Η εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση στο χώρο της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου με την «ενεργειακή πανδημία» να σαρώνει Ευρώπη και φυσικά την Ελλάδα, έχει φέρει σε απελπισία μεν χιλιάδες νοικοκυριά με τα ακριβά τιμολόγια που καλούνται να πληρώσουν αλλά έχει προκαλέσει και πολύ σκληρές κόντρες μεταξύ των παραγωγών-παρόχων.
«Η φτώχεια φέρνει γκρίνια λέει ο λαός και εν προκειμένω η ενεργειακή πανδημία προκαλεί ταχύτατες ανακατατάξεις στα πελατολόγια των παρόχων με τα νοικοκυριά να τρέχουν να βρουν τον φθηνότερο προμηθευτή που είναι φυσικά η ΔΕΗ. Επειδή η ροή αυτή ούτε παροδική είναι ούτε αργούς ρυθμούς έχει (αντίθετα κινείται με ρυθμούς τυφώνα στην Καραϊβική) είναι λογικό να προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από τους εναλλακτικούς παρόχους που χάνουν πελατεία με γεωμετρική πρόοδο» μας λέει στέλεχος της ΡΑΕ που παρακολουθεί από κοντά τον ανταγωνισμό λόγω αρμοδιότητας.
Από την πλευρά του, υψηλόβαθμος τεχνοκράτης του ΥΠΕΝ συμπληρώνει πως «οι εναλλακτικοί προμηθευτές ρεύματος, ήδη μας ειδοποίησαν ανεπίσημα πως θα προσφύγουν στις ευρωπαϊκές αρχές ανταγωνισμού για να κερδίσουν τη χαμένη πελατεία τους, εγκαλώντας τη ΔΕΗ για αθέμιτο ανταγωνισμό λόγω προνομιακής πρόσβασης στα φτηνά υδροηλεκτρικά. Αυτό φυσικά γίνεται τα τελευταία …70 χρόνια αλλά είναι κάτι που δεν απασχολεί τους ιδιώτες, τώρα που ζορίζονται, τώρα το θυμήθηκαν!» προσθέτει.
Τι λένε όμως οι εναλλακτικοί πάροχοι σε non paper που έθεσαν υπόψη της κεντρικής διοίκησης :
α) τα κέρδη που βγάζει η ΔΕΗ από την αποκλειστική χρήση φθηνών υδροηλεκτρικών τα ρίχνει στο καλάθι του συνολικού της κόστους και μειώνει το κόστος αυτό ώστε να μπορεί να πουλάει φθηνότερα πακέτα στους πελάτες της και να τους δένει με ετήσια συμβόλαια όπως το σταθερό τιμολόγιο My Home. Ετσι ουσιαστικά ξανακλειδώνει τη λιανική ρεύματος, ισχυρίζονται.
β) απουσιάζει ο ισοσθενής ανταγωνισμός όταν χτίζεται το μίγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η ΔΕΗ μπορεί να είναι φθηνότερη αφού έχει αποκλειστική πρόσβαση στους υδατικούς πόρους και στην υδροηλεκτρική παραγωγή.
γ) Από την αρχή του χρόνου, με την σταδιακή άνοδο των τιμών στην προημερήσια αγορά, η ΔΕΗ έχει μεγάλα κέρδη από την υδροηλεκτρική παραγωγή. Οι ιδιώτες ισχυρίζονται ότι στο δεκάμηνο η ΔΕΗ κέρδισε μόνο από τα υδροηλεκτρικά πάνω από 400 εκατομμύρια, κάτι πάντως που από τη Χαλκοκονδύλη αμφισβητείται έντονα και με στοιχεία.
δ) μετά την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου, η ΔΕΗ δεν είναι πλέον μια κατά πλειοψηφία δημόσια εταιρεία («δηλαδή δεν αποτελούμε τελευταίο καταφύγιο όπως οι ίδιοι οι άλλοι πάροχοι μας αποκαλούν κατά κόρον όταν τους συμφέρει;» αναρωτιούνται ειρωνικά άνθρωποι της ΔΕΗ) και συνεπώς δεν πρέπει να κερδίζει χρήματα από επενδύσεις που έχει κάνει το δημόσιο στο παρελθόν για τις υδροηλεκτρικές υποδομές που είναι κοινής πρόσβασης για όλους συνεπώς και για τους εναλλακτικούς παρόχους.
«Να θυμίσουμε προς όλους πως η Κομισιόν και συγκεκριμένα η DG Comp έχει ήδη πραγματοποιήσει έρευνα στο παρελθόν για τον τρόπο λειτουργίας των υδροηλεκτρικών μονάδων από τη ΔΕΗ, χωρίς να αλλάξει το καθεστώς πρόσβασης. Κατέληξε σε άλλα θέματα όπως η λιγνιτική παραγωγή και οι διευθετήσεις για αυτήν και η συμφωνία για διάθεση λιγνιτικών πακέτων από εμάς» λένε στη ΔΕΗ και οι εναλλακτικοί απαντούν σε αυτό: «ναι αλλά με τις νέες δραματικές συνθήκες που δημιουργήθηκαν, από τη στιγμή που ανοίξει εκ νέου το θέμα, θα καταλήξει σίγουρα σε μέτρα υποχρεωτικής πρόσβασης τρίτων στα υδροηλεκτρικά, με κάποια μεθοδολογία» ενώ προαναγγέλουν πως «θα προσφύγουμε πολύ σύντομα στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στην Επιτροπή Ανταγωνισμού αλλά και στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε. για να αποκτήσουμε πρόσβαση».
Ξεφεύγουν οι τιμές στην Ευρώπη – Πανικός για τις εξελίξεις Δεκεμβρίου – Η θέση της Ελλάδας
Η Ελλάδα κατατάσσεται επίσημα στην 8η ακριβότερη θέση της Ευρώπης, καθώς στις χονδρεμπορικές αγορές της Σερβίας και της Ελβετίας οι τιμές ξεπερνούν τα 300 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, με 311 και 309 αντίστοιχα, την ώρα που οι τιμές ενέργειας ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο σε όλη την Ευρώπη και υπάρχει διάχυτη ανησυχία για το Δεκέμβριο.
Με αυτά τα δεδομένα όπως μας λέει έμπειρος έλληνας τεχνοκράτης των Βρυξελλών «η μέση χονδρεμπορική τιμή στην Ελλάδα διαμορφώνεται στα 228 ευρώ ανά Μεγαβατώρα ενώ είναι είναι εξαιρετικά πιθανό να φτάσει πάνω από τα 230 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Σε μία τέτοια περίπτωση, θα ανατραπούν τα δεδομένα με τα οποία σχεδίασε η κυβέρνηση την τελευταία αύξηση της επιδότησης στο ρεύμα στα 13 λεπτά του ευρώ, υπολογίζοντας τιμή χονδρικής στην Ελλάδα 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα τον Νοέμβριο και σχεδόν 230 ευρώ τον Δεκέμβριο» ενώ συμπληρώνει τις απαισιόδοξες προβλέψεις λέγοντας πως «η ανατροπή αυτή σημαίνει πως θα εξανεμιστεί μεγάλο μέρος από το προβλεπόμενο όφελος της επιδότησης στους λογαριασμούς, παρόλο που αυτή υπερδιπλασιάστηκε» και καταλήγει: «είναι φανερό πως στην Ελλάδα, νοικοκυριά και κυβέρνηση έχουν να ανέβουν ένα βουνό τους επόμενους μήνες. Καλό κουράγιο!» θυμίζοντας άλλες εποχές.
Σήμερα στην Ε.Ε., η ακριβότερη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι η γαλλική, με την τιμή να διαμορφώνεται στα 296 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, έπεται η Ιταλία με 290, η Σλοβενία με 288, ενώ η Ουγγαρία (283 ευρώ) η Ρουμανία και η Αυστρία ( με 283 καθεμιά) βρίσκονται ψηλότερα από τη χώρα μας.
Αλλά και στις άλλες χώρες, οι τιμές διαμορφώνονται πάνω από τα 270 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Εξαίρεση αποτελούν η Ολλανδία (254 ευρώ) και η Ισπανία- Πορτογαλία (226), ενώ σταθερά χαμηλότερα κινείται η Πολωνία (163 ευρώ) αλλά σε αυτή έχουν παραχωρηθεί προνομιακά δωρεάν δικαιώματα ρύπων για την ηλεκτροπαραγωγή.
Που οφείλεται η επικίνδυνη «πτήση» των τιμών
Όλα αυτά έχουν να κάνουν με το κόστος του φυσικού αερίου, το οποίο σημειώνει νέο άλμα μετά την απόφαση της γερμανικής ρυθμιστικής αρχής να αναστείλει την πιστοποίηση του Nord Stream 2. Ενδεικτικό είναι πως το συμβόλαιο Δεκεμβρίου στον ολλανδικό κόμβο διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου TTF (που είναι ο ουσιαστικός ρυθμιστής τιμών για την ΕΕ) είναι γύρω στα 91 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Αναλυτές στις Βρυξέλλες μας έλεγαν πως «η τιμή του φυσικού αερίου καταγράφει αύξηση κατά 300% σε ετήσια βάση, διαψεύδοντας τις ελπίδες που είχαν διαφανεί στις αρχές του Νοεμβρίου για αποκλιμάκωση του κόστους, έπειτα από τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου για την ενίσχυση των εξαγωγών καυσίμου προς την Ευρώπη».
Στο ράλι ωστόσο του φυσικού αερίου ήρθε να προστεθεί τις τελευταίες ημέρες και το ράλι των δικαιωμάτων ρύπων, το οποίο επιβαρύνει το κόστος παραγωγής των θερμοηλεκτρικών εργοστασίων. Έτσι, οι τιμές των δικαιωμάτων είναι ελάχιστα χαμηλότερα από τα 70 ευρώ ανά τόνο που αποτελεί την υψηλότερη ιστορικά τιμή που έχει ποτέ σημειωθεί στο Χρηματιστήριο Ρύπων.
Η επικίνδυνη εκτίναξη των τιμών κάνει τους αναλυτές των Βρυξελλών να πιστεύουν ότι «ο Δεκέμβριος θα φέρει τα χειρότερα αφού θα έχουμε τότε και την άνοδο της κατανάλωσης ρεύματος, με την έλευση του χειμώνα και την πτώση των θερμοκρασιών».
Κορυφαίο στέλεχος του οργανισμού Refinitiv ήταν βέβαιος πως «οι τιμές αερίου θα σκαρφαλώσουν ακόμη παραπάνω» ενώ άλλοι αναλυτές προβλέπουν ότι «οι τιμές των δικαιωμάτων CO2 δεν θα αποκλιμακωθούν μέχρι τον επόμενο Μάρτιο».
Αρα το βουνό που λέγαμε δεν είναι ο Ολυμπος αλλά μάλλον οι Αλπεις…