Η Σουηδία έχει αποτελέσει “αλεξικέραυνο” ήδη από νωρίς στην διάρκεια της πανδημίας της Covid-19.

Οι αντίπαλοι των lockdown και της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούσαν συχνά ως επιχείρημα την πιο χαλαρή προσέγγισή της και τον σχετικά μικρό αριθμό νεκρών εκεί ως απόδειξη ότι τα σκληρά μέτρα δεν ήταν μόνο υπερβολικά, αλλά και αντιπαραγωγικά.

Το success story της Σουηδίας στον αριθμό των νεκρών ανά 100.000 κατοίκους…

Οι επικριτές της προσέγγισης της Σουηδίας, την ίδια ώρα, σημείωναν ότι είναι μια χώρα μόλις 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, σε μια σχετικά απομονωμένη γωνιά της Ευρώπης και ότι οι άλλες σκανδιναβικές χώρες είχαν κάνει πολύ καλύτερη δουλειά ως προς την προστασία των πολιτών τους από την Covid-19.

Η Σουηδία έχει όντως περίπου διπλάσιο πληθυσμό από κάθε έναν από τους τρεις άμεσους γείτονές της και 28 φορές τον πληθυσμό της Ισλανδίας.

Έχει επίσης πολύ περισσότερους ξένους κατοίκους σε σχέση με τον πληθυσμό της από τη Δανία και τη Φινλανδία και κάπως περισσότερους από τη Νορβηγία και την Ισλανδία, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών στο πεδίο της δημόσιας υγείας. Η Ισλανδία, η οποία ξεχωρίζει εδώ με τη θετική έννοια του όρου, έχει το πλεονέκτημα να είναι νησί.

Μέτρια

Δοκίμασα λοιπόν μια διαφορετική οπτική, συγκρίνοντας τη Σουηδία με τις άλλες χώρες ανά τον τον κόσμο με πληθυσμούς μεταξύ 6 και 90 εκατομμυρίων και πολύ υψηλά εισοδήματα (το όριο που έθεσα ήταν ένα κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της τάξης των 50.000 δολαρίων, προσαρμοσμένο ως προς την αγοραστική δύναμη για το 2021, όπως εκτιμάται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).

Σε παγκόσμια κλίμακα ομοειδών χωρών, η Σουηδία τα πήγε μάλλον μέτρια

Η σχετική απόδοση της Σουηδίας είναι στην πραγματικότητα καλύτερη από ό,τι δείχνει το γράφημα, δεδομένου ότι ήταν πιο επιθετική από τις περισσότερες χώρες στην απόδοση θανάτων στην Covid-19.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, οι αναφερόμενοι θάνατοι της Σουηδίας από Covid αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% των επιπλέον θανάτων (δηλαδή θανάτων πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα) κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Για τη Γαλλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 78%, για τη Γερμανία 68% και για την Ολλανδία μόνον 58%. Η Δανία, η Φινλανδία και η Νορβηγία έχουν όλες χαμηλότερα ποσοστά θανάτων σε σχέση με τη Σουηδία, αλλά όχι αρκετά χαμηλότερα ώστε να πλησιάζουν τη γεφύρωση του χάσματος θνησιμότητας.

Έτσι, η Σουηδία είχε μέτρια επιτυχία στη μάχη με την Covid-19. Δεδομένου του πόσο πιο επιτυχημένοι ήταν οι Σκανδιναβοί γείτονές της και το γεγονός ότι εισήλθε στο 2020 με σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως ένας πολύ υγιής πληθυσμός και μεταξύ των υψηλότερων ποσοστών στον κόσμο ανθρώπων που: (1) ζουν μόνοι και (2) μπορούν να εργαστούν από το σπίτι,  μπορούμε να κάνουμε λόγο για απογοήτευση.

Συνέπεια

Η προσέγγιση, ωστόσο, της Σουηδίας για ελάχιστα υποχρεωτικά shutdown σχολείων και επιχειρήσεων και μεγάλη έμφαση στην ατομική ευθύνη φαίνεται να λειτούργησε καλύτερα από την επαμφοτερίζουσα λογική του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο αιωρείτο μεταξύ – από τη μία πλευρά – αυστηρών lockdown και – από την άλλη – επιδότησης ανθρώπων για να επισκέπτονται εστιατόρια ή την παραφωνία των δεκάδων διαφορετικών πολιτικών που ακολουθήθηκαν από πολιτειακές και κομητειακές κυβερνήσεις ανά τις ΗΠΑ.

Η ζωή δεν συνεχίστηκε κανονικά στη Σουηδία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι Σουηδοί φαίνεται να έχουν περιορίσει τις δραστηριότητες εκτός σπιτιού ακόμη περισσότερο απ’ ό,τι οι Δανοί – αν και λιγότεροι από τους Αμερικανούς, με εξαίρεση τον περασμένο χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης.

Οι σκανδιναβικές χώρες εκτός από τη Σουηδία φαίνεται να κατέφυγαν σε lockdowns, κρατώντας τα όμως σύντομα, ενώ στη συνέχεια έτρεξαν προς μια γρήγορη επιστροφή σε μια ημι-κανονικότητα, όταν μειώθηκαν τα κρούσματα.

Στη Σουηδία, οι αξιωματούχοι δημόσιας υγείας προσπάθησαν να αποφύγουν αυτό το είδος προσέγγισης της “διακοπής – επανεκκίνησης”, ευνοώντας περισσότερο τις μακρόπνοου χαρακτήρα συστάσεις.

Μέχρι τον περασμένο χειμώνα, ωστόσο, είχαν θεσπίσει αρκετούς περιορισμούς στις μαζικές συναθροίσεις, τόσο ώστε οι πολιτικές της Σουηδίας για τον Covid να εκτιμώνται από το Oxford Coronavirus Corp Response Tracker ως κινούμενες περισσότερο ή λιγότερο στη μέση αυστηρότητα για ολόκληρη την Ευρώπη.