Τις επόμενες ημέρες η Ελλάδα αναμένεται να υποβάλλει και επίσημα προς την Κομισιόν, το σχέδιο-αίτημα έγκρισης μηχανισμού στρατηγικής εφεδρείας για τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ.
Η απόφαση της Ε.Ε. για ταχεία απεξάρτηση από το Ρωσικό φυσικό αέριο επιβάλλουν τη χρήση του λιγνίτη ως καυσίμου ενίσχυσης της ενεργειακής ισορροπίας της χώρας.
Για να υποβληθούν προς έγκριση οι Μηχανισμοί αυτοί, απαιτείται να έχει εγκριθεί από την Κομισιόν, αφενός μεν το λεγόμενο Market Reform Plan, αφετέρου δε μια πλήρης και διεξοδική Μελέτη Επάρκειας του συστήματος.
Το Market Reform Plan έχει υποβληθεί από τη χώρα μας, έχει δεχθεί σειρά παρατηρήσεων από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και τώρα, αναθεωρημένο με βάση τις παρατηρήσεις, είναι έτοιμο να επανυποβληθεί.
Η Μελέτη Επάρκειας, πρόκειται να παραδοθεί από τον ΑΔΜΗΕ στο ΥΠΕΝ το αργότερο μέχρι τέλος Μαρτίου. Εκεί γύρω, το Υπουργείο Ενέργειας (ΠΕΝ) θα στείλει στις Βρυξέλλες το «πακέτο» των προαπαιτουμένων, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την υποβολή των σχημάτων Στρατηγικής Εφεδρείας και CRM.
Στη ΔΕΗ λένε ότι «δεν χρειάζεται να αλλάξει ο βασικός προγραμματισμός της ΔΕΗ, σύμφωνα με τον οποίο το 2023 θα αποσυρθούν όλες οι λιγνιτικές μονάδες της, με εξαίρεση την καινούργια μονάδα Πτολεμαΐδα 5, η οποία όμως το 2025 θα αλλάξει καύσιμο και από λιγνιτική θα μετατραπεί σε φυσικού αερίου. Παρόλα αυτά, ο ρόλος του λιγνίτη αναβαθμίζεται εκ των πραγμάτων και μετά βλέποντας και κάνοντας».
Η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει το συγκεκριμένο προγραμματισμό αφού η λειτουργία των μονάδων αυτών δημιουργεί μεγάλες ζημιές στην επιχείρηση, ακόμα και υπό συνθήκες υψηλών τιμών στο φυσικό αέριο. Σε επίπεδο Βρυξελλών πάντως έχει τεθεί από πολλούς, το θέμα της προσωρινής μείωσης των προστίμων χρήσης άνθρακα-λιγνίτη μέχρι να τελειώσει η κρίση.
Οι κυβερνητικές εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πολιτική που έχει η Ε.Ε. στα θέματα επάρκειας ισχύος, ευνοεί πιθανόν την ταχύτερη έγκριση, αρχικά του Strategic Reserve και στη συνέχεια του CRM.
Συζητήσεις με την Κομισιόν για τη δημιουργία τέτοιου μηχανισμού Strategic Reserve έχουν ήδη υπάρξει και συνδέονται εν μέρει με το Μόνιμο Μηχανισμό Ισχύος (CRM) που επίσης θα διεκδικήσει η χώρα μας.
Η γενική τάση της Ε.Ε. ήταν ως τώρα να αντιμετωπίζει με αρκετή επιφυλακτικότητα τα σχήματα στήριξης, αλλά αυτό αλλάζει λόγω των γενικότερων συνθηκών. Επομένως, αφού αρθούν οι πιθανές αντιρρήσεις, θα δώσουν τη σχετική έγκριση και οι Βρυξέλλες.
«Βεβαίως ακόμη και με τη διευθέτηση των προαπαιτούμενων, θα είναι πολύμηνη η διαδικασία έως ότου οι κοινοτικές αρχές δώσουν τυπικά την έγκριση για τους σχετικούς μηχανισμούς. Η Κομισιόν έτσι κι αλλιώς δεν φημίζεται για τους άμεσους χρόνους απόκρισής της» λένε στο ΥΠΕΝ άνθρωποι που γνωρίζουν.
Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση, έχει συνδέσει την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων με την εφαρμογή μηχανισμού Στρατηγικής Εφεδρείας, δηλαδή να αποζημιώνεται η ΔΕΗ για να τις διατηρεί σε κατάσταση που να μπορούν να μπουν σε λειτουργία και να ενισχύσουν το σύστημα στην περίπτωση που υπάρχει θέμα επάρκειας και ζητηθεί η «επιστράτευσή» τους από τον ΑΔΜΗΕ.
Παραμένει φυσικά σταθερή, η βασική επιλογή που έχει εξαγγείλλει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης και έχει περιληφθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), δηλαδή το σταμάτημα κάθε λιγνιτικής παραγωγής στο τέλος του 2028 και σε γενικές γραμμές δεν χρειάζεται και δεν χρειάζεται να αλλάξει, παρότι από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει πλέον μεγαλύτερη ανοχή στη χρήση του άνθρακα.
Τέλος, όλο και περισσότεροι φορείς ζητούν επίσημα την επιστροφή στο λιγνίτη.
Το Δίκτυο Ενεργειακών Δήμων ζητά από το ΥΠΕΝ να ενισχύσει τη συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα:
Η επιστολή αναφέρει τα εξής:
«Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Κατόπιν της εξαιρετικά δυσμενούς κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στην ευρωπαϊκή και ελληνική αγορά ενέργειας, εξαιτίας κυρίως της υπό εξέλιξη πολεμικής σύρραξης εντός του ευρωπαϊκού χώρου, με κυρίαρχα χαρακτηριστικά
α) την κλιμακούμενη άνοδο των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και των καυσίμων, που πλήττει ήδη νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προκαλώντας σοβαρές πιέσεις και στον κρατικό προϋπολογισμό και
β) την πρόκληση κινδύνων στην ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος της Χώρας, ως Δίκτυο Ενεργειακών Δήμων εκτιμούμε ότι είναι απολύτως απαραίτητο στην παρούσα συγκυρία να ενισχυθεί η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα της Χώρας, μέσω της παράτασης λειτουργίας των υφιστάμενων λιγνιτικών ΑΗΣ, πέρα από τα χρονικά όρια που προβλέπονται στο Χρονοδιάγραμμα Απόσυρσης Λιγνιτικών Μονάδων Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί μέχρι να εξομαλυνθούν οι συνθήκες που προκαλούν τα παραπάνω προβλήματα.
Με αυτό τον τρόπο θα δοθεί και ο απαραίτητος ζωτικός χρόνος για την ομαλή δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, μια διαδικασία που υπό τις παρούσες συνθήκες η επιτυχία της τίθεται σε αμφιβολία.
Ως Δίκτυο Ενεργειακών Δήμων είμαστε διαθέσιμοι σε οποιαδήποτε συνεργασία προς αυτό το σκοπό».
