Τους τρεις νέους άξονες που καλύπτουν την Κοινωνική Συμφωνία για την Ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που υπεγράφη μεταξύ της Κυβέρνησης και Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας παρουσίασε το πρωί της Τετάρτης η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.
Οι αλλαγές που φέρνει η συμφωνία
Για τον πρώτο άξονα που αφορά τη διευκόλυνση που παρέχεται στην επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας προβλέπεται ότι:
α) μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης από 50% σε 40%,
β) δημιουργείται νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας συνυπογράφουν Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι και
γ) δίνεται η δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας επικουρικά εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης. Επίσης, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών για εγγραφή στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή σε αυτά και κατά συνέπεια η δυνατότητα επέκτασης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Ως προς τον δεύτερο άξονα της πλήρους προστασίας των εργαζομένων μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας.
Στην κατεύθυνση αυτή, όλοι οι όροι μιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της. Αρχικά, δίνεται μία παράταση τριών μηνών στην ισχύ της. Μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 και επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώς της πλήρους μετενέργειας. Επίσης, καλύπτονται από την Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της.
Στον τρίτο άξονα που αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ.
Συγκεκριμένα, η Κοινωνική Συμφωνία προβλέπει μηχανισμό προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί στον Ο.ΜΕ.Δ. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Όπως είπε η κυρία Κεραμέως το πρώτο βήμα μετά συμφωνία είναι η έκδοση του σχεδίου δράσης μέσα στον Δεκέμβριο που θα περιέχει την κοινωνική συμφωνία ενώ η νομοθέτηση αναμένεται στις αρχές του 2026.
Οι ανακοινώσεις Κεραμέως
Η κοινή παρουσία της κυβέρνησης και του συνόλου των κοινωνικών εθνικών εταίρων και η συμφωνία που υπογράψαμε καθιστούν την ημέρα ιστορική.
Είχα δεσμευθεί ότι πριν το τέλος του 2025 θα παρουσιαστεί ο οδικός χάρτης για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Τότε είχαμε δύο δρόμους κάλυψης των εργαζομένων: ο ένας να νομοθετήσουμε μόνοι μας και ο δεύτερος να υπάρξει μια κοινωνική συμφωνία με τους εταίρους.
Η κοινωνική συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι γεγονός. Είναι μια ιστορική συμφωνία όχι μόνο γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί στο παρελθόν αλλά γιατί χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που δίνει σταθερότητα, ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες.
Σύντομα θα καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι.
Στην πράξη για τους εργαζόμενους σημαίνει αύξηση αποδοχών, σταθερό εργασιακό περιβάλλον και λιγότερο άγχος. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας.
Για τις επιχειρήσεις σημαίνει σταθερότητα με περιβάλλον με κανόνες που ενισχύει την ανάπτυξη.
Ο στόχος είναι να είμαστε χρήσιμοι στην κοινωνία.
Ο οδικός χάρτης δεν αποτελεί προϊόν μονομερής απόφασης της κυβέρνησης. Είναι μια σημαντική αφετηρία για την έναρξη του κοινωνικού διαλόγου.
Τι προβλέπεται
Η συλλογική σύμβαση εργασίας ορίζει μισθούς, άδειες, επιδόματα. Οδηγούν σε καλύτερους μισθούς και ασπίδα προστασίας στους εργαζόμενους. Ενισχύουν τον υγιή ανταγωνισμό ανάμεσα στους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις.
Η συλλογική σύμβαση επεκτείνεται σε έναν κλάδο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και τότε καλύπτει περισσότερους εργαζομένους και γίνεται με απόφαση του εκάσττοτε υπ. Εργασίας.
Μέχρι σήμερα έχουμε μικρή κάλυψη λόγω των μνημονιακών νόμων. Υπάρχει ευρωπαϊκή οδηγία για να βελτιώσουν τα κράτη μέλη το ποσοστό κάλυψης.
Επτά μήνες εντατικών διαβουλεύσεων οδήγησαν στην κοινωνική συμφωνία με υπογραφή υπ. Εργασίας και των κοινωνικών εθνικών που δίνει τέλος στους μνημονίακους περιορισμούς.
– Πρώτος άξονας γίνεται πιο εύκολη η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων
– Δεύτερος άξονας η προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη της συλλογικής συμβάσης
– Τρίτος άξονας ταχύτερες διαδικασίες για επίλυση διαφορών μέσω ΟΜΕΔ
Για την πιο εύκολη επέκταση των συλλογικών συμβάσεων:
Σήμερα για να γίνει απαραίτητη προυπόθεση είναι να αντιπροσωπεύει εργοδότες που καλύπτουν το 50% των εργαζομένων, το ποσοστό αυτό πέφτει στο 40%.
Γίνεται πιο εύκολος ο εντοπισμός των κλάδων μέσω ΚΑΔ.
Ανοίγει ένας νέος δρόμος για τη δυνατότητα επέκτασης. Αν μια συλλογική σύμβαση υπογράφεται από τους κοινωνικά εθνικούς εταίρους δεν κοιτάμε καθόλου το ποσοτικό κριτήριο που μειώνεται στο 40%. Υπάρχει δηλαδή ένα πλάσμα δικαίου.
Περιορίζουμε τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εγγραφή του μητρώου ως προϋπόθεση για την επέκταση μιας συλλογικής σύμβασης εργασίας
Ο δεύτερος άξονας για πλήρη προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας
Μετά το τρίμηνο παράτασης θα εξακολουθήσουν να ισχύουν πλήρως οι κανόνες της συλλογικής σύμβασης εργασίας. Επανέρχεται το προμνημονιακό καθεστώς της μετενέργειας που είχε λήξει το 2012
Καλύπτονται από τη συλλογική σύμβαση και όσοι προσλαμβάνονται στην τρίμηνη παράταση
Ο τρίτος άξονας για τον ΟΜΕΔ
Θεσπίζουμε ένα καθεστώς προελέγχου. Θα συσταθεί μια 3μελης επιτροπή που θα ελέγχει αν τηρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις για μονομερή προσφυγή στον ΟΜΕΔ.
Καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας για να πετύχουμε τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών.
Η νομοθέτηση όσων προβλέπει η συμφωνία θα γίνει στις αρχές του 2026
Η σημερινή συμφωνία αποδεικνύει ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν.
Γιάννης Παναγόπουλος πρόεδρος ΓΣΕΕ
Οι περισσότεροι γνωρίζετε ότι και τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων υποστήριζα την επέκταση της κοινωνικής συμφωνίας. Η σημερινή συμφωνία αποτελεί κομμάτι επαναρύθμισης με όρους ευνοϊκούς για τη ΓΣΕΕ του εργασιακού δικαίου ώστε οι εργαζόμενοι να απολαμβάνουν την προστασία της συλλογικής σύμβασης Εργασίας. Εμείς θα υπηρετήσουμε τη συμφωνία ώστε να επανέλθει και η εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας στους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους.
Ξέρω ότι θα υπάρξουν αυτοί που λένε όλα ή τίποτα όπως όταν υπέγραφα τον κατώτατο μισθό στα 751 ευρώ. Εμείς θα συνεχίσουμε. Εμείς πριν λίγο καιρό συμβάλαμε για να υπογραφεί συμφωνία ομοσπονδία εργατών μετάλλου με ΣΕΒ που δεν είναι δυνατό με τον ισχύοντα νόμο να επεκταθεί, θα παρακαλούσα να επικαιροποιήσουμε τη συμφωνία αυτή και να υπογράψουμε επέκταση για να καλύψουμε χιλιάδες εργαζόμενους
Θεοδωρόπουλος, πρόεδρος ΣΕΒ
Είμαι χαρούμενος που αποδεικνύουμε τη δυνατότητα να συμφωνούμε. Ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων δεν απολαμβάνει την ανάπτυξη. Υποχρέωσή των εργοδοτών είναι να συμβάλουμε στην αύξηση των εισοδημάτων. Η συμφωνία που υπογράφουμε σήμερα δημιουργεί ένα πλαίσιο πιο σύγχρονο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής. ¨Ένα πλαίσιο εύρεσης κοινών επωφελών λύσεων. Είμαστε όλοι πιο ώριμοι να συνεργαστούμε επικοιδομητικά
Καβαθάς, πρόεδρος ΓΣΕΒΕΕ
Αυτή η προσπάθεια για την κοινωνική συμφωνία δεν έχει προηγούμενο και πρέπει να δοθούν τα εύσημα σε όσους έκαναν προσπάθεια να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι. Κάναμε κάτι καινοτόμο και πρωτόγνωρο. Για πρώτη φορά νομοθετεί η κυβέρνηση για έναν ουσιαστικό διάλογο με αποτέλεσμα συναινετικό στην προσπάθεια να ανέβουν οι μισθοί στη χώρα ώστε οι εργαζόμενοι να πάρουν το μέρισμα από την καλή πορεία της οικονομίας. Δίνεται η δυνατότητα των συμφωνιών ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζόμενους να επεκταθούν και σε εργαζόμενους σε όλο τον κλάδο. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό όταν συνθέτουμε σε βάθος διαφορετικές απόψεις.
Καφούνης πρόεδρος ΕΣΕΕ
Πρόκειται για συμφωνία ευθύνης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει για το σύνολο της κοινωνίας. Η προστιθέμενη αξία θα έχει θετικό πρόσημο για τους εργαζόμενους. Οφείλουμε να κάνουμε τα πάντα για να ενισχυθεί το εισόδημα των εργαζομένων. Το εμπόριο έχει ανάγκη από εργαζομένους με αυξημένο εισόδημα. Ζητούμενο πρέπει να είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και οι εργοδότες πρέπει να πάρουμε την ευθύνη που μας αναλογεί. Η δική μας προσέγγιση δείχνει ότι ο διάλογος λειτουργεί και είναι προάγγελος για να βάλουμε τον πήχη ψηλότερα για εθνικό συμφέρον
Παράσχης, πρόεδρος ΣΕΤΕ
Ο κλάδος μας έχει αποδείξει ακόμα και στις πιο σκληρές εποχές των μνημονίων έχει δείξει την προσήλωση στον κοινωνικό διάλογο. Στηρίζουμε αυτή την συμφωνία με την προσδοκία ότι θα αυξήσει το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας και θα προστεθεί στις καλές πρακτικές που έχουν ήδη εφαρμοστεί.
