Ενας νέος γύρος διαβουλεύσεων σε επίπεδο υπουργών και Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας για τα τεχνικο-οικονομικά ζητήματα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου ξεκινάει σήμερα στην Αθήνα, με το τοπίο γύρω από το μείζον γεωπολιτικό θέμα να παραμένει θολό και την κυπριακή πλευρά να εξακολουθεί να εμφανίζεται επιφυλακτική ως προς το θέμα του κόστους.
Το ερευνητικό πλοίο που έχει ναυλώσει η Nexans διέκοψε χθες τις έρευνες λόγω των καιρικών συνθηκών και αγκυροβόλησε στο λιμάνι του Αγ. Νικολάου Κρήτης, αναμένοντας εκ νέου το πράσινο φως από το υπουργείο Εξωτερικών για να συνεχίσει το έργο του, αφού προηγουμένως ο ΑΔΜΗΕ υποβάλει αίτημα για την έκδοση νέας Νavtex στην ίδια περιοχή, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες έρευνες βυθού για την πόντιση του καλωδίου.
Σχετικό αίτημα αναμενόταν, σύμφωνα με πληροφορίες, χθες με τη λήξη και της δεύτερης Navtex αλλά οι καιρικές συνθήκες δεν το επέτρεψαν.
«Μόλις δούμε βελτίωση του καιρού θα υποβάλουμε ξανά αίτημα για Navtex», τόνιζαν χθες πηγές του ΑΔΜΗΕ, διευκρινίζοντας ότι θα αφορά την ίδια περιοχή εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Η έξοδος ωστόσο του ερευνητικού πλοίου στα διεθνή ύδατα, στη γραμμή Κάσου – Καρπάθου όπου οι έρευνες διακόπηκαν τον περασμένο Ιούλιο έπειτα από ένα επεισόδιο 40 ωρών και την παρουσία πέντε τουρκικών πολεμικών πλοίων, είναι ένα ζήτημα που εξακολουθεί να προβληματίζει.
Το υπουργείο Εξωτερικών σταθμίζει διάφορους παράγοντες πριν λάβει οριστικές αποφάσεις, με τον χρόνο σε σχέση με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ έναντι τoυ κατασκευαστή του καλωδίου, τη γαλλική Nexans, να μετράει αντίστροφα.
Το χρονοδιάγραμμα της εταιρείας, σύμφωνα με την ενημέρωση στελεχών της προς την κυπριακή πλευρά, προβλέπει ολοκλήρωση της χαρτογράφησης του βυθού το 2025 και πόντιση των πρώτων χιλιομέτρων του καλωδίου μέσα στο 2026. Σύμφωνα με κυπριακά μέσα ενημέρωσης, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου ενημερώθηκε από δύο εκπροσώπους της Nexans ότι τα δύο ερευνητικά πλοία που έχει ναυλώσει θα βγουν στα διεθνή ύδατα μέσα στις επόμενες ημέρες.
Ο ίδιος ο κ. Παπαναστασίου πάντως που βρέθηκε χθες στην Αθήνα για να συμμετάσχει στο Athens Energy Summit, όταν ρωτήθηκε στο περιθώριο απέφυγε οποιαδήποτε αναφορά στο θέμα των ερευνών. Αν και ο κ. Παπαναστασίου μετέφερε τη στήριξη της Κύπρου στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, εξέφρασε επιφυλάξεις σε σχέση με το κόστος. Στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον οι χώρες πρέπει να είναι ενεργειακοί κόμβοι ώστε να ελέγχουν και τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Ως εκ τούτου είναι σημαντικό για την Κύπρο να στηρίζει το PCI αλλά με όρους οικονομικής βιωσιμότητας. Να μπορείς να εξηγήσεις στους πολίτες σου το κόστος, τόνισε ο Κύπριος υπουργός, σημειώνοντας με νόημα ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης ξεκίνησε με ένα κόστος 1,5 δισ. ευρώ και έφτασε σήμερα στο 1,94 δισ. ευρώ.
Επισήμανε πάντως ότι η στήριξη που παρέχει στο έργο η Ε.Ε., ο αμερικανικός παράγοντας και το Ισραήλ, αποτελεί ένα παράθυρο ευκαιρίας που θα πρέπει να αξιοποιηθεί, ενώ πρόσθεσε ότι «το τεχνολογικό, οικονομικό και γεωπολιτικό ρίσκο» που συνοδεύουν το έργο, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα.
Σε ό,τι αφορά τη μετοχική συμμετοχή της Κύπρου στο έργο, ο κ. Παπαναστασίου σημείωσε ότι βρίσκεται «ενώπιον της εισόδου» και ότι η σχετική απόφαση θα ληφθεί από το υπουργικό συμβούλιο, εφόσον κατά τη συνάντηση που θα έχει σήμερα με τον υπουργό Θόδωρο Σκυλακάκη αλλά και στη συνάντηση των δύο Ρυθμιστικών Αρχών Ελλάδας και Κύπρου, κριθεί ότι έχουν γίνει βήματα προόδου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κυπριακή πλευρά έχει θέσει ως προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή της στο έργο τη μεταφορά των παγίων από τον ΑΔΜΗΕ στον PCI, κάτι για το οποίο η Ελλάδα δεσμεύτηκε μέσω της διακρατικής συμφωνίας που περασμένου Σεπτεμβρίου.
Ο κ. Σκυλακάκης με επιστολή που απέστειλε προχθές προς τον Κύπριο ομόλογό του διαβεβαιώνει ότι τα πάγια θα παραμείνουν στον ΑΔΜΗΕ έως ότου πιστοποιηθεί ως Διαχειριστής ο PCI, προκειμένου να μη χαθεί η χρηματοδότηση των 657 εκατ. από την Ε.Ε. που δόθηκε με φορέα υλοποίησης του έργου τον ΑΔΜΗΕ. Αμέσως μετά την πιστοποίηση τα πάγια θα μεταβιβαστούν στον PCI, κάτι που θα αναφέρεται ρητά στη συμφωνία για την είσοδο της Κύπρου στο έργο, όταν λάβει την απόφαση, και σε όλα τα ενδιάμεσα κείμενα.
Οι δύο Ρυθμιστικές Αρχές Ελλάδας και Κύπρου στη συνάντηση που θα έχουν σήμερα στην Αθήνα θα αναζητήσουν έναν κοινό τόπο για την έκδοση της κοινής ρυθμιστικής απόφασης που θα εγκρίνει τις λειτουργικές δαπάνες του ΑΔΜΗΕ ύψους 9 δισ., το μεγαλύτερο μέρος των οποίων δεν αναγνωρίζει η κυπριακή πλευρά. Διευκρινίσεις επί των δαπανών ζήτησε η ΡΑΕΚ στη συνάντηση που είχε χθες με τον ΑΔΜΗΕ.
Τα ρυθμιστικά αυτά ζητήματα ωστόσο θεωρούνται μικρής σημασίας μπροστά στο γεωπολιτικό ρίσκο, το οποίο παράγοντας του ΥΠΕΝ χαρακτήρισε χθες ως «τον ελέφαντα στο δωμάτιο». Σύμφωνα πάντως με τα κυπριακά μέσα ενημέρωσης, στη συνάντηση με τον κ. Σκυλακάκη, ο Κύπριος υπουργός θεωρείται βέβαιο ότι θα ζητήσει ενημέρωση σχετικά με τις έρευνες και τον κίνδυνο να παραλύσει το έργο, λόγω της κατάστασης που διαμορφώνεται από την επιθετική πολιτική της Τουρκίας.
