Από τα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου είναι κλειστή η διώρυγα της Κορίνθου λόγω κατολισθήσεων. Το πλήγμα για τη χώρα μας είναι μεγάλο τόσο για τον θαλάσσιο τουρισμό όσο και για τις οικονομίες των τοπικών κοινωνιών και δη εκείνων που βρίσκονται στον Κορινθιακό κόλπο, αφού έχει κοπεί η χώρα στα δύο. Ενώ άγνωστο παραμένει το πότε θα ανοίξει και πάλι ο Ισθμός.

Η διώρυγα της Κορίνθου είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα στη Νεότερη Ιστορία της Ελλάδος, μόλις μία από τις τρεις υπάρχουσες τεχνητές διώρυγες στον κόσμο.

Κατολισθήσεις 

Την Πέμπτη 16 Ιουλίου σημειώθηκε νέα κατάπτωση χωμάτινου όγκου στο πρανές της Πελοποννήσου, κάτω από τη σιδηροδρομική γέφυρα, η οποία ενέτεινε τις ανησυχίες των ειδικών. Τα προβλήματα εμφανίστηκαν πρώτη φορά το 2018. Ωστόσο, μετά τις μεγάλες κατολισθήσεις που σημειώθηκαν το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου στην πλευρά της Πελοποννήσου, η κυβέρνηση ανέθεσε με διαδικασίες fast-track στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών την εκπόνηση μελετών, όπως γεωτεχνική έρευνα, γεωτεχνικές, υδρολογικές και υδραυλικές μελέτες, περιβαλλοντικές και μελέτες λιμενικών έργων για την υλοποίηση του έργου αποκατάστασης.

Ως αιτία των καταπτώσεων αναφέρθηκε η απώλεια των λίθινων κρηπιδωμάτων που λειτουργούσαν ως αντιστήριξη και προστασία του πρανούς από την υγρασία και τη διάβρωση, σε ζώνη μήκους ενός χιλιομέτρου.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης στα έργα αποκατάστασης

«Μετά από πάρα πολλά χρόνια γίνεται μία ουσιαστική παρέμβαση στη διώρυγα, ύψους 9 εκατομμυρίων», δήλωσε τον περασμένο Απρίλιο ο Πρωθυπουργός, όταν επισκέφθηκε την περιοχή. «Είναι μία αναγκαία παρέμβαση προκειμένου να εξασφαλιστεί και η ασφάλεια της διέλευσης από τη Διώρυγα. Είναι ένα πολύ εντυπωσιακό έργο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ένα έργο του 19ου αιώνα, το οποίο εγκαινιάστηκε από τον Χαρίλαο Τρικούπη. Και ήρθε η ώρα τον 21ο αιώνα να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις έτσι ώστε να αναδειχθεί η σημασία της».

Μελέτες και επιχείρηση ανοίγματος 

Την επιχείρηση ανοίγματός της επιβλέπει το Υπερταμείο – Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, με επικεφαλής τον διευθύνοντα σύμβουλό της Γρηγόρη Δ. Δημητριάδη. Εκπονούνται σχέδια αποκατάστασης αλλά και αναπτυξιακά για την περαιτέρω αξιοποίησή της. Σύμφωνα με τις επίσημες δεσμεύσεις, το Υπερταμείο εγγυάται την πλήρη κάλυψη της μισθοδοσίας των εργαζομένων για όσο διάστημα χρειαστεί, καθώς η ασφάλειά τους αποτελεί πρώτη προτεραιότητα. Οι προκαταρκτικές εργασίες για τις μελέτες του έργου έχουν αρχίσει

Το στάδιο εκπόνησης των μελετών αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο. Στη συνέχεια θα γίνει η δημοπράτηση του έργου και θα αρχίσουν οι πρόδρομες εργασίες στα πρανή.

Το έργο έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα εγκατασταθεί πλήρες σύστημα γεωτεχνικής παρακολούθησης, το οποίο θα εντοπίζει πιθανά νέα προβλήματα σε σημεία της διώρυγας, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές μεγάλες ζημιές που θα μπορούσαν να διακόψουν την απρόσκοπτη λειτουργία της.

Πρόκειται για μηχανισμό online παρακολούθησης των πρανών και έγκαιρης προειδοποίησης με διαβαθμίσεις, αρχικά στα 300 μέτρα, που χρήζουν προσοχής, με πρόβλεψη για εφαρμογή σε όλο το μήκος της, ώστε να προλαμβάνονται πιθανές καταπτώσεις.

Διαχείριση του Ισθμού

Το 2001, με υπουργό Οικονομικών τον Γιάννο Παπαντωνίου, παραχώρησαν τη διαχείριση της διώρυγας για 30 χρόνια σε αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία. Στην πορεία, όμως, η μητρική εταιρεία πτώχευσε, κατήγγειλε τη σύμβαση και από το 2010 πέρασε και πάλι στο Ελληνικό Δημόσιο. Στη διώρυγα εργάζονταν τότε 215 άτομα, ενώ σήμερα έχουν απομείνει μόλις 69. Η εταιρεία έχει 12 πλωτά σκάφη, δύο βυθιζόμενες γέφυρες και το κανάλι. Υπήρξε σκέψη ακόμη και για διαπλάτυνση της διώρυγας, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, κρίθηκε απαγορευτική λόγω του υψηλού κόστους.

Το τεράστιο οικονομικό αντίκτυπο 

Τα οικονομικά προβλήματα είναι αισθητά και για την Αθήνα. «Είναι γεγονός ότι πλήγμα οικονομικό έχει δεχθεί και η Αττική και ειδικά η Αθήνα. Όλα τα σκάφη που έρχονταν από την Ιταλία με προορισμό τα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες, περνώντας από τη διώρυγα της Κορίνθου σταματούσαν στην Αθήνα, μια που ήταν στον δρόμο τους, για να επισκεφθούν την Ακρόπολη και άλλους αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, ξοδεύοντας χρήματα για φαγητό και προμήθειες για το σκάφος. Τώρα… Αθήνα τέλος», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σκουλικίδης και συπληρώνει: «Το οικονομικό πλήγμα αφορά εκατοντάδες επαγγελματίες που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον θαλάσσιο τουρισμό και ειδικά το γιότινγκ».

Ολοκληρώνοντας μάλιστα την ανάλυση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, υπογραμμίζει: «Εκλεισαν τη διώρυγα της Κορίνθου χωρίς δεύτερη σκέψη και χώρισαν την Ελλάδα στα δύο. Οι ζημιές είναι πολλαπλές. Δεν ξέρω το κατά πόσο συνέβαλαν στη λήψη της απόφασης αυτής τα συναρμόδια υπουργεία. Τόσα χρόνια αντιμετώπιζαν αυτό το πρόβλημα της πτώσης βράχων και επέλεγαν μία φορά την εβδομάδα να κλείνουν τη διώρυγα για να κάνουν έργα συντήρησης. Μέσα στο καλοκαίρι ας την άφηναν ανοιχτή τρεις ή έστω δύο ημέρες την εβδομάδα».

Προβλήματα στον τομέα του γιότινγκ

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της Plori Yachting, Δημήτρης Λυκάκης, εστιάζει στην αυξημένη ζήτηση σκαφών που υπάρχει για το Ιόνιο, η οποία, όμως, δεν μπορεί να καλυφθεί λόγω των δυσκολιών που προκάλεσε το κλείσιμο της διώρυγας: «Το κλείσιμο της διώρυγας στον Ισθμό της Κορίνθου έχει προκαλέσει ποικίλα προβλήματα στον τομέα του γιότινγκ και των σχετιζόμενων με αυτό αγορών. Καταρχάς μεγάλος αριθμός σκαφών με επαγγελματική δραστηριότητα στα Επτάνησα, κατά τη διάρκεια είτε όλης της τουριστικής περιόδου είτε μέρους αυτής, έχουν μεγάλη δυσκολία και αυξημένο κόστος προκειμένου να προσεγγίσουν το Ιόνιο. Ως συνέπεια, αρκετά από αυτά δεν δραστηριοποιούνται καθόλου φέτος εκεί.

Αν λάβουμε υπόψη ότι κατά τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο η ζήτηση για κάποιους τύπους σκαφών στην περιοχή του Ιονίου υπερκάλυψε την προσφορά, η εύκολη πρόσβαση θα οδηγούσε σε αύξησή της και κατά συνέπεια σε βέβαιη άνοδο των κρατήσεων. Ειδικά στην αγορά των επανδρωμένων σκαφών, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μόνιμη βάση στην Αττική, η προσέγγιση στο Ιόνιο ουσιαστικά αποκλείστηκε φέτος ως επιλογή. Αν ένα 25% με 30% των ναύλων αυτών προοριζόταν για την περιοχή του Ιονίου, αντιλαμβανόμαστε τις σημαντικές επιπτώσεις που έχει ο αποκλεισμός των προορισμών του Ιονίου τόσο στη μείωση της ζήτησης όσο και στην υπερβολική συγκέντρωση σκαφών στις περιοχές του Αιγαίου».