Η πολυεθνική BP βρίσκεται πίσω από τη χρηματοδότηση των 50 εκατ. λιρών που θα απαιτηθούν για την ανακαίνιση των πιο δημοφιλών αιθουσών του Βρετανικού Μουσείου. Πρόκειται για την ανάπλαση των αιθουσών που στεγάζουν αρχαιότητες από την Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Ρώμη. Με έκταση 7.500 τ.μ., αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο των συνολικών εκθέσεων του Μουσείου. Γνωστές ως “γκαλερί της Western Range” περιλαμβάνουν τη μεγάλη αίθουσα που στεγάζει τα γλυπτά του Παρθενώνα και τα οποία αποτελούν αντικείμενο διεκδίκησης επιστροφής από την ελληνική Πολιτεία. Στεγάζει επίσης την πέτρα της Ροζέτα και τις περίφημες μούμιες, που διεκδικούν οι Αιγύπτιοι, εκθέματα που εκτίθενται σε κοντινή με τα ελληνικά γλυπτά απόσταση.
The Western Range project
Ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που διεξάγεται από την εταιρεία consulting που δραστηριοποιείται στον τομέα της αρχιτεκτονικής και των κατασκευών, Colander Associates, για λογαριασμό του Βρετανικού Μουσείου ξεκίνησε τον περασμένο Μάιο με ανοικτή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Περισσότερα από 60 αρχιτεκτονικά γραφεία υπέβαλαν αιτήσεις, «από 6 ηπείρους και ένα συναρπαστικό εύρος εμπειριών», σύμφωνα με δήλωση του Βρετανικού Μουσείου, και «από νεότευκτα έως καταξιωμένα γραφεία».
Από την αρχική λίστα των 60, προκρίθηκαν στη δεύτερη φάση 5 γραφεία που αντιπροσωπεύουν αντίστοιχες ομάδες συνεργατών. Τρία από τη Βρετανία, ένα από τη Γαλλία και ένα με έδρα τις Κάτω Χώρες. Σύμφωνα με το σκεπτικό, προτιμήθηκαν ιστορικές εταιρείες, από τις οποίες οι 3 ιδρύθηκαν τον προηγούμενο αιώνα, ενώ οι 2 μέσα στον 21ο. Αν μια εταιρεία ξεχωρίζει, τουλάχιστον όσον αφορά τη σχετική εμπειρία, είναι το διάσημο γραφείο David Chipperfield Architects, που εμβαθύνει διεθνώς στην ανακαίνιση των μεγάλων Μουσείων. Πρόκειται για το γραφείο που έχει αναλάβει και την ανάπλαση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας, που προβλέπεται να αλλάξει δραστικά την περιοχή του Πολυτεχνείου. Η συγκεκριμένη εταιρεία έχει στο ενεργητικό της το εμβληματικό έργο αποκατάστασης του Neues Museum στο Βερολίνο για το οποίο έχει επαινεθεί ευρέως από την ολοκλήρωσή του το 2009. Να σημειωθεί ότι το αρχικό κτίριο του Neues Museum, όπως και το αρχικό κτίριο του Βρετανικού Μουσείου έχει σχεδιαστεί με βάση την “ελληνική αναγέννηση” που ενέπνευσε τον Sir Robert Smirke και εγκαινιάστηκε τη δεκαετία του 1850.
Η ελληνική αναγεννησιακή αρχιτεκτονική που επηρέασε την αισθητική του Βρετανικού Μουσείου ήταν το κυρίαρχο στυλ που άκμασε ιδιαίτερα στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα, κυρίως στη βόρεια Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, καθώς και στην ίδια την Ελλάδα μετά την ανεξαρτησία της το 1821. Προϊόν του αυθεντικού Ελληνισμού, η αρχιτεκτονική της “Ελληνικής Αναβίωσης” θεωρείται ως η τελευταία φάση στην ανάπτυξη της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, η οποία αντλήθηκε από τη ρωμαϊκή αρχιτεκτονική. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Charles Robert Cockerell σε μια διάλεξη που έδωσε ως καθηγητής αρχιτεκτονικής στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου το 1842.
Η λίστα των αρχιτεκτονικών γραφείων που προκρίθηκαν:
–6a Architects, μαζί με: Advanced Integrated Solutions, Arup, David Bonnett Associates, Gitta Gschwendtner, Kellenberger-White, London School of Architecture, Purcell, Studio ZNA
–David Chipperfield Architects, μαζί με AEA Consulting, Adamson Associates, Alan Baxter Associates, Arup, Atelier Brückner, Atelier Ten, Lobe Lloyd, Julian Harrap Architects, Plan A, Reusefully, Neal Shasore
–Lina Ghotmeh Architecture, μαζί με: Ali Cherri, Arup, Holmes Studio, Plan A, Purcell
–Eric Parry Architects και Jamie Fobert Architects, μαζί με: Buro Happold, David Bonnett Associates, Max Fordham, Mima, Price & Myers, Purcell, Space Syntax, Studio ZNA
–OMA, μαζί με: Arup, Benoy, Cookies, dUCKS Sceno, EQ2 Lighting, Purcell, Salvatore Settis, Studio ZNA.
Όπως μπορεί να παρατηρήσει κάποιος είναι ομάδες που έχουν ως πυρήνα τους το αρχιτεκτονικό γραφείο μαζί με άλλα γραφεία design ή εταιρείες συμβούλων.
Το αντικείμενο του διαγωνισμού και η διαδικασία
Οι 6 ομάδες στο δεύτερο στάδιο του διαγωνισμού «θα κληθούν να αναπτύξουν τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να προσεγγίσουν το συγκεκριμένο έργο». Η διοργανώτρια του διαγωνισμού Colander Associates, εξηγεί : «Αυτός δεν είναι ένας διαγωνισμός για την αξιολόγηση ενός τελικού σχεδίου για το Western Range. Είναι ένας διαγωνισμός για να βρεθεί μια ομάδα με όραμα η οποία μπορεί να συλλάβει και να παραδώσει μια εξαιρετική σχεδιαστική λύση που θα είναι γεμάτη δημιουργική προσπάθεια, ενώ παράλληλα θα είναι λειτουργική και υλοποιήσιμη”.
Συγκεκριμένα, ο διαγωνισμός αφορά τη Western Range, οι αίθουσες της οποίας βρίσκονται δυτικά της Μεγάλης Αυλής και καλύπτουν το ένα τρίτο του εκθεσιακού χώρου του Βρετανικού Μουσείου. Το μουσείο, του οποίου το συνολικό εμβαδόν ανέρχεται σε 100.000 m2, βρίσκεται στα πρώτα στάδια ενός ευρύτερου γενικού σχεδίου ανακαίνισης που «με την πάροδο του χρόνου θα οδηγήσει σε πλήρη επανασχεδιασμό του φυσικού αλλά και του εννοιολογικού του τοπίου», και του οποίου ο διαγωνισμός αποτελεί μόνο ένα συστατικό στοιχείο. Σύμφωνα με την περιγραφή του διαγωνισμού, το έργο «προσφέρει στο μουσείο την ευκαιρία να δηλώσει τις μελλοντικές του προθέσεις, μέσω ανασχεδιασμένων αιθουσών, νέων υπερσύγχρονων αποθηκευτικών εγκαταστάσεων και ελκυστικής σύγχρονης αρχιτεκτονικής, σε αντιπαράθεση με τα εξαιρετικά σημαντικά και ήδη διάσημα διατηρητέα κτίρια του χώρου».
