Η εικόνα των χρεών στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) οι ΜμΕ, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες καταγράφουν την πλέον αδύναμη εικόνα σε σχέση με τα ληξιπρόθεσμα δάνεια τους.

Σύμφωνα με την μελέτη του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ, είναι χαρακτηριστικό πως το σύνολο των δανείων που έχουν λάβει οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) ανέρχεται στα 28,9 δις ευρώ, με το 47% (ήτοι 13,5 δις ευρώ) να είναι μη εξυπηρετούμενο.

Από την άλλη οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουν δανειστεί 17,2 δις ευρώ με το 55,4% (ήτοι 9,5 δις ευρώ) να μην εξυπηρετείται (ΤτΕ, 2021a: 28). Το στοιχείο αυτό τεκμηριώνει την ευθραυστότητα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις αυτές οι οποί-ες, όπως αποδεικνύεται και από τις σχετικές μελέτες, επηρεάστηκαν δυσανάλογα από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης (2008-2016).

Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί πως η Τράπεζα της Ελλάδος κατανέμει τα δάνεια με βάση δυο κριτήρια:

Α) Το μέγεθος (κατηγορία) της επιχείρησης

Β) Τον τύπο της καθυστέρησης

Έτσι μπορεί μεν τα καταγγελμένα δάνεια να αντιστοιχούν στο το 27% για τις μεγάλες επιχειρήσεις και στο 67% για τις πολύ μικρές , ωστόσο ως ποσά στην πρώτη περίπτωση είναι 12 δις και στη δεύτερη είναι 11,3 δις. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το πλήθος των micro επιχειρήσεων και επαγγελματιών είναι πολλαπλάσιο σε σχέση με τον αριθμό των μεγάλων επιχειρήσεων.

Παράλληλα σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, για το πρώτο εξάμηνο του 2020, οι περισσότερες κατηγορίες οφειλών των εμπορικών επιχειρήσεων παρουσιάζουν αύξηση μεταξύ 2019-2020. Όπως διαφαίνεται, όσον αφορά στο χρέος, η κατάσταση της πλειονότητας των πολύ μικρών (micro) και μικρών επιχειρήσεων επιδεινώνεται λόγω της πανδημικής κρίσης.

Η βελτίωση της εικόνας όσον αφορά τις οφειλές προς τις τράπεζες δεν είναι τόσο καθαρή καθώς η μέση οφειλή προς τις τράπεζες μεγεθύνεται κατά 33% μεταξύ 2019-2020 (από τις 94.038 στις 125.651 ευρώ).

Παράλληλα, σε συνάφεια με τα παραπάνω, το γεγονός ότι η μέση ληξιπρόθεσμη οφειλή, τόσο στην εφορία όσο και στα ασφαλιστικά ταμεία μειώνεται μεταξύ 2019-2020 ενώ παράλληλα αυξάνεται το ποσοστό των επιχειρήσεων που καταγράφουν ληξιπρόθεσμες οφειλές τεκμηριώνει το γεγονός της δημιουργίας νέου χρέους αλλά και την μετατροπή υγιών επιχειρήσεων σε προβληματικές.

Από κει και πέρα, και σε ένα ερύτερο πλαίσιο, το ιδιωτικό χρέος δεν αποτελεί συνέπεια της πανδημικής κρίσης καθώς η μεγέθυνση του πυροδοτήθηκε κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Παρόλα ταύτα, η παράλυση που επέφερε η πανδημία αναμένεται να οξύνει τον κίνδυνο του χρέους τόσο για τις επιχειρήσεις (κυρίως τις ΜμΕ) όσο και για τα νοικοκυριά.

Η μεγέθυνση αυτή ενδέχεται να πυροδοτήσει την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), τα οποία παραμένουν μια σημαντική πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα και ιδιαίτερα για την ελληνική οικονομία.Ουσιαστικά δηλαδή, τo ιδιωτικό χρέος, λόγω (και) της πανδημικής κρίσης, δύναται να λειτουργήσει ως ο επιταχυντής ενός νέου κύκλου οικονομικής ύφεσης επηρεάζοντας αρνητικά τις προοπτικές της οικονομικής ανάπτυξης.