Σε μια σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη προχώρησαν αρχαιολόγοι στο Ισραήλ οι οποίοι κατάφεραν να εντοπίσουν τα υπολείμματα του αρχαιότερου ναυαγίου που έχει ανακαλυφθεί ποτέ.

Βάσει της ανάλυσης από δύο απο τα ευρήματα, δύο πήλινα πιθάρια γνωστά ως αμφορείς της Χαναάν, υπολογίζεται ότι πρόκειται για εμπορικό πλοίο που εκτιμάται ότι είχε μήκος από 11 έως 14 μέτρα και βυθίστηκε κάποια στιγμή ανάμεσα στο 1400 π.Χ. και το 1300 π.Χ., μια εποχή κατά την οποία η αιγυπτιακή αυτοκρατορία εκτεινόταν από τη σημερινή βόρεια Συρία έως το Σουδάν.

Όπως αναφέρουν οι New York Times «δεν είναι σαφές αν η γαλέρα ναυάγησε μετά από ξαφνική καταιγίδα, λόγω των ανέμων ή μετά από απόπειρα πειρατείας. Αλλά βάσει των πλάνων που κατέγραψε τηλεχειριζόμενο υποβρύχιο ρομπότ, το σκάφος κατακάθισε στον πυθμένα χωρίς να ανατραπεί και τα εκατοντάδες βάζα αποθήκευσης στο αμπάρι του διατηρήθηκαν σχεδόν ανέπαφα».

«Θεωρώ ότι κάθε ανακάλυψη ναυαγίου της Εποχής του Χαλκού είναι πολύ σημαντική, καθώς τα ναυάγια αυτής της περιόδου είναι εξαιρετικά σπάνια. Είναι τόσο σπάνια που μόνο δύο άλλα ναυάγια με φορτίο είναι γνωστά από την ύστερη εποχή του Χαλκού στη Μεσόγειο – και τα δύο βρέθηκαν, σε αντίθεση με το σημερινό, στα ανοικτά των τουρκικών ακτών σχετικά κοντά στην ακτή και ήταν προσβάσιμα με τη χρήση συνήθους καταδυτικού εξοπλισμού. Η πιο πρόσφατη από αυτές τις δύο ανακαλύψεις έγινε το 1982. Έκτοτε δεν έχουν προκύψει νέα θεαματικά ευρήματα» δήλωσε ο αρχαιολόγος του πανεπιστημίου του Τέξας, Cemal Pulak.

To ναυάγιο από την Εποχή του Χαλκού εντοπίστηκε το καλοκαίρι του 2023 κατά τη διάρκεια ερευνών της Energean για τον εντοπισμό κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Οι εικόνες που εστάλησαν στην αρχαιολογική υπηρεσία του Ισραήλ από ένα τηλεχειριζόμενο βαθυσκάφος διαπιστώθηκε ότι απεικόνιζαν δοχεία αποθήκευσης της ύστερης εποχής του Χαλκού, σχεδιασμένα για να περιέχουν, μεταξύ άλλων, μέλι, ελαιόλαδο και ρητίνη από το δέντρο Pistacia atlantica. Η ρητίνη αυτή χρησιμοποιούνταν ως συντηρητικό στο κρασί και, στην Αίγυπτο, ως θυμίαμα και ως βερνίκι σε ταφικό εξοπλισμό της εποχής του Νέου Βασιλείου.

«Το πλοίο διατηρείται σε τόσο μεγάλο βάθος που ο χρόνος έχει παγώσει από τη στιγμή της βύθισης» εξήγησε ο επικεφαλής της ισραηλινής αρχής, Jacob Sharvit

Το εμπόριο την εποχή του Χαλκού

Ο 14ος αιώνας π.Χ. στην ανατολική Μεσόγειο ήταν μια περίοδος διεθνούς εμπορίου και τεράστιου πλούτου συγκεντρωμένου στα χέρια λίγων. Διάσπαρτα κατά μήκος των ακτών υπήρχαν τα μεγάλα εμπορικά κέντρα των Χαναναίων, τα οποία διέθεταν στρατηγικές και χρηστικές πρώτες ύλες και βιομηχανικά προϊόντα στην περιοχή του Αιγαίου και πέραν αυτής. Οι περισσότερες εξαγωγές αφορούσαν χαλκό και κασσίτερο, που όταν αναμιγνύονταν, δημιουργούσαν χαλκό αφενός για την κατασκευή γεωργικών εργαλείων που αύξαναν την απόδοση και αφετέρου για την κατασκευή όπλων και πανοπλιών για τον εξοπλισμό στρατών.

Τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε για το εμπόριο την περίοδο αυτή βασίζονται σε δύο ναυάγια στη νότια Τουρκία. Χρησιμοποιώντας αυτά τα ευρήματα, οι μελετητές υπέθεσαν ότι το εμπόριο κατά την ύστερη Εποχή του Χαλκού διεξαγόταν από λιμάνι σε λιμάνι σε οπτική επαφή με την ακτή.

Το ναύαγιο που εντοπίστηκε στο Ισραήλ δείχνει ότι οι έμποροι της Εποχής του Χαλκού ταξίδευαν πολύ πιο μακριά από τα λιμάνια.

«Η ανακάλυψη αυτού του πλοίου αλλάζει τώρα ολόκληρη την αντίληψή μας για τις ικανότητες ναυσιπλοΐας των αρχαίων ναυτικών. Είναι το πρώτο που βρέθηκε σε τόσο μεγάλη απόσταση, χωρίς οπτική επαφή με κάποια ξηρά. Από αυτό το γεωγραφικό σημείο, μόνο ο ορίζοντας είναι ορατός ολόγυρα» εξήγησε ο Sharvit.