Οι εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας, η πρόθεση της ελληνικής πλευράς να απλώσει όσο μεγαλύτερη «ομπρέλα» προστασίας σε ΜμΕ με «οριζόντιες ρυθμίσεις» και οι σοβαρές εκκρεμότητες της νέας αξιολόγησης που άπτονται θεμάτων συνδεόμενων με την πανδημία όπως το πτωχευτικό ή ο «Ηρακλής 2» καθιστούν ιδιαίτερα σημαντική τη νέα διαδικασία μεταμνημονιακής αξιολόγησης που ήδη ξεκίνησε σε τεχνικό επίπεδο.

Έτσι η πρόθεση του υπ. Οικονομικών να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα για κάλυψη δανείων που έλαβαν προ πανδημίας πολλές επιχειρήσεις και ήδη βρίσκονται σε δυσκολία αναμένεται να είναι από τα βασικά θέματα συζήτησης. Έτσι το υπ. Οικονομικών ετοιμάζεται να συζητήσει ένα πιθανό σχέδιο για την επιδότηση επιχειρηματικών δανείων, κατ΄ αναλογία με το πρόγραμμα «Γέφυρα», που ως γνωστό αφορά την πρώτη κατοικία ετοιμάζοντας σχετική επιχειρηματολογία.
Η εικόνα που υπάρχει στην αγορά, με πολλές επιχειρήσεις να είναι μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας καθιστά το εγχείρημα επιτακτικό κι έτσι αναμένεται την προσεχή Δευτέρα να γίνει μια αναλυτική παρουσίαση του σχεδίου στους θεσμούς που αφορά τα δάνεια που είναι σε μορατόριουμ πληρωμών. Πρόθεση, σύμφωνα, με πληροφορίες, είναι να παρουσιαστεί ένα σχέδιο με κάλυψη των τόκων αλλά και κεφαλαίου επιχειρηματικών δανείων με κάλυψη όσο γίνεται περισσοτέρων επιχειρήσεων με βασικό κριτήριο τη μείωση τζίρου.
Σημειώνεται ότι ήδη, οι τράπεζες σταδιακά υλοποιούν δράσεις για την αντιμετώπιση των δανείων που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής προσπαθώντας να συντηρήσουν την κουλτούρα πληρωμών και να αποτρέψουν όσο γίνεται περισσότερους από το να «κοκκινίσουν» τα δάνειά τους. Σε αυτήν ακριβώς την προσπάθεια, ο κρατικός κορβανάς μετά το πρόγραμμα «Γέφυρα», επιδιώκει να απλώσει «σωσίβιο» στα 30 περίπου δισεκ. δανείων που είναι σε moratoria πληρωμών ώστε να απομειωθεί όσο γίνεται ο κίνδυνος «κανονιών».
Η “αλλεργία” των θεσμών
Βέβαια η Αθήνα έχει πάρει μια γεύση για τις διαθέσεις των εταίρων σε περιπτώσεις που επιδιώκει «οριζόντιες» ρυθμίσεις όπως στην περίπτωση με τις 100 -120 δόσεις για οφειλές στους ΟΤΑ, όπου μπήκε ένα «ηχηρό» φρένο για περιπτώσεις μη κορωνόπληκτων. Παγίως οι θεσμοί αντιδρούν σε ό,τι εκτιμούν ότι απλώνεται πέρα από την αυστηρή περίμετρο της πανδημίας και των προβλημάτων που έχει προκαλέσει.
Γιαυτό, με βάση πληροφορίες, οι θεσμοί δεν λένε κατ΄ ανάγκη όχι σε μια διαδικασία επιδότησης, όμως εστιάζουν σε περιπτώσεις όπου π.χ. κινδυνεύουν επειδή έχουν πάρει δάνεια με υποθήκη του επαγγελματικού ακινήτου και όχι γιατί γενικώς έχουν βρεθεί σε «ασφυξία». Μάλιστα παραπέμπουν στο πρόγραμμα «Γέφυρα» όπου έχουν ενταχθεί πολλά δάνεια (εκτιμώνται 6-7 δισεκ) με υποθήκη την πρώτη κατοικία, αλλά και στο ότι ήδη είχε τρέξει ανάλογο πρόγραμμα επιδότησης τόκων 5 μηνών από το υπουργείο Ανάπτυξης την περασμένη Άνοιξη για πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή τους.
Ουσιαστικά οι θεσμοί προσπαθούν να δουν εάν τα χρήματα θα πάνε σε επιχειρήσεις με αμφισβητούμενη βιωσιμότητα έχοντας παραδοσιακά «αλλεργία» για τα μικρά μεγέθη του ελληνικού επιχειρείν αλλά και για την ίδια τη δομή πολλών επιχειρήσεων. Η όλη συζήτηση βέβαια εντάσσεται στη μεγάλη εικόνα για το πού θα πάει το κοινοτικό και όχι μόνο χρήμα, τι μορφή θα έχει η επιχειρηματικότητα την επόμενη μέρα και πώς χαρακτηρίζεται μια εταιρία ως «ζόμπι». Είναι προφανές ότι με τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις εκτός τραπεζικών «ραντάρ» με μικρά μεγέθη, με μειωμένη εξωστρέφεια και δείκτη ψηφιακοποίησης, η όλη συζήτηση παίρνει συστημικό χαρακτήρα και άρα «βαρύ» πολιτικό.
Πρόταση του ΟΕΕ
Να σημειωθεί ότι χτες το Οικονομικό Επιμελητήριο σε παρέμβασή του κατέθεσε μια δέσμη μέτρων προς την Κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδος, «ώστε – πέραν όσων αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξυπηρέτησης των δανείων τους – να στηριχθούν και οι συνεπείς δανειολήπτες».
Όπως αναφέρει το Επιμελητήριο δεδομένου ότι, μέχρι σήμερα, οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης έχουν εγκρίνει αναστολές για δάνεια κοντά στα 30 δισ. ευρώ, ο προβληματισμός όλων έγκειται στην επόμενη μέρα και στο κατά πόσο οι δανειολήπτες, φυσικά και νομικά πρόσωπα, που έχουν ενταχθεί σε αυτήν τη ρύθμιση, θα μπορέσουν να είναι φέτος συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, αναφέρεται στη σημερινή ανακοίνωση του φορέα.
Σύμφωνα με το καλό σενάριο, αναφέρει το ΟΕΕ, ένα 20% περίπου, δηλαδή περίπου 6 δισ. ευρώ, δεν θα μπορέσει να τηρήσει τις δεσμεύσεις του. Στο δυσμενές σενάριο, το ποσοστό μπορεί να ξεπεράσει και το 50%.
Επίσης, το Επιμελητήριο καλεί να ληφθεί υπόψιν και το γεγονός ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανέρχονται σε 58,7 δισ. ευρώ και αποτελούν το 35,8% του συνόλου (Σεπτέμβριος 2020).
Σε αυτό το πλαίσιο, «το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, δηλώνει αντίθετο στη συνήθη πρακτική των Τραπεζών και ιδιαίτερα των εταιρειών διαχείρισης δανείων, να προσκαλούν τους δανειολήπτες για άμεση ρύθμιση των δανείων τους, που βρίσκονταν σε κατάσταση μορατόριουμ. Η ελληνική οικονομία και ο επιχειρηματικός κόσμος θα χρειαστούν ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν και να είναι συνεπείς προς τις υποχρεώσεις τους. Επίσης, οι Τράπεζες θα πρέπει να προετοιμάσουν κοστολογημένα σχέδια για το επόμενο έτος και να παρέχουν διευκολύνσεις για τη σταδιακή επαναφορά, ιδιαίτερα στους ενήμερους πολίτες – επιχειρήσεις, όπως η καταβολή της μισής δόσης δανείου (50%) για το 2021 και η καταβολή των ¾ (75%) για το 2022, με αντίστοιχη επιμήκυνση των δανειακών συμβάσεων».
 
«Προς αυτήν την κατεύθυνση, ορθά η Ελληνική Ένωση Τραπεζών προτρέπει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να εξετάζουν την πιθανότητα ένταξης των συνεπών δανειοληπτών σε βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα σταδιακής επαναφοράς στην καταβολή της συμβατικής δόσης», επισημαίνεται.
 
Το ΟΕΕ, «πιστό στον θεσμικό του ρόλου ως αρμόδιος φορέας επί οικονομικών θεμάτων, εφιστά την προσοχή τόσο στην Πολιτεία όσο και στις Τράπεζες, με απώτερο σκοπό την ταχύτερη επαναφορά στην κανονικότητα, και προτείνει:
 
Την επέκταση του Προγράμματος “Γέφυρα” για όλο το 2021.
Τη δυνατότητα παράτασης του προγράμματος των αναστολών πληρωμών δόσεων των ενήμερων δανείων, πέρα των 9 μηνών.
Άμεση ρύθμιση των ενήμερων δανείων, που βρίσκονταν σε κατάσταση μορατόριουμ, αφού η επαναφορά θα έρθει σταδιακά. Την προετοιμασία κοστολογημένων σχεδίων από τις Τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης δανείων ώστε να παρέχουν διευκολύνσεις για τη σταδιακή επαναφορά στην κανονικότητα, ιδιαίτερα στους ενήμερους πολίτες – επιχειρήσεις, όπως η καταβολή της μισής δόσης δανείου (50%) για το 2021 και η καταβολή των ¾ (75%) για το 2022, με αντίστοιχη επιμήκυνση των δανειακών τους συμβάσεων.
Τη δημιουργία ενός «πλέγματος ασφαλείας» ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα καθυστερήσεων πληρωμών αλλά και να ενισχυθεί και η ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Η περαιτέρω ενίσχυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω αξιοποίησης κοινοτικών πόρων, πρέπει να αποτελέσει θέμα συζήτησης μεταξύ Πολιτείας και Τραπεζών, όπως και η συνεννόηση με Φορείς που συγχρηματοδοτούν (Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων), ώστε να επιτευχθεί και στα προϊόντα αυτά, αντίστοιχη μεταβατική περίοδος ρύθμισης των συμβάσεών τους.
Την άμεση εφαρμογή του πλαισίου χορήγησης μικροχρηματοδοτήσεων (ν. 4701/2020) για τη χορήγηση δανείων έως 25.000 ευρώ χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους.
Η κυβέρνηση οφείλει να εντείνει τις προσπάθειές της, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη δημιουργία ενός μηχανισμού που θα αναλάβει τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας.
Οι νέες ρυθμίσεις θα πρέπει να συνοδεύονται από δέσμευση της επιχείρησης για διατήρηση του υφιστάμενου αριθμού θέσεων απασχόλησης».