Ένας στους οκτώ ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και μεγάλος αριθμός εφήβων, αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας τόσο στη χώρα μας, όσο και διεθνώς,
Όμως η ψυχική υγεία αποτελεί παγκόσμιο ανθρώπινο δικαίωμα. Ο καθένας έχει δικαίωμα για την υψηλότερη δυνατή προστασία από κινδύνους, προσβάσιμη φροντίδα της ψυχικής του υγείας, ανεξαρτησία και ένταξη στην κοινότητα.
Όμως οι ψυχικά πάσχοντες βιώνουν ένα ευρύ φάσμα παραβιάσεων, με κυρίαρχο το στίγμα, ενώ πολλοί δεν λαμβάνουν αξιοπρεπή φροντίδα ή έχουν πρόσβαση σε τρόπους φροντίδας που παραβιάζουν τα δικαιώματά τους.
Με τα δεδομένα αυτά, το υπουργείο Υγείας θα φέρει άμεσα νομοσχέδιο, με στόχο την ουσιαστική μεταρρύθμιση στη δομή και λειτουργία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε ότι αφορά την προσέγγιση και θεραπεία των πασχόντων από ψυχικές παθήσεις, αλλά και στους πάσχοντες από εξαρτήσεις. Η επικείμενη μεταρρύθμιση θα συνδέεται και με τον εθελοντισμό.
Τα παραπάνω ανέφερε μεταξύ άλλων ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος, χαιρετίζοντας το 2ο Wellbeing Forum που πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου στο Ζάππειο Μέγαρο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Ψυχική Υγεία.
Πιο ευάλωτες οι γυναίκες
Σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στο φόρουμ, οι περισσότεροι δείκτες ψυχικής υγείας των Ελλήνων επιδεινώνονται σε σχέση με το 2021, με μοναδική εξαίρεση την αίσθηση μοναξιάς, καθώς σταμάτησαν τα lockdown της πανδημίας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την ΕΥ Ελλάδος, την Hellas EAP και το εργαστήριο πειραματικής ψυχολογίας του τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ.
Παρόλα αυτά, οι γυναίκες συνεχίζουν να είναι πιο επιβαρυμένες, το εργασιακό στρες επηρεάζει και τν προσωπική ζωή του πληθυσμού, ενώ οι πιο σημαντικές πηγές άγχους είναι η εργασία, η διαχείριση των οικονομιών και η ανησυχία για το μέλλον.
Μόλις το 52% των εργαζομένων μπορεί να διαχειριστεί τα επίπεδα του στρες που βιώνει.
Σε ότι αφορά την κατάθλιψη, 4 στους 10 εργαζόμενους αισθάνεται μελαγχολία, 41% απαισιοδοξία για το μέλλον, ενώ ένα 2% έχει σκεφτεί να βάλει τέλος στη ζωή του.
Όσο για το άγχος, 3 στους 4 αισθάνονται εσωτερική αναταραχή και νευρικότητα, 44% βρίσκεται σε υπερένταση και 10% βιώνει κρίσεις πανικού.
«Θα τα σπάσω όλα»
Ψηλά στα αρνητικά συναισθήματα βρίσκεται και το αίσθημα θυμού, με το 75% να αισθάνεται εκνευρισμό, 3 στους 10 να έχουν ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα θυμού και το 11% θέλει «να σπάσει κάτι».
Παρά την άρση των lockdown και την επιστροφή στο γραφείο, το 46% αισθάνεται μοναξιά από λίγη ως πάρα πολλή, όμως 14% δηλώνει αίσθηση απομόνωσης.
Η ψυχική επιβάρυνση οδηγεί και σε σωματοποίηση της κακής ψυχικής κατάστασης, με αποτέλεσμα 41% αναφέρει αδυναμία και ζάλη, 19% ναυτία και στομαχικές διαταραχές, ενώ δύο στους 10 αναφέρουν δυσκολία στην αναπνοή και άλλοι δύο στους 10, πόνο στην καρδιά ή το στήθος.
Ο δρόμος προς την ευεξία
Σε άλλη έρευνα που αφορούσε την ποιότητα ζωής στην Ελλάδα και διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με τον φορέα wellbeing.gr, διαπιστώθηκε ότι οι κοινωνικοοικονομικές δυσχέρειες των τελευταίων χρόνων έχουν επηρεάσει αρνητικά την αισιοδοξία για το μέλλον, τα «μεγάλα όνειρα» και τη διάθεση υπέρβασης ως προς την επίτευξη στόχων, ατομικών και κοινωνικών.
Ο δρόμος προς την ευεξία δεν είναι μονόδρομος, αλλά μια περίπλοκη διαδρομή συναισθημάτων, πράξεων και καταστάσεων, η οποία σήμερα στην ελληνική πραγματικότητα εκφράζεται ως όνειρα και προσδοκίες, που εμφανίζονται όμως συντηρητικά και προσγειωμένα.
Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για ένα «συλλογικό τραύμα» της ελληνικής κοινωνίας το οποίο εκφράζεται ως «εσωστρέφεια», έμφαση στην επιβίωση, μειωμένες προσδοκίες και «μονομερή» αντίληψη της έννοιας “wellbeing” (έμφαση στις κοινωνικοοικονομικές της παραμέτρους), ανέφερε κατά την παρουσίαση της έρευνας η Κοινωνιολόγος-Κοινωνική Ερευνήτρια και συνεργάτης του Wellbeingr Σοφία Δασύρα.
Ιστορικοί, πολιτιστικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο η έννοια “wellbeing” γίνεται αντιληπτή στην Ελλάδα σήμερα, με έμφαση και εστίαση στις κοινωνικοοικονομικές της παραμέτρους, όπως οικονομική ευμάρεια, κοινωνική ευημερία, επαγγελματική ικανοποίηση κλπ.
Η ευεξία στην εργασία
Τέλος σύμφωνα με έρευνα της ΑΟΝ που παρουσίασε η αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος Βούλα Δραγάτη, μόλις 4% βελτίωση της ευεξίας στην εργασία αυξάνει την κερδοφορία των επιχειρήσεων κατά 1%, χαρακτηριστικό που γίνεται εμφανές και στην ικανοποίηση όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και των πελατών της επιχείρησης.
Οι εργαζόμενοι δεν επιζητούν σε ποσοστό 70% να αναζητήσουν αλλού καλύτερες συνθήκες εργασίας, ενώ έχουν 71% λιγότερες πιθανότητες να πάθουν burnout.
Τα πέντε κυρίαρχα ζητήματα της εργασιακής ευημερίας είναι:
- η ψυχική υγεία,
- o κίνδυνος burnout
- το καλό εργασιακό περιβάλλον,
- η δυνατότητα εξ’ αποστάσεως απασχόλησης και
- τα οικονομικά.
