Στην καρδιά της Νέας Υόρκης, μια γιγαντιαία πινακίδα υπενθυμίζει καθημερινά στους περαστικούς την εκρηκτική αύξηση του δημόσιου χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών. Το γνωστό “ρολόι του χρέους”, που ενημερώνεται με δεδομένα του Υπουργείου Οικονομικών, έχει σημάνει συναγερμό για τη νέα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.

Το χρέος έχει πλέον αγγίξει τα 36,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, αντιπροσωπεύοντας το 123% του ΑΕΠ – υπερδιπλάσιο ποσοστό από το 2000 και σχεδόν τριπλάσιο από το 1980. Οι δημοσιονομικές δαπάνες συνεχίζουν να υπερβαίνουν τα έσοδα, με τα ελλείμματα να εκτινάσσονται κυρίως λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας.

Το Χρηματοδοτικό Έλλειμμα και η Κρίσιμη Κατάσταση των Δαπανών

Για το δημοσιονομικό έτος 2024, οι κρατικές δαπάνες άγγιξαν τα 6,7 τρισ. δολάρια, ενώ τα έσοδα έφτασαν μόλις τα 4,9 τρισ., δημιουργώντας ένα έλλειμμα 1,8 τρισ. δολαρίων, το οποίο καλύφθηκε μέσω δανεισμού.

Από τον Σεπτέμβριο του 2023, η κατάσταση επιδεινώθηκε, με το έλλειμμα να ξεπερνά τα 2 τρισ. δολάρια και τις συνολικές δαπάνες να αγγίζουν τα 7 τρισ. δολάρια. Από αυτά:

  • 1,5 τρισ. δολάρια δαπανήθηκαν για την κοινωνική ασφάλιση
  • 1,7 τρισ. δολάρια για τα προγράμματα υγείας Medicare και Medicaid
  • Πάνω από 1 τρισ. δολάρια για πληρωμές τόκων, καθιστώντας τα την τρίτη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών
  • 880 δισ. δολάρια για τις αμυντικές δαπάνες

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προειδοποιεί ότι το χρέος των ΗΠΑ θα φτάσει το 130% του ΑΕΠ πριν το 2030, ενώ σύμφωνα με την Επιτροπή του Κογκρέσου για τον Προϋπολογισμό, θα μπορούσε να εκτιναχθεί στο 166% έως το 2054.

Η Παρέμβαση του Έλον Μασκ και το “Μαχαίρι” στις Δαπάνες

Αντιμέτωπος με τη δημοσιονομική κρίση, ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να αναθέσει στον Έλον Μασκ την εφαρμογή ριζικών μέτρων περικοπής δαπανών, τοποθετώντας τον επικεφαλής του νεοσύστατου Υπουργείου Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης (Department of Government Efficiency – DOGE).

Σε λιγότερο από ένα μήνα, ο Μασκ ανακοίνωσε:

  • Πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου για 2,3 εκατομμύρια δημοσίους υπαλλήλους, με αποζημίωση 8 μηνιαίων μισθών
  • Κατάργηση θέσεων εργασίας για όσους προσελήφθησαν την τελευταία διετία και δεν είχαν μονιμοποιηθεί
  • Οριστικό κλείσιμο δημόσιων οργανισμών, όπως η Υπηρεσία Διεθνούς Βοήθειας (USAID) και το Γραφείο Χρηματοπιστωτικής Προστασίας Καταναλωτών (Consumer Financial Protection Bureau)
  • 75.000 εργαζόμενοι έχουν ήδη αποδεχθεί την εθελουσία έξοδο

Η Αντίδραση της Αμερικανικής Κοινής Γνώμης και οι Δικαστικές Μπλοκαρίσματα

Οι μαζικές περικοπές στο δημόσιο τομέα έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις. Πολλές από τις απολύσεις έχουν μπλοκαριστεί από δικαστικές αποφάσεις, με τον Μασκ να επιτίθεται ανοιχτά στους δικαστές.

Μιλώντας στο Οβάλ Γραφείο, δίπλα στον Ντόναλντ Τραμπ, ο Μασκ υπεραμύνθηκε των αποφάσεών του, λέγοντας πως αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα λιτότητας, οι ΗΠΑ κινδυνεύουν με χρεοκοπία. Στόχος του είναι η μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 1 τρισ. δολάρια, καθώς το έλλειμμα έχει ξεπεράσει πλέον τα 2 τρισ.

Η Στρατηγική Τραμπ: Περικοπές και Φορολογικές Ελαφρύνσεις

Η περικοπή δαπανών είναι κρίσιμη για τη νέα κυβέρνηση, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δεσμευτεί να διατηρήσει και να επεκτείνει τις φορολογικές ελαφρύνσεις που είχε εφαρμόσει στην πρώτη του θητεία.

Επιπλέον, η κυβέρνηση ποντάρει στην αύξηση των δασμών ως πηγή εσόδων. Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι τα επιπλέον έσοδα από δασμούς δεν θα καλύψουν τις απώλειες από τις μειώσεις φόρων, δημιουργώντας νέες προκλήσεις για την οικονομική σταθερότητα των ΗΠΑ.

Το Μέλλον της Οικονομίας: Ένα Νέο Δημοσιονομικό Τοπίο

Η επιθετική πολιτική περικοπών και φοροελαφρύνσεων φέρνει τις ΗΠΑ σε μια περίοδο έντονων αλλαγών, με αβέβαιη προοπτική. Αν οι απολύσεις και οι περικοπές συνεχιστούν, η αμερικανική οικονομία ενδέχεται να επηρεαστεί σοβαρά, με κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι το “ρολόι του χρέους” συνεχίζει να τρέχει, υπενθυμίζοντας στους Αμερικανούς ότι ο αγώνας για τη δημοσιονομική σταθερότητα μόλις ξεκίνησε.

Διαβάστε ακόμη: