Οι οικονομολόγοι και ορισμένοι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) βρίσκονται σε εγρήγορση, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας χάνει το στόχο της.
Οι εταιρείες δημοσιεύουν φέτος λιγότερες θέσεις εργασίας και είναι λιγότεροι οι εργαζόμενοι που παραιτούνται, καθώς η ανεργία έχει αρχίσει να ανεβαίνει, σηματοδοτώντας το τέλος των ιστορικά σφιχτών συνθηκών εργασίας που χαρακτήριζαν την ταχεία ανάκαμψη από το σοκ της πανδημίας.
Η ισχύς των προσλήψεων έχει βοηθήσει μέχρι στιγμής την οικονομία να αντέξει την επιθετική πολιτική της Fed, η οποία έφερε τα επιτόκια στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο δεκαετιών. Με τον πληθωρισμό να εξακολουθεί να τρέχει πάνω από τον στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας, ο φόβος είναι ότι οποιαδήποτε περαιτέρω χαλάρωση των συνθηκών εργασίας θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων και να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη.
«Οποιαδήποτε αλλαγή στις προοπτικές της αγοράς εργασίας θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην κατεύθυνση της οικονομίας και της νομισματικής πολιτικής», δήλωσε η Ρουμπίλα Φαρουκι, επικεφαλής οικονομολόγος της High Frequency Economics στις ΗΠΑ. «Αν υπάρχει ένα πράγμα που γνωρίζουμε σίγουρα, αυτό είναι ότι οι συνθήκες αλλάζουν πολύ γρήγορα».
Δύο βασικές εκθέσεις αυτή την εβδομάδα από το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας – η μηνιαία ενημέρωση της Τρίτης για τις ανοιχτές θέσεις εργασίας και η έκθεση της Παρασκευής για τις ευρύτερες τάσεις της απασχόλησης – θα προσφέρουν περισσότερες ενδείξεις για το πού κατευθύνεται η αγορά εργασίας, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η δημοσίευση της έρευνας για τις θέσεις εργασίας και την εργασιακή κινητικότητα του περασμένου μήνα, γνωστή ως JOLTS, έδειξε ότι οι συνολικές καταχωρίσεις για ανοικτές θέσεις μειώθηκαν τον Απρίλιο σε 8,1 εκατομμύρια, σε χαμηλό τριών ετών. Το ποσοστό αυτό είναι μειωμένο περισσότερο από το ένα τρίτο από το μέγιστο των 12,2 εκατομμυρίων που είχε επιτευχθεί το 2022, όταν οι εργοδότες που δυσκολεύονταν από την έλλειψη εργατικού δυναμικού αγωνίζονταν να συμβαδίσουν με την αύξηση της ζήτησης καθώς η οικονομία άνοιγε ξανά.
Υπάρχουν τώρα μόλις 1,2 αναρτήσεις για κάθε άτομο που αναζητά εργασία, παρόμοια με τα προ της πανδημίας επίπεδα. Το ποσοστό των παραιτήσεων, στο 2,2% τον Απρίλιο, έχει επίσης επιστρέψει στα επίπεδα που επικρατούσαν πριν από το Covid-19.
Η Κέλυ Μπον, επικεφαλής και εκπαιδεύτρια στελεχών στο St Petersburg της Φλόριντα, δήλωσε ότι οι έρευνες από άτομα που αναζητούν εργασία και ζητούν βοήθεια έχουν αυξηθεί κατά περίπου 30% από το τέλος του 2023. Η εύρεση εργασίας μπορεί συχνά να διαρκέσει δύο έως πέντε μήνες τώρα, σε σύγκριση με έναν ή δύο μήνες το 2021 και το 2022, σύμφωνα με την Μπον.
«Οι εργοδότες παίρνουν σίγουρα το χρόνο τους και είναι πιο επιλεκτικοί στο ποιον φέρνουν», δήλωσε. Εν τω μεταξύ, όσοι έχουν δουλειά έχουν γίνει πιο επιφυλακτικοί στο να εγκαταλείψουν σταθερές θέσεις για νέες ευκαιρίες: «Δεν θέλουν να μείνουν άνεργοι σε αυτή την αγορά”».
Οι αξιωματούχοι της Fed εξακολουθούν να είναι ως επί το πλείστον αισιόδοξοι για την κατάσταση της αγοράς εργασίας, αν και έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν αυξανόμενους κινδύνους.
