Θα βάλουν λουκέτο ή θα εξαγοραστούν σχεδόν όλοι οι μικροί πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα προειδοποιεί η Eurelectric, προβλέποντας επίσης πολλές εξαγορές από τους μεγάλους, άρα κατάσταση ολιγοπωλίου στην αγορά μέχρι το τέλος του χρόνου.

Η Eurelectric καταγράφει τις συνέπειες προς τους καταναλωτές δεδομένης της ποικιλομορφίας στα προφίλ καταναλωτών και των συμβολαίων που συνάπτονται.

Με βάση αυτά καταλήγει σε 5 βασικές κατηγορίες επιπτώσεων στη χώρα μας:

–Δραματικές εξελίξεις για τους μικρούς και μεσαίους ΜΗ καθετοποιημένους παρόχους ενέργειας.

-Έντονα αρνητική επίπτωση για τους μεγάλους και ενεργοβόρους καταναλωτές, μερικοί ήδη βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.

-Στοιχειώδης προστασία για την πλειοψηφία των μικρών καταναλωτών που δεσμεύονται σε σταθερό τιμολόγιο.

–Αρνητικές συνέπειες στους καταναλωτές από την συνεχή επαναδιαπραγμάτευση των συμβολαίων.

–Αυξημένο κόστος παραγωγής για τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση ορυκτών καυσίμων, λόγω της αύξησης στην τιμή των δικαιωμάτων ρύπων και των εμπορευμάτων (commodity).

Επιχειρώντας να κωδικοποιήσει τις ενδεχόμενες στρεβλώσεις που μπορεί να προκύψουν στις αγορές ενέργειας, η Eurelectric υπογραμμίζει πως «διαφοροποιείται από περίπτωση σε περίπτωση αγοράς καθώς εφαρμόζονται διαφορετικά μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης».

Σε όλες τις εκθέσεις που έχει κάνει από το 2021 η Eurelectric με αφορμή την εν εξελίξει συζήτηση για την συγκράτηση των ενεργειακών τιμών και την αντιμετώπιση της σφοδρής ενεργειακής κρίσης, εφιστά την προσοχή «σε μέτρα και παρεμβάσεις που ενδεχόμενα καταλήξουν να υπονομεύσουν την ενεργειακή μετάβαση, να απειλήσουν την οικονομική βιωσιμότητα του κλάδου και να αποτρέψουν επενδύσεις». Υπογραμμίζει επίσης πως «τώρα περισσότερο από ποτέ, ο τομέας χρειάζεται πολιτική βεβαιότητα και ασφάλεια και επενδυτική εμπιστοσύνη».

Επιπρόσθετα τονίζει πως «ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής εκτιμάται ως ο περισσότερο προστατευμένος καθώς εφαρμόζει υψηλού βαθμού αντιστάθμιση (hedging) για να περιορίσει τους κινδύνους που συνδέονται με την ηλεκτροπαραγωγή και την προμήθεια και έτσι είναι λιγότερο εκτεθειμένος έναντι των καταναλωτών».

Τα μέτρα στην Ευρώπη και η περίπτωση της Γερμανίας

Αναλύοντας τα μέτρα που έχουν λάβει 25 ευρωπαϊκές χώρες προς αντιμετώπιση της κρίσης, ο φορέας όλων των ευρωπαϊκών utilities στον ηλεκτρισμό αναφέρει πως ο κίνδυνος χρεοκοπίας για μια σειρά εταιρείες προμήθειας δύναται να αυξηθεί, αν οι υψηλές τιμές συνεχίσουν όλο το 2022, ιδιαίτερα όταν προσφέρουν σταθερά τιμολόγια, εκτεθειμένα σε υψηλό προφίλ κινδύνων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η προσέγγιση της γερμανικής αγοράς όπως παρουσιάζεται στην αναλυτική έκθεση της Eurelectric κι αυτό γιατί πρόκειται για την αγορά με την μεγαλύτερη «βαρύτητα» στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού.

Τυχόν ευθεία σύγκριση των αγορών μεταξύ τους στερείται λογικής βάσης καθώς παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, παρά το γεγονός ότι μιλάμε για μια ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας που παραμένει ένας περισσότερο ή λιγότερο μακροπρόθεσμος στόχος.

Ωστόσο, η «τοποθέτηση» της γερμανικής αγοράς αποκαλύπτει την τάση, όπου ήδη μια σειρά φορείς της αγοράς αλλά και αξιωματούχοι σε ευρωπαϊκό-εθνικό επίπεδο προκρίνουν επιμέρους μέτρα, απορρίπτοντας μια ολιστική προσέγγιση που θα έθετε επί τάπητος συνολικές αναδιαρθρώσεις στο σχεδιασμό της αγοράς ενέργειας.

Η σύνοδος κορυφής και τα αποτελέσματα της

Άλλωστε τα αποτελέσματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής επιβεβαιώνουν τα παραπάνω, «αναμένοντας» τόσο την τελική έκθεση του ACER όσο και τα νεότερα μέτρα για την αγορά ενέργειας κατά την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής τον Μάιο.

Αναφορικά με τα μέτρα περιορισμού (mitigation measures) στη Γερμανία αναφέρεται πως δεν υπάρχει ανάγκη για πολιτική παρέμβαση στην αγορά.

Η τρέχουσα εξέλιξη της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος στη χώρα δεν επιτάσσει αλλαγή του μοντέλου της αγοράς καθώς, οι τιμές διαμορφώνονται στη βάση της προσφοράς και της ζήτησης, γεγονός το οποίο αντανακλάται στην πρόσφατη αύξηση των τιμών χονδρικής. Συμπληρώνει ακόμη πως σε ένα σύστημα αγοράς, τα σήματα των τιμών αποτελούν τον καθοριστικό μηχανισμό που προκαλεί προσαρμογές στην ισχύ (στην περίπτωση των επενδύσεων).

Οι τιμολογιακές παρεμβάσεις θα μπορούσαν να πλήξουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και, μακροπρόθεσμα, να οδηγήσουν σε υψηλότερες, όχι χαμηλότερες τιμές. Σε αντίθεση με αυτό, τα «peaks» των τιμών ή περίοδοι με υψηλότερες τιμές οδηγούν σε επενδύσεις νέας ισχύος και υπηρεσίες ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης, πράγμα που, μακροπρόθεσμα, οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές.

Επιπρόσθετα, για τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η εσωτερική ενεργειακή αγορά, όχι να αποδυναμωθεί μέσω της διαφοροποίησης και του κατακερματισμού του θεσμικού πλαισίου ανάμεσα στα διάφορα κράτη-μέλη.

Εφόσον, το εμπόριο ενέργειας πραγματοποιείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο (σύζευξη αγοράς επόμενης ημέρας και ενδοημερήσιας αγοράς), είναι κρίσιμο να εφαρμόζονται οι ίδιοι κανόνες στην εσωτερική ενεργειακή αγορά.

Μέτρα περιορισμού θα μπορούσαν να είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών στην ενέργεια, η μείωση των χρεώσεων, καθώς, και στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές από τα κράτη-μέλη για τους ευάλωτους καταναλωτές.