατοικίας προετοιμάζει το Μέγαρο Μαξίμου, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αναμένεται να παρουσιάσει –το αμέσως επόμενο διάστημα– ένα πακέτο μέτρων που φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα το πρόβλημα της χαμηλής προσφοράς και των χιλιάδων “παγωμένων” ακινήτων που παραμένουν ανενεργά εδώ και δεκαετίες. Το σχέδιο στοχεύει σε τρεις άξονες: ανακαινίσεις, ξεμπλοκάρισμα σχολαζουσών περιουσιών, και κίνητρα για επιστροφή κατοικιών στη μακροχρόνια αγορά.
Η νέα εικόνα της αγοράς: 700.000 κλειστές κατοικίες – πάνω από 2 εκατ. παγωμένα ακίνητα
Η πιο πρόσφατη χαρτογράφηση δείχνει ότι πάνω από 700.000 κατοικίες παραμένουν κλειστές πανελλαδικά, ενώ τα συνολικά ακίνητα που δεν διατίθενται στην αγορά –λόγω χρεών, κληρονομικών εμπλοκών, δικαστικών εκκρεμοτήτων ή παντελούς αδυναμίας ανακαίνισης– ξεπερνούν τα 2 εκατομμύρια.
Στον Δήμο Αθηναίων μόνο, εντοπίζονται περίπου 117.000 κενές κατοικίες, ενώ στην Αττική το 77% των κλειστών διαμερισμάτων είναι άνω των 35 ετών και απαιτούν πλήρη ανακαίνιση για να ξαναγίνουν κατοικήσιμα. Πολλοί ιδιοκτήτες δηλώνουν πως –αν και θέλουν να ενεργοποιήσουν το ακίνητό τους– δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος αναβάθμισης, με αποτέλεσμα μεγάλοι όγκοι αποθέματος να μένουν εκτός αγοράς.
Σχολάζουσες περιουσίες: 600.000 αποποιήσεις σε μία δεκαετία
Μεγάλο μέρος του παγωμένου αποθέματος αφορά ακίνητα εγκλωβισμένα σε νομικές διαδικασίες. Οι 600.000 αποποιήσεις κληρονομιάς μεταξύ 2010-2020 δημιούργησαν μια τεράστια κατηγορία σχολαζουσών περιουσιών, που σήμερα ούτε μπορούν να αξιοποιηθούν, ούτε να πωληθούν. Ακόμη κι όταν αποδεσμευτούν, θα απαιτήσουν εκτεταμένες παρεμβάσεις, γεγονός που καθυστερεί ακόμη περισσότερο την επιστροφή τους στην αγορά.
Το νέο «Ανακαινίζω» – Πλήρης αναβάθμιση κατοικιών με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
Για πρώτη φορά στην Ευρώπη, πρόγραμμα ανακαίνισης θα χρηματοδοτεί γενικές ανακαινίσεις και όχι μόνο ενεργειακές παρεμβάσεις. Το νέο «Ανακαινίζω», που αναμένεται να ξεκινήσει το 2026, έχει προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ και στόχο την ανακαίνιση 15.000–20.000 κατοικιών, κυρίως κλειστών και παλαιών διαμερισμάτων της δεκαετίας ’80–’90 και προγενέστερων.
Τα βασικά χαρακτηριστικά:
- Αφορά ακίνητα με άδεια έως 31.12.1990 και έως 120 τ.μ.
- Επιδοτείται γενική ανακαίνιση με πλαφόν 300 €/τ.μ.
- Μέγιστη ενίσχυση ανά κατοικία περίπου 36.000 ευρώ
- Ποσοστό επιδότησης 80%-90%, με προσαυξήσεις για:
- τρίτεκνους/πολύτεκνους
- νοικοκυριά ΑμεΑ
- ακίνητα σε νησιά ή ορεινές περιοχές
Ένα τυπικό διαμέρισμα 50 τ.μ. μπορεί να λάβει 15.000 ευρώ, φέρνοντας ξανά στη ζωή κατοικίες που σήμερα είναι μη αξιοποιήσιμες.
Airbnb – Φοροκίνητρα για επιστροφή στη μακροχρόνια μίσθωση
Η κυβέρνηση συνεχίζει να πιέζει προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της κλασικής αγοράς ενοικίων. Η τριετής απαλλαγή φόρου εισοδήματος για ιδιοκτήτες που:
- ανοίγουν κλειστά σπίτια
- σταματούν τη βραχυχρόνια μίσθωση
- συνάπτουν συμβόλαια κύριας κατοικίας
θεωρείται μια από τις πλέον αποδοτικές παρεμβάσεις. Το μέτρο αφορά ακίνητα κάτω των 120 τ.μ. που ήταν κενά ή σε Airbnb για τουλάχιστον 3 χρόνια.
«Σπίτι μου 2» – Νέα όρια, 9.000 νέοι δικαιούχοι μέχρι το 2026
Η δεύτερη φάση του «Σπίτι μου» αυξάνει τα εισοδηματικά όρια:
- 25.000 € για άγαμους
- 35.000 € για έγγαμους + 5.000 €/παιδί
- 39.000 € για μονογονεϊκές οικογένειες
Με βάση τις εκτιμήσεις, 9.000 νέοι θα μπορέσουν να αγοράσουν κατοικία μέσα στο 2026, ενισχύοντας τη ζήτηση σε συνδυασμό με την προσφορά που θα προκύψει από την ενεργοποίηση των ανενεργών ακινήτων.
Ο στόχος: εξισορρόπηση της αγοράς και επαναφορά χιλιάδων κατοικιών
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο συνδυασμός των νέων μέτρων –
Ανακαινίζω + Σπίτι μου 2 + φορολογικά κίνητρα + απελευθέρωση σχολαζουσών περιουσιών –
θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για την πρώτη μεγάλη εξισορρόπηση στην αγορά κατοικίας μετά από πολλά χρόνια.
Με την προσφορά να παραμένει μειωμένη και τη ζήτηση αυξημένη, το στοίχημα είναι να ενεργοποιηθεί ο «κρυμμένος» οικιστικός πλούτος της χώρας. Και το νέο στεγαστικό σχέδιο Μητσοτάκη μοιάζει σχεδιασμένο ακριβώς για αυτό.