«Συνολικά, βλέπουμε μια ακόμη πολύ ισχυρή αγορά εργασίας, αλλά όχι την υπερθερμασμένη αγορά εργασίας πριν από δύο χρόνια ή ακόμη και πριν από ένα χρόνο», δήλωσε ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ στους δημοσιογράφους στις 12 Ιουνίου, αφού οι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας διατήρησαν τα επιτόκια αμετάβλητα και μείωσαν τις προβλέψεις για μειώσεις το 2024.
Το σημείο καμπής
Το ερώτημα που θέτουν τώρα ορισμένοι οικονομολόγοι είναι αν η αγορά είναι επίσης πιο ευάλωτη σε μια ύφεση. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs Γιαν Χάτζιους την περιέγραψε πρόσφατα ως σε ένα πιθανό “σημείο καμπής”, όπου μια περαιτέρω ουσιαστική εξασθένηση της ζήτησης για εργαζομένους θα καταγραφεί σε υψηλότερη ανεργία και όχι απλώς σε λιγότερες ανοιχτές θέσεις εργασίας.
«Η μελλοντική επιβράδυνση της αγοράς εργασίας θα μπορούσε να μεταφραστεί σε υψηλότερη ανεργία, καθώς οι επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμόσουν όχι μόνο τις κενές θέσεις αλλά και τις πραγματικές θέσεις εργασίας», δήλωσε η επικεφαλής της Fed του Σαν Φρανσίσκο Μαίρη Ντέιλι σε ομιλία της στις 24 Ιουνίου. «Σε αυτό το σημείο, ο πληθωρισμός δεν είναι ο μόνος κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε».
Η παρακολούθηση της αγοράς εργασίας για αυτό το πιθανό σημείο καμπής έχει γίνει πιο δύσκολη τους τελευταίους μήνες, με τους διαφορετικούς δείκτες στη μηνιαία έκθεση της BLS για τις προσλήψεις να στέλνουν αντικρουόμενα μηνύματα.
Από τη μία πλευρά, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εργοδότες έχουν προσθέσει 248.000 θέσεις εργασίας το μήνα μέχρι στιγμής φέτος κατά μέσο όρο, ένας ισχυρός ρυθμός που ξεπέρασε τις προσδοκίες των οικονομολόγων, ίσως εν μέρει λόγω της αύξησης της μετανάστευσης.
Όμως το ποσοστό ανεργίας -που προκύπτει από έρευνα σε νοικοκυριά αντί σε επιχειρήσεις- αυξήθηκε στο 4% τον Μάιο, από το χαμηλό 3,4% που είχε επιτευχθεί πέρυσι.
«Μένουμε με διφορούμενα αποτελέσματα και πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την αβεβαιότητα γύρω από τα δεδομένα», δήλωσε ο Πάουελ στις 12 Ιουνίου.
Κάνοντας τη στιγμή αυτή ακόμη πιο κρίσιμη για τη Fed είναι η επίγνωση που βασίζεται στην εμπειρία του παρελθόντος ότι οι απώλειες στην αγορά εργασίας μπορούν να συσσωρευτούν γρήγορα μόλις ξεκινήσουν. Η ανεργία αυξήθηκε σταδιακά από 4,4% τον Μάρτιο του 2007 σε 5,1% ένα χρόνο αργότερα, καθώς η οικονομία επιβραδύνθηκε εν μέσω της έναρξης της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Καθώς η ύφεση εδραιώθηκε, το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε ταχύτερα, φθάνοντας το 7,3% μέχρι το τέλος του 2008, προτού κορυφωθεί στο 10% το επόμενο έτος.
Μέχρι στιγμής, οι προσλήψεις και η αύξηση των μισθών έχουν παραμείνει σταθερές. Αλλά το σκηνικό έχει σαφώς μετατοπιστεί. Ένα σημάδι αυτού: Οι εργοδότες έχουν σε μεγάλο βαθμό σταματήσει να προσφέρουν τα τεράστια κίνητρα που παρείχαν για να προσελκύσουν νέες προσλήψεις τα τελευταία χρόνια, δήλωσε η Μπέκι Φράνκιγουικ, πρόεδρος της ManpowerGroup στη Βόρεια Αμερική.
«Ήταν σχεδόν σαν, τι μπορούμε να κάνουμε με τους εργαζόμενους για να τραβήξουμε την προσοχή τους». δήλωσε η Φράνκιγουικ. «Όλα αυτά έχουν πραγματικά σταθεροποιηθεί. Τώρα είναι πολύ περισσότερο πίσω στις βασικές αμοιβές».
