Ένα παρατεταμένο “παζάρι” σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκεται σε εξέλιξη γύρω από το θέμα των δαπανών για την Άμυνα, με τις αποφάσεις να αναμένονται το καλοκαίρι. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται το αν –και πώς– οι δαπάνες για την Άμυνα θα εξαιρεθούν από τους περιορισμούς των ελλειμμάτων, ώστε να απελευθερωθούν πόροι και για άλλους σκοπούς.

Η ιδιαιτερότητα της Ελλάδας είναι ότι ήδη δαπανά υπερπολλαπλάσια ποσά για την εθνική της άμυνα, κυρίως λόγω της γεωπολιτικής πίεσης από την Τουρκία. Έτσι, η χώρα προσδοκά ότι μέσω της ευρωπαϊκής «ρήτρας διαφυγής», θα μπορέσει να “ελαφρύνει” τον προϋπολογισμό της και να διαθέσει κονδύλια σε κρίσιμους τομείς όπως η Παιδεία, η Υγεία και ο εκσυγχρονισμός των σιδηροδρόμων.

Το τελικό αποτέλεσμα αυτών των διαβουλεύσεων θα καθορίσει το περιθώριο για νέες εξαγγελίες από τον πρωθυπουργό τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ.

Κρίσιμο τρίμηνο: Οι αποφάσεις κλειδί για τις ευρωπαϊκές αμυντικές εξαιρέσεις

Το μεγάλο crash test θα γίνει στις 11-12 Απριλίου, στα συμβούλια Ecofin και Eurogroup, όπου οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ θα κληθούν να δώσουν απαντήσεις σε τέσσερα καίρια ζητήματα:

  1. Ποιες δαπάνες εξαιρούνται από το έλλειμμα;
    Η Ελλάδα, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής ζητούν διευρυμένο ορισμό, που να περιλαμβάνει όχι μόνο εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά και τη μισθοδοσία του στρατεύματος. Η ένσταση τους βασίζεται στο ότι οι χώρες του ανατολικού μετώπου δαπανούν ήδη πολύ περισσότερα για την Άμυνα σε σχέση με χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
  2. Από πότε θα ισχύσει η εξαίρεση;
    Η Αθήνα επιδιώκει άμεση εφαρμογή εντός του 2025, σε συντονισμό με την Κομισιόν, χωρίς να περιμένει το 2026.
  3. Με ποια βάση θα υπολογίζεται η “υπέρβαση” δαπανών;
    Η ρήτρα προβλέπει εξαίρεση μόνο για τις επιπλέον δαπάνες σε σχέση με εκείνες του 2021, και όχι το σύνολο των εξόδων Άμυνας. Αυτό ευνοεί χώρες που ξεκινούν τώρα τις αυξήσεις τους (π.χ. Γερμανία), αλλά αδικεί κράτη όπως η Ελλάδα, που ήταν συνεπής στην αμυντική της επένδυση επί δεκαετίες.
  4. Τι ΑΕΠ θα χρησιμοποιηθεί ως βάση υπολογισμού;
    Αν χρησιμοποιηθεί το ΑΕΠ του 2021, τότε δημιουργούνται στρεβλώσεις. Η Ελλάδα είχε ήδη υψηλές δαπάνες και τότε, ενώ σήμερα διαθέτει τριπλάσια ανάπτυξη σε σχέση με πολλές άλλες χώρες. Η ελληνική πρόταση είναι η χρήση ενός κοινού ευρωπαϊκού μέσου όρου για να προκύπτει ευνοϊκότερη βάση σύγκρισης.

Το διακύβευμα για την Ελλάδα

Η Ελλάδα προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις με στόχο διπλό:
αφενός να διατηρήσει τη στρατιωτική της ισχύ, αφετέρου να εξοικονομήσει δημοσιονομικό χώρο για προτεραιότητες κοινωνικής πολιτικής. Η τελική συμφωνία θα κρίνει αν το φθινοπωρινό πακέτο παροχών θα είναι πλουσιότερο και πιο στοχευμένο σε κρίσιμες ανάγκες της καθημερινότητας.

Το αποτέλεσμα θα φανεί μέχρι τον Ιούνιο, με τη χώρα να διεκδικεί όχι μόνο συμμετοχή στην ευρωπαϊκή Άμυνα, αλλά και δίκαιη αντιμετώπιση στους δημοσιονομικούς κανόνες.

Διαβάστε ακόμη: